VinFuture vinh danh 3 nhà khoa học nghiên cứu vaccine mRNA

Sau màn công bố giải chính, 2 MC xuống dưới khu vực khán giả ghi nhận ý kiến của khách mời, đại biểu có mặt tại sự kiện. GS.TS Lê Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ cảm xúc tự hào về một sự kiện nhận được sự quan tâm lớn từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt có ý nghĩa với một quốc gia đang phát triển như Việt Nam.

"Một giải thưởng vị nhân sinh, vì cộng đồng là nguồn cảm hứng, cổ vũ, động viên cho người làm khoa học. Đây là dịp tự hào khi chúng ta được gặp những tác giả của các công trình mà chúng ta được thụ hưởng, giúp chúng ta vượt qua đại dịch", ông chia sẻ. "Hi vọng VinFuture sẽ là nguồn cảm hứng để các nhà khoa học trẻ, kết nối các nhà khoa học xuất sắc toàn cầu, để Việt Nam trở thành trung tâm của các nhà khoa học trên thế giới, đẩy mạnh các hợp tác nghiên cứu, chuyển giao, phát triển, tăng trưởng nhờ khoa học công nghệ".

Đại diện cho thế hệ trẻ có mặt tại lễ trao giải, Giáp Vũ Nam Dương, sinh viên năm 2 ngành Quản trị Kinh doanh của VinUni cho biết bản thân rất vinh dự khi chứng kiến giây phút "một lần trong đời". "Đây là nguồn cảm hứng lớn để thế hệ trẻ tiếp tục bứt phá, tìm ra giải pháp mới cho những vấn đề lớn hơn", cô nói.

Chia sẻ cảm xúc về giải thưởng, Chủ tịch hội đồng giải thưởng VinFuture nói: "Chúng tôi đã có chặng đường tuyệt vời, mọi thứ online đã kết nối chúng tôi, những người bạn tuyệt vời đã kết nối chúng tôi. Họ đã làm những công việc nổi bật và chúng tôi đã có rất nhiều niềm vui. Hơn hết, những chủ nhân của các giải thưởng đều rất tuyệt. Chúng ta đã được nghe những câu chuyện, chia sẻ của họ đã thay đổi thế giới".

Chủ tịch hội đồng giải thưởng nhắn nhủ: "Đích đến của chúng ta không phải những dự định, chúng ta phải có trí tò mò, cứ phải tiếp tục chặng đường của mình, giữ những giấc mơ và luôn luôn có niềm đam mê".

Giải thưởng chính của VinFuture lần đầu tiên trị giá 3 triệu USD, trao cho nghiên cứu mang tính đột phá, được chứng minh khả năng làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, mang lại môi trường bền vững. Cuối cùng giải thưởng cao nhất được trao cho ba nhà khoa học: Katalin Kariko, Drew Weissman và Pieter Cullis với công trình "Vaccine mRNA: Công nghệ đột phá để cứu sống con người".

Hàng tỷ người trên thế giới đã được thụ hưởng thành quả của nghiên cứu này, được bảo vệ an toàn và nền kinh tế của hàng loạt quốc gia nhờ đó không chìm sâu trong khủng hoảng. Hai thành tố chính tạo nên vaccine MRNA là lõi mRNA biến đổi và vỏ bọc nano lipid hiệu quả để ổn định và tăng hoạt tính của mRNA.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao giải thưởng cho ba nhà khoa học. Bà Katalin Kariko cảm ơn các nhà sáng lập VinFuture và hội đồng giải thưởng. Bà đánh giá đây là điểm sáng về mặt khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế.

Ông Drew Weissman cảm ơn Thủ tướng. Ông cho rằng công nghệ mới mở ra những vaccine mới cho nhiều bệnh tật khác nhau, đồng thời khởi đầu cho sự hợp tác giữa nhiều quốc gia. "Tôi không phải người nhận giải thưởng này mà hàng nghìn nhà khoa học đi trước và đi sau tôi sẽ tiếp bước những nghiên cứu này, tạo ra nhiều phương pháp chữa bệnh mới", ông nói.

