Theo đề án của Vinamotor, cơ hội cho các ứng viên nước ngoài hoàn toàn bình đẳng như người Việt. Ứng viên có thể gửi hồ sơ đến tổng công ty tự tham gia tuyển chọn hoặc thông qua giới thiệu của các cá nhân, tổ chức. Tổng công ty sẽ đăng thông báo rộng rãi khi được phép tuyển dụng.
Tổng giám đốc được thuê phải có ít nhất 3 năm kinh nghiệm điều hành doanh nghiệp trong lĩnh vực cơ khí, ôtô với quy mô doanh thu hơn 1.000 tỷ đồng/năm. Người nước ngoài phải biết tiếng Việt, còn người Việt phải đọc thông viết thạo một ngoại ngữ thông dụng. Lương dành cho tổng giám đốc người VN khoảng 30-40 triệu đồng/tháng, người nước ngoài 50-60 triệu đồng/tháng, ngoài ra còn được hưởng phần trăm doanh thu nếu doanh nghiệp làm ăn có lãi.
Ứng viên tham gia xét tuyển chức vụ tổng giám đốc phải có cương lĩnh tranh cử và bảo vệ trước hội đồng thẩm định, người nước ngoài có thế chấp bằng tiền mặt 5 tỷ đồng, người VN 1 tỷ đồng. Vinamotor hy vọng sẽ được Thủ tướng phê duyệt đề án ngay trong tháng này để triển khai vào năm sau, có thể một doanh nghiệp thành viên trong tổng công ty sẽ thực hiện thí điểm trước.
Cuối năm ngoái, Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) đã có quyết định của Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm mô hình Hội đồng quản trị ký hợp đồng thuê Tổng giám đốc điều hành. Tuy nhiên, quy chế cụ thể vẫn chưa được hoàn thiện.
Ba tổng công ty khác đã được Thủ tướng cho phép thí điểm thuê tổng giám đốc là Tổng công ty Thiết bị kỹ thuật điện, Thủy tinh và gốm xây dựng, Xây dựng Sông Hồng cũng đang bị các bộ chủ quản thúc giục hoàn thiện quy chế, đề án để họp xem xét.
Trước những lình xình của Tổng công ty Hàng không VN, Tổng công ty Dầu khí, Tổng công ty Thủy sản..., rất nhiều chuyên gia cho rằng VN cần đẩy nhanh tiến độ cho thuê tổng giám đốc. Phân định rạch ròi quyền hạn và trách nhiệm giữa người điều hành doanh nghiệp (tổng giám đốc) và những người đại diện phần vốn nhà nước trong các tổng công ty (hội đồng quản trị) sẽ phần nào hạn chế tiêu cực nảy sinh.
Phong Lan