"Nếu Google và Meta chưa phát hành thứ giống ChatGPT, không phải họ không thể. Mà vì họ không làm thế", nhà nghiên cứu Yann LeCun nói tại hội thảo trực tuyến về AI tuần trước. LeCun đạt giải thưởng Turing năm 2019, hiện là giáo sư tại Đại học New York và trưởng nhóm nhà khoa học AI tại Meta.
Trên trang cá nhân hôm 24/1, ông tiếp tục khẳng định: "Bằng việc tung ra bản thử nghiệm công khai, gây ấn tượng nhất có thể nhưng vẫn có sai sót, các công ty lâu đời sẽ được ít hơn và mất nhiều hơn so với các công ty khởi nghiệp đang đói tiền".
ChatGPT là chatbot do công ty khởi nghiệp OpenAI phát triển, được Microsoft đầu tư và gây sốt trên toàn cầu thời gian gần đây nhờ khả năng trò chuyện như người thật. OpenAI được đánh giá đang đi tiên phong về khả năng phát triển AI. Tuy nhiên theo LeCun, ChatGPT không mang tính cách mạng như cách công chúng nhìn nhận nó. Xét về kỹ thuật cơ bản, ChatGPT không phải là một sáng tạo đặc biệt.
"Tôi không chỉ trích công việc của OpenAI. Tôi chỉ đang cố gắng sửa chữa nhận thức của công chúng, những người đang coi ChatGPT là đột phá công nghệ mới, sáng tạo, độc đáo hay vượt xa người khác. Đơn giản không phải như vậy", ông nói.
Điểm làm nên thành công của ChatGPT như hiện nay, theo ông, là nó được thiết kế rất tốt, chứ không phải một đột phá công nghệ. Nhà khoa học AI nhận định các yếu tố tạo nên ChatGPT thực tế đã có trước đó, do những công ty lâu năm, trong đó có Google, phát minh ra.
Chatbot này sử dụng Transformer, một dạng kiến trúc AI được đào tạo dựa trên cách tự giám sát. Transformer là phát minh của Google công bố năm 2017, sau đó trở thành cơ sở cho hàng loạt chương trình liên quan đến ngôn ngữ máy, trong đó có GPT-3, tiền thân của GPT-3.5 - công nghệ đứng sau ChatGPT. Sâu xa hơn, LeCun cho biết toàn bộ phát minh này đều có liên quan đến thuật ngữ Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) - chương trình ngôn ngữ có từ hơn 20 năm trước.
Về kỹ thuật, OpenAI sử dụng RLTH, tức kỹ thuật học tăng cường thông qua các phản hồi của con người, từ đó cải thiện đầu ra. Kỹ thuật này cũng giống cách Google sử dụng để xếp hạng các trang web và Google DeepMind mới là đơn vị tiên phong về giải pháp trên.
"Có cả một lịch sử hình lâu dài và nó không tự nhiên xuất hiện", ông cho hay. Với việc dùng mô hình LLM, các giải pháp như ChatGPT chỉ tốt trong việc sử dụng như một trợ lý viết, nhưng chưa đủ tốt để trở thành một công cụ tìm kiếm, giải đáp thắc mắc. Kỹ thuật RLTH giúp giảm thiểu các lỗi thường gặp của AI, chứ không thực sự khắc phục những vấn đề mà chúng có thể tạo ra.
Theo Digital Trends, Google và Meta thực tế đã sử dụng AI từ lâu, trong việc phát hiện thông tin sai lệch hay tích hợp vào công cụ tìm kiếm. Tuy nhiên, thách thức với họ là quy mô. Ví dụ Meta từng nhận nhiều chỉ trích về việc truyền bá tin giả, vì vậy việc áp dụng mô hình AI ngôn ngữ có thể trở thành thảm họa nếu không kiểm soát tốt.
Trong khi đó, các sản phẩm của OpenAI, như ChatGPT, thành công và gây sốt bởi mở quyền truy cập để ai cũng có thể sử dụng. Hồi đầu tháng, LeCun cũng giải thích trên Twitter rằng Google, Meta và những gã khổng lồ công nghệ khác vẫn lưỡng lự trong việc phát hành các AI như vậy cho công chúng sử dụng rộng rãi vì các hệ thống này "thường tạo ra nội dung độc hại, như thông tin sai lệch, lời nói căm thù..."
LeCun cũng hé lộ AI sắp tới của Meta sẽ có khả năng sáng tạo nghệ thuật nhằm phục vụ các nhà quảng cáo nhỏ lẻ. Theo ông, việc này mang lại ý nghĩa lớn, bởi trong số 12 triệu nhà quảng cáo trên Facebook, phần lớn không đủ nguồn lực để tạo các mẫu quảng cáo đẹp mắt.
Lưu Quý