Ông Pieter gửi lời cảm ơn đến người đã cộng tác với ông suốt nhiều năm, những nghiên cứu cơ bản sẽ thúc đẩy nghiên cứu sáng tạo, quyết định hướng đi của nghiên cứu về sau. Ông muốn chia sẻ câu chuyện vì sao có vaccine Covid-19 và khẳng định đây là điều có thể làm được.

Trước khi giải chính được trao, giọng ca Mỹ John Legend trở lại sân khấu với màn cover Imagine, sáng tác của nghệ sĩ huyền thoại John Lennon.

Giải thưởng cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển trao cho hai vợ chồng nhà khoa học từ Nam Phi, bà Salim Abdool Karim và ông Quarraisha Abdool Karim, với phát minh gel có chứa dược chất tenofovir - sản phẩm dành cho phụ nữ có tác dụng kháng virus HIV. Thử nghiệm lâm sàng đã mang lại kết quả đột phá. Thuốc kháng virus có chứa dược chất như gel tenofovir giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV qua đường tình dục. Nghiên cứu này đã mang lại bằng chứng đầu tiên cho phương pháp mới trong việc ngăn ngừa HIV, dự phòng trước phơi nhiễm.

Chia sẻ cảm nhận khi nhận giải thưởng, ông Quarraisha Abdool Karim nói lời "Cảm ơn, chào buổi tối" bằng tiếng Việt Nam. "HIV là thách thức hằng ngày trong cuộc sống của chúng tôi. Đây không chỉ là giải thưởng cho hai vợ chồng, mà là tia sáng chi cho hi vọng của các nhà khoa học từ các nước đang phát triển, đang làm việc miệt mài tạo nên điều khác biệt cho thế giới", ông chia sẻ.

Bà Salim Abdool Karim đặc biệt gửi lời cảm ơn tới hội đồng giải thưởng khi đã ghi nhận cam kết, cố gắng của hai nhà khoa học trong công tác nghiên cứu, cùng 260 thành viên từ 5 châu lục, hàng nghìn tình nguyện viên đã thực hiện nghiên cứu trong suốt 3 thập niên vừa qua.

Và để chúc mừng thành tựu vinh quang các nhà khoa học, nam ca sĩ Mỹ John Legend tự chơi piano và gửi đến khán giả ca khúc You Deserve It All thuộc album cùng tên phát hành năm ngoái. Bài hát với giai điệu tươi vui, mang thông điệp: tất cả mọi người trên thế giới đều xứng đáng có được giấc mơ hạnh phúc hơn.

John Legend là một trong 16 nghệ sĩ Hollywood thuộc nhóm EGOT - nhóm những người đoạt cả 4 giải danh giá nhất của giới nghệ thuật, giải trí, gồm Grammy, Emmy, Oscar và Tony. Ngoài ra, Legend được trao giải Quả cầu vàng và giải thưởng Starlight Award đặc biệt từ Hội trường danh vọng Songwriters. Sau bài hát đầu tiên, nam ca sĩ nói lời cảm ơn bằng tiếng Việt và cho biết đây là lần đầu anh đến Việt Nam. Anh cảm ơn VinFuture và gửi lời chúc mừng đến các nhà khoa học đạt giải lần này. Legend biểu diễn thêm bản hit All of Me, thuộc album Love in the Future (2013).

Với nghiên cứu "Sự phát triển của thiết bị điện tử hữu cơ dẻo linh hoạt được ứng dụng trong các ứng dụng bề mặt sinh học và cảm biến", Giáo sư Zhenan Bao nhận giải thưởng đầu tiên dành cho phát minh mới.

Nhà khoa học người Mỹ gốc Trung quốc đã cùng các cộng sự phát triển da điện tử tự lành, siêu co giãn và có thể cảm nhận như da thật. Da điện tử được phát triển từ các lớp nhựa bán dẫn công nghệ cao, có thể co giãn, bắt chước khả năng uốn cong và chữa lành như da thật, đồng thời có cảm biến nhiệt độ, có cảm giác đau, cũng có khả năng phân huỷ sinh học và thân thiện với môi trường. Phát minh mở ra cơ hội cho hàng triệu người đc phục hồi chức năng hiệu quả.

Giáo sư chia sẻ rất vinh dự khi nhận giải dành cho các nhà khoa học nữ. "Trong suốt qua trình học thuật, tôi đã nỗ lực với các phát kiến khoa học để góp phần cho cuộc sống thay đổi theo hướng tích cực hơn", bà nói.

