Tác phẩm thuộc Tủ sách Y sinh của Omega Plus Books, gồm 56 chương. Nội dung xoay quanh những nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực chỉnh sửa gene.
Nhân vật trong tác phẩm cho rằng động lực chính khi nghiên cứu không phải là tiền bạc, vinh quang mà là cơ hội tìm hiểu bí ẩn của tự nhiên. Họ áp dụng những khám phá đó để khiến thế giới trở nên tốt đẹp. Điển hình là nhà hóa sinh Jennifer Doudna, đoạt giải Nobel Hóa học năm 2020.
Bìa sách "Viết lại mã sự sống" (The Code Breaker: Jennifer Doudna, Gene Editing, and the Future of the Human Race) của tác giả Walter Isaacson. Sách dày 568 trang, phát hành trong nước ngày 22/11. Ảnh: Omega+
Câu chuyện bắt đầu khi Jennifer Doudna học lớp 6. Khi tan trường về nhà, Doudna thấy trên giường có quyển sách DNA: Hành trình khám phá chuỗi xoắn kép của tác giả James Watson. Tác phẩm thu hút cô, từ đó Doudna quyết định theo đuổi ước mơ trở thành nhà khoa học.
* Trích đăng phần Nhập cuộc trong sách Viết lại mã sự sống
Sau nhiều lần thử nghiệm, Doudna và các cộng sự đề xuất CRISPR-Cas9 (enzym từ vi khuẩn kiểm soát khả năng miễn dịch của vi sinh vật) để chỉnh sửa, lập trình bộ gene. Nghiên cứu này cho phép cắt và thay đổi có chọn lọc những mẩu DNA, dựa trên khả năng phòng vệ do vi khuẩn tạo ra, mở ra khả năng kiểm soát các làn sóng virus trong tương lai. Phát minh của Doudna giúp tầm soát và điều trị các loại bệnh, tạo ra khả năng miễn dịch cao cho con người.
Sự phát triển của CRISPR và cuộc chạy đua chế tạo vaccine Covid-19 góp phần thúc đẩy sự tiến bộ của nhân loại. Tác giả Walter Isaacson cho rằng đầu thế kỷ 21 là kỷ nguyên kỹ thuật số, dựa trên vi mạch, máy tính và internet. Từ khoảng thập niên 2010 đến nay, con người đang bước vào cuộc cách mạng khoa học sự sống.
Nhà hóa sinh Jennifer Doudna, nhân vật trong sách "Viết lại mã sự sống". Ảnh: Christopher P. Michel
Thông qua việc kể chân dung Jennifer Doudna, tác giả đưa ra cái nhìn khác về cách thức hoạt động và góc khuất của ngành khoa học. Song song khả năng mang lại sự phát triển y học, công nghệ biến đổi gene khiến nhiều nhà khoa học lo ngại về mặt đạo đức. Một số câu hỏi được đặt ra, như: Điều gì thực sự xảy ra trong phòng thí nghiệm? Các khám phá phụ thuộc đến mức nào vào sự xuất sắc của các cá nhân, và khả năng làm việc nhóm trở nên quan trọng tới đâu? Sự cạnh tranh về giải thưởng và bằng sáng chế có làm suy yếu sự hợp tác khoa học không?
Từ khi xuất bản lần đầu năm 2021, tác phẩm nhận nhiều lời khen từ giới chuyên môn. Tờ The Washington Post nhận xét: "Isaacson thể hiện mọi thứ trên trang giấy bằng thứ ngôn ngữ riêng biệt của ông, với tiết tấu nhanh, hấp dẫn và hài hước. Độc giả sẽ có thêm những hiểu biết sâu sắc về khoa học và cách nó được thực hiện".
The Economist đánh giá: "Tác giả trình bày tốt những quy trình trong khoa học. Sự vất vả bên bàn thí nghiệm, những cảm hứng lóe sáng, tầm quan trọng của các hội thảo đều được thể hiện trong cuốn sách". Trang Oprah Magazine viết: "Lời kể sống động của Isaacson mang đến một câu chuyện cuốn hút và bức chân dung của một nhà khoa học, từ khi là một cô bé ở Hawaii đến giáo sư tại Đại học California - Berkeley".
Nhà hóa sinh Jennifer Doudna (trái) và tác giả Walter Isaacson, ở phòng nghiên cứu Đại học California - Berkeley (Mỹ) năm 2019. Ảnh: UC Berkeley
Walter Isaacson, 71 tuổi, là nhà văn, nhà báo người Mỹ. Ông từng đảm nhận vị trí tổng biên tập của tạp chí Time, chủ tịch và CEO của CNN, CEO của tổ chức nghiên cứu chính sách phi đảng phái Aspen Institute. Isaacson là tác giả của nhiều cuốn sách best-seller, một số được xuất bản trong nước như: Benjamin Franklin - Cuộc đời một người Mỹ, Einstein - Cuộc đời và vũ trụ, Tiểu sử Steve Jobs, Những người tiên phong, Leonardo da Vinci, Elon Musk.
Quế Chi