Bộ Công Thương đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư phân loại, quản lý loại hình hạ tầng thương mại, trong đó có mô hình siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng outlet, cửa hàng tiện lợi...
Dự thảo này đưa ra một số tiêu chí mới với cửa hàng tiện lợi, như chủ yếu phục vụ khách mua hàng trong phạm vi bán kính dưới 500 m; đặt tại khu dân cư, nơi tập trung đông người, với diện tích kinh doanh 30-200 m2; bán theo phương thức tự phục vụ, thanh toán tại quầy thu ngân; có khoảng 3.000 mặt hàng trong mỗi cửa hàng...
Góp ý với Bộ Công Thương hôm nay, Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị cơ quan này bỏ đề xuất cửa hàng tiện lợi chủ yếu bán cho khách trong phạm vi 500 m vì không khả thi. Nếu quy định như vậy, chủ cửa hàng không thể biết khách hàng đang sinh sống tại đâu. Chưa kể, nếu cửa hàng nào phục vụ khách mua ngoài 500 m có thể vi phạm pháp luật và bị xử phạt.
Trước đó, các chuyên gia cũng nhận xét tiêu chí đưa ra với phát triển hạ tầng thương mại tại dự thảo này không hợp lý. Các tiêu chí về hành chính này giúp dễ quản lý, kiểm tra nhưng không phù hợp thực tế.
"Cơ quan quản lý cần hướng tới quy định để nâng tính cạnh tranh, quản trị của các loại hình hạ tầng thương mại, trong đó có cửa hàng tiện lợi", ông Vũ Vinh Phú, chuyên gia về bán lẻ, thương mại, bình luận.
Khách mua hàng tại một cửa hàng tiện lợi tại TP HCM. Ảnh: GS25
Cũng theo VCCI, dự thảo Thông tư về phát triển hạ tầng thương mại của Bộ Công Thương còn đưa ra một số quy định bất hợp lý, can thiệp vào quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp, và làm tăng chi phí không cần thiết.
Chẳng hạn, dự thảo yêu cầu tất cả siêu thị, siêu thị mini, trung tâm thương mại, cửa hàng outlet, trung tâm outlet phải có nơi trông xe, chỗ để xe hoặc bãi đỗ xe cho khách hàng. Điều này sẽ làm tăng chi phí kinh doanh cho doanh nghiệp và giảm sự linh hoạt của các mô hình kinh doanh.
Việc các cửa hàng có chỗ đỗ xe sẽ giúp tăng thuận tiện cho khách hàng, giúp họ có thêm doanh thu và ngược lại, cửa hàng nào không có sẽ bị mất khách. Tức là, thị trường sẽ tự điều tiết việc này mà không cần có sự can thiệp của Nhà nước.
Hay quy định siêu thị hạng I và II phải có nơi bảo quản hành lý cá nhân, phải có dịch vụ ăn uống, giải trí; trung tâm thương mại phải có khu vực dành cho hoạt động vui chơi giải trí, cho thuê văn phòng, khu vực dành cho hoạt động tài chính, ngân hàng..., VCCI cũng cho là không cần thiết, can thiệp quá mức vào quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.
"Việc bố trí không gian kinh doanh phụ thuộc vào nhu cầu của khách hàng và khả năng cung cấp của doanh nghiệp. Doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ tự điều chỉnh theo diễn biến của thị trường mà không cần Nhà nước can thiệp", VCCI nhận định và đề nghị Bộ Công Thương bỏ tất cả các quy định trên.
Ngoài ra, dự thảo Thông tư này cũng đề xuất nhiều quy định như siêu thị, trung tâm thương mại phải có vị trí thuận lợi cho việc tiếp cận, mua bán hàng hoá; công trình kiến trúc vững chắc, thiết kế và trang bị kỹ thuật hiện đại; cơ cấu chủng loại hàng hoá phong phú, đa dạng...
VCCI cho rằng, các quy định như trên có thể dẫn đến các cách hiểu khác nhau giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Điều này gây rủi ro rất lớn cho người kinh doanh khi cơ quan nhà nước diễn giải tuỳ tiện để xử phạt hoặc đe doạ xử phạt doanh nghiệp, nhằm vòi vĩnh chi phí không chính thức.
Tổ chức này cũng đề nghị Bộ Công Thương bỏ quy định Sở Công Thương tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về quản trị kinh doanh cho các loại hình hạ tầng thương mại, được nêu trong dự thảo Thông tư. Lý do, Sở Công Thương là cơ quan quản lý hành chính, không phải đơn vị sự nghiệp. Nếu sở cũng tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ sẽ dẫn tới xung đột lợi ích.