Với giải thưởng này, giáo sư gửi lời cảm ơn đặc biệt tới các sinh viên và khẳng định giải thưởng này dành cho tất cả chúng ta. Ngoài ra, bà cho hay sự xuất hiện của bà ngày hôm nay tại giải thưởng này cũng nhờ các thành viên trong gia đình, chồng...

"Xin cảm ơn tình yêu vô điều kiện, cảm ơn hội đồng giải thưởng. Đã có những thách thức về biến đổi khí hậu, thiếu hụt năng lượng, nước, mong xã hội hãy đặc biệt quan tâm và hỗ trợ thêm các nhà khoa học nữ. Cảm ơn giải thưởng VinFuture đã thúc đẩy nghiên cứu của các nhà khoa học", giáo sư Zhenan Bao nói.

Trước khi giải thưởng dành cho nhà khoa học nữ được xướng tên, bản sắc Việt với áo dài, nón lá được giới thiệu qua tác phẩm nghệ thuật múa mang tên "Nàng sen" do NSƯT Linh Nga cùng vũ đoàn biểu diễn.

Giải đặc biệt đầu tiên dành cho nhà khoa học nghiên cứu về lĩnh vực mới được trao cho Giáo sư Omar M.Yaghi - nhà khoa học người Mỹ gốc Jordan. Công trình nghiên cứu của ông mang đến câu trả lời cho câu hỏi về nước và những tiến bộ về khoa học vật liệu liệu có thể đạt được gì. Nước có thể tạo ra từ không khí có thể tách CO2 từ không khí và từ đó tạo ra nhiên liêu đốt.

Trong khoa học hiện đại, vật liệu mới với tính năng cao và đa năng trở thành trọng tâm nghiên cứu khoa học. Đây cũng là thước đo tiến bộ khoa học kỹ thuật và sức mạnh tổng hợp của thế giới. Công trình nghiên cứu về vật liệu khung cơ kim (Metal-Organic Frameworks hay MOFs) là nhóm vật liệu mới được làm từ kim loại và các hợp chất hữu cơ, mang lại bước tiến mới trong cuộc cách mạng trong hóa học, viên chất rắn xốp và các ứng dụng của chúng. Các nguyên liệu này có rất nhiều ứng dụng tiềm năng trong việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi khí phát thải carbon, lọc nước, lọc không khí xúc tác và cảm biến.

Trong khi thế giới đang ngày càng khan hiếm nước sạch và ô nhiễm môi trường, MOFs khi đưa vào ứng dụng thực tế có thể hấp thu, loại bỏ CO2 ngay tại ống khói của các nhà máy điện nhằm giảm khí thải ra môi trường. MOFs còn có thể thu hoạch nước từ không khí, từ đó, cung cấp nguồn nước sạch mới cho con người. Có thể nói, MOFs là công nghệ của tương lai và là chìa khóa mở ra một hướng mới cho sự phát triển của nhân loại.

Giáo sư Omar M.Yaghi cho biết xúc động và vinh dự khi nhận được giải thưởng này, đồng thời, gửi lời cảm ơn tới các thành viên hội đồng giải thường. VinFuture là một ý tưởng tuyệt vời với thông điệp mạnh mẽ, thể hiện tầm nhìn hào phóng của người sáng lập và Việt Nam. Ông chia sẻ bản thân xuất thân từ gia đình người tị nạn thấy cơ hội thành công ít ỏi. Cách vượt qua không chỉ chăm chỉ mà còn biết nói không với người nói rằng ý tưởng của chúng ta không ổn. Biết quan sát xung quanh dù cơ hội rất nhỏ cũng vẫn có thể thành công.

Ông Phạm Nhật Vượng và vợ - bà Phạm Thu Hương - hai nhà sáng lập giải thưởng VinFuture tặng những bó sen đến Hội đồng giải thưởng và Hội đồng sơ khảo.

