Dưới đây là nhận định của tạp chí Mỹ Time, về các diễn biến quân sự mới đây của Nga và ảnh hưởng của chúng đến cân bằng chiến lược toàn cầu.
Chiến tranh Lạnh chắc chắn là không trở lại. Những hành động mà Nga tiến hành thời gian gần đây chỉ cho thấy rằng nước này đang sẵn sàng lấy lại vai trò lịch sử như là một đối trọng chiến lược với Mỹ. Và nếu như khó làm được điều đó một mình, Matxcơva sẽ gắn bó ngày càng mật thiết với các nước khác để ngăn cản Mỹ trở thành bá chủ toàn cầu.
Cạnh tranh về địa chính trị vốn luôn tồn tại giữa Nga và Mỹ. Và sự sống lại của cuộc cạnh tranh này không khíến người ta ngạc nhiên, nếu xét đến sự hồi phục của Nga những năm gần đây. Những năm 1990, vị thế yếu kém của nước này khiến ảnh hưởng ở tầm khu vực cũng như toàn cầu suy giảm
Nhưng với giá dầu 70 USD mỗi thùng, két tiền của Kremlin đầy ắp và Nga có đủ khả năng rót tiền cho quân sự. Trong khi đó, Washington lại có một loạt hành động khiến Matxcơva phiền lòng, từ việc mở rộng NATO về phía đông, đến kế hoạch đặt lá chắn tên lửa ở Đông Âu và cuộc chiến tranh Iraq.
Để đáp lễ, Nga mới đây đã cắm cờ tuyên bố chủ quyền ở Bắc Cực, bắn thử tên lửa được cho là có thể xuyên thủng lá chắn của Mỹ, ngăn chặn việc bỏ phiếu ở LHQ nhằm trao quy chế cho Kosovo độc lập hòan toàn khỏi Serbia - một đồng minh của Nga.
"Nước Nga đã trở lại", Cliff Kupchan, chuyên gia về Nga làm việc cho Eurasia Group - một hãng tư vấn về các nguy cơ chính trị có trụ sở ở Washington, bình luận. "Những nhà lãnh đạo Nga đang bước đi mạnh mẽ hơn bao giờ hết kể từ lần đầu tiên tôi đến đó, năm 1981. Vả lại, họ có lẽ cảm thấy quá đủ với chủ nghĩa đơn phương của Mỹ rồi".
Bề ngoài, Washington dường như không nao núng trước những diễn biến mới từ Nga. Bình luận về việc Nga nối lại các chuyến tuần tiễu bằng máy bay ném bom chiến lược, phát ngôn viên Nhà Trắng Gordon Johndroe nói: "Việc không quân Nga, quân đội Nga thực hiện các việc đó không gây ngạc nhiên". "Liệu điều này có thể xem là đe dọa an ninh Mỹ không?". "Tôi không nghĩ là quân đội Mỹ lo lắng vê điều đó", Johndroe nói.
Nhưng bên trong chính giới Mỹ, có ý kiến cho rằng mối quan hệ với Nga trở nên lạnh lẽo là do chính quyền của Tổng thống Bush bị choán hết tâm trí bởi cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu và cuộc chiến tranh Iraq.
Theo Ariel Cohen, chuyên gia về Nga thuộc Heritage Foundation, Washington đã không nhận thức một cách thấu đáo mối quan hệ với Nga hậu Liên Xô. "Họ nghĩ rằng Nga cũng chỉ thở phù phù giận dỗi nhưng rồi kết cục chả làm được gì" Cohen nói. "Nhưng thực ra, Nga đã quyết thể hiện sức mạnh - được tiếp bởi tài nguyên dầu lửa và đang tiến đến một nơi hay ho hơn chỗ họ đã bước ra - Chiến tranh Lạnh".
Nhà phân tích Kupchan cho rằng người Nga có lý do để lạnh lùng với Mỹ. Tổng thống Putin là nhà lãnh đạo đầu tiên gọi điện cho đồng nhiệm Bush sau vụ tấn công khủng bố 11/9 và đề xuất được giúp Mỹ. Matxcơva ủng hộ cuộc chiến chống Al-Qeada nhưng đổi lại họ chưa được đáp trả điều gì. "Hầu như toàn bộ kiến trúc hệ thống an ninh ở châu Âu hiện nay vẫn được xây dựng dựa trên những điểm yếu của Nga", ông bình luận, "và người Nga thấy thế là quá đủ".
Một trong những phản ứng của Nga là quay sang nồng ấm với Trung Quốc, thông qua Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). Tổ chức này vừa tiến hành cuộc tập trận của hơn 6.500 binh sĩ tại Nga. Một số người trong chính quyền Mỹ dự đoán trong tương lai SCO là khối đối trọng với NATO, giống như khối hiệp ước Vacsava trước đây.
Mai Trang (lược dịch)