* Bài viết tiết lộ nội dung phim
Ở thành phố Havana (Cuba) có ông lão Andrés (Juan de Marcos González) sống bằng nghề hát tự do trên quảng trường, cùng bạn diễn là chú kinkajou Vivo (Lin-Manuel Miranda). Một ngày Andrés có thư từ bạn cũ, ca sĩ nổi tiếng Marta Sandoval (Gloria Estefan), mời ông đến Miami (Mỹ) dự buổi diễn cuối cùng trước khi bà giải nghệ. Những dòng chữ của Marta khiến André xúc động, nhớ lại thời trẻ yêu bà nhưng không dám nói, viết tặng bà một ca khúc nhưng chưa từng gửi. Sau khi trút hết nỗi lòng với Vivo, Andrés đột ngột qua đời, để lại di sản là bài hát dồn nén cảm xúc trong một trang giấy. Quyết tâm thực hiện tâm nguyện của ông chủ, Vivo lên đường tìm Marta với sự giúp đỡ của cô bé 10 tuổi Gabi (Ynairaly Simo), cháu gái Andrés.
Bắt đầu bằng bi kịch nhưng phim không buồn bã, bi lụy. Trái lại, đạo diễn Kirk DeMicco lồng ghép nhiều thể loại từ nhạc kịch, hài hành trình, phiêu lưu đến hành động để tạo không khí vui nhộn. Kịch bản đơn giản, hướng đến đối tượng trẻ em với nhiều tình huống hài phi lý. Tiếng cười bắt nguồn từ tính cách đối lập của hai nhân vật chính. Vivo đại diện cho truyền thống, là động vật nhưng biết suy nghĩ, có cảm xúc như người thật. Gabi hiếu động, nghịch ngợm, không biết sợ hãi, là hình ảnh thế hệ trẻ hiện đại. Trên hành trình đến Miami, bộ đôi trải qua hàng loạt trở ngại để rồi dần xích lại gần nhau.
Phần hình ảnh ấn tượng bởi gam màu nóng chủ đạo lột tả không khí mùa hè. Đội ngũ thiết kế sản xuất sử dụng những mảng màu lạ như rắn xanh lam, mây hồng phấn, lông Vivo vàng nghệ, tóc Gabi màu tím neon. Độ tương phản tăng giảm phù hợp theo bối cảnh, từ quảng trường ngập nắng đến bờ biển chiều tà, từ phố phường đông đúc chuyển sang đầm lầy vắng người. Khi hai nhân vật đặt chân đến Miami, hàng loạt màu sắc trộn vào nhau tạo nên khung cảnh đô thị hiện đại, nhộn nhịp.
Tạo hình các nhân vật hiện lên chi tiết qua đồ họa 3D vi tính. Vivo bé xíu, trông như khỉ, luôn đội chiếc mũ trên đầu và thắt khăn ở cổ như ông già. Gabi đeo cặp kính to bằng nửa khuôn mặt, tóc thắt bím. Trang phục cô bé gợi nhớ dân hippie khi chẳng giống ai: mặc váy, mang áo ba lỗ nhưng lại đeo cà vạt ca rô. Thi thoảng, một số cảnh hoạt hình 2D được chèn vào để thay đổi không khí.
Âm nhạc là linh hồn của phim, là chất xúc tác kết nối câu chuyện. Nó trở thành cầu nối để Vivo giao tiếp với Andrés, giúp Gabi vượt qua nỗi buồn mất người thân, đồng thời lưu giữ ký ức vượt thời gian. Điển hình là tình yêu dài 60 năm của Andrés được cất giấu qua bài hát viết tặng Marta. Khi ca khúc vang lên trong khán đài, hàng trăm khán giả đung đưa theo giai điệu, mọi trái tim như cùng chung nhịp đập, hình ảnh Andrés chợt ùa về khiến Vivo không kiềm được nước mắt.
Các bài hát trong phim đa phong cách, có ballad chậm rãi, có nhạc Latin tiết tấu nhanh, cũng có bài phối theo dòng hip-hop mới mẻ, hợp thời. Lời hát thay thế kịch bản, thể hiện tâm trạng và cảm xúc nhân vật. Trong một cảnh quay, Vivo nhớ lại chủ cũ và hát: "Tôi chỉ muốn chơi nhạc cùng ông lần nữa, bạn ơi". Phân đoạn ngắn nhưng xúc động, gợi nhớ cảnh kinh điển trong The Lion King (1994) khi Simba nhớ về cha.
Sáng tác tất cả ca khúc trong phim là Lin-Manuel Miranda - người lồng tiếng nhân vật Vivo. Sinh năm 1980, Miranda nổi tiếng là tác giả của hai vở nhạc kịch In the Heights và Hamilton, từng thắng nhiều giải thưởng gồm một Pulitzer, một Emmy, ba Tony và ba Grammy. Trong phim, Miranda ghi dấu bởi giọng nói ấm áp, nhiều xúc cảm. Anh cũng thể hiện khả năng hát và đọc rap qua các ca khúc như One Of A Kind, Mambo Cabana, One More Song.... Nếu không giới thiệu, khán giả khó thể nhận ra giọng Vivo là của một diễn viên đã 41 tuổi.
Giới phê bình đánh giá phim ở mức khá, với 6.80/10 điểm trên Rotten Tomatoes và 65/100 điểm trên Metacritic. Tờ Independent chấm 4/5 sao, đánh giá phim "là bằng chứng cho tài năng của Lin-Manuel Miranda", tái hiện được không khí của Cuba lẫn Miami. Tác giả Maya Phillips của New York Times nhận xét phim "dễ thương", cùng chủ đề với Coco (2017) và Soul (2020). Tờ Variety cho rằng âm nhạc Latin của Miranda giúp phim có cá tính riêng, "thực sự sống động".
Hành trình sản xuất Vivo gian nan. Phim được DreamWorks Animation lên ý tưởng từ năm 2010 nhưng bị hoãn, rồi được bán cho Sony Pictures Animation năm 2015. Đến tháng 4 năm nay, các hoạt động sản xuất mới bắt đầu được công bố. Điều đó phần nào khiến cốt truyện cũ kỹ, mô típ quen thuộc, thiếu mới lạ. Ngoài ra, phụ huynh cần cân nhắc vì việc một nhân vật qua đời ở đầu phim có thể không phù hợp một số khán giả nhí.
Sơn Phước