Thành viên Hội động giải thưởng gồm: GS. Richard Henry Friend, GS. Đặng Văn Chí, TS. Anandan Padmanabhan, GS. Vũ Hà Văn, GS Novoselov, vợ và con GS. Gerard Albert Louis Mourou, thay mặt GS có mặt trong sự kiện.
Hội đồng sơ khảo với sự góp mặt của GS. Albert Paul Pisano, GS. Nguyễn Thục Quyên, GS Đỗ Ngọc Minh,TS. Bùi Hải Hưng và ông Trương Quốc Hùng.

Tại sân khấu VinFuture NSND Đặng Thái Sơn trình diễn một tác phẩm của Chopin và bài Trống cơm dưới sự tán dương bằng loạt vỗ tay dài của khán giả - là các nhà khoa học đỉnh cao của thế giới, những con người đã và đang làm nên những công trình có thể thay đổi nhân loại.

Có mặt tại lễ trao giải, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi lời chào mừng các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới đã đến Việt Nam, với thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến.

Thủ tướng chia sẻ, 2 năm qua, trong thời khắc khó khăn của dịch bệnh, nhân loại đã đặt niềm tin, hi vọng vào các nhà khoa học để tìm ra vaccine, thuốc chữa phòng chống dịch Covid-19. Vaccine được ví như lá chắn thép của nhân loại để qua dịch bệnh. Cả thế giới đã biết ơn,ngưỡng mộ các nhà khoa học thực hiện sứ mệnh của mình. "Chúng ta có mặt ở đây an toàn, bình yên, cũng nhờ các nhà khoa học, nhờ vaccine", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng dẫn chứng, trong lịch sử, phát minh của khoa học đã làm thay đổi thế giới, nhiều nhà khoa học chịu hậu quả nặng nề khi tiến hành các thử nghiệm khoa học. "Chúng ta thấu hiểu chia sẻ sự gian nan, vất vả hi sinh quên mình của các nhà khoa học, cùng những khó khăn thách thức khách", ông nói.

Ông nhấn mạnh, hầu hết các quốc gia trên thế giới chú trọng phát triển khoa học công nghệ, đặc biệt là khoa học công nghệ có ứng dụng cao. Việt Nam coi phát triển khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu nhằm phát triển kinh tế xã hội, phát triển nhanh bền vững. Nhà nước đang đẩy mạnh thiết kế cơ chế chính sách, thúc đẩy nguồn lực đổi mới sáng tạo, đưa khoa học công nghệ thành mục tiêu, động lực quan trọng để phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, trong đó mỗi người dân là chủ thể, thụ hưởng thành quả của đổi mới sáng tạo. Thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo còn là chủ trương lớn thể hiện trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

"Hôm nay, chúng ta tôn vinh các giá trị khoa học đóng góp cho nhân loại, tôn vinh các nhà khoa học với khát vọng cống hiến cho loài người. Việt Nam trân trọng, tôn quý, tôn vinh các nhà khoa học chân chính đóng góp sự phát triển nhanh, bền vững", Thủ tướng nói.

Sứ mệnh của giải VinFuture là cổ vũ, tôn vinh các nhà khoa học với các công trình nghiên cứu xuất sắc, với tính ứng dụng cao, kiến tạo môi trường bền vững cho các thế hệ tương lai. "Tôi vui mừng khi mùa giải đầu tiên, giải đã ghi nhận sự tham gia từ 70 quốc gia, với 600 dự án tranh giải, trong đó có gần 100 dự án từ 2% nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất trên thế giới, hơn 1/3 ứng viên là nhà khoa học nữ, nhiều trong số đó đạt được nhiều giải thưởng cao quý trên thế giới. Đây là tín hiệu tích cực của một giải thưởng lớn và uy tín". Giải thưởng đưa truyền thống yêu chuộng hoà bình, nhân ái của Việt Nam được toả sáng, xây dựng đất nước, phát triển, lan toả giá trị tốt đẹp.

Thủ tướng cũng hoan nghênh, đánh giá tập đoàn Vingroup đã nỗ lực xây dựng quỹ phi lợi nhuận, tôn vinh giá tri khoa học công nghệ trên toàn cầu. "Đây là cuộc hội tụ của trí tuệ, khát vọng cống hiến, tình hữu nghị, đoàn kết hợp tác, kết nối, giá trị nhân văn tốt đẹp cho nhân loại", Thủ tướng khẳng định.