Trong hai ngày 14 và 16/4, các tỉnh miền nam Nhật Bản liên tiếp phải hứng chịu hai trận động đất mạnh 6,2-7 độ Richter, khiến ít nhất 42 người thiệt mạng, hơn 1000 người bị thương, nhiều nhà cửa, đường sá và cầu cống bị phá hủy.
Quân đội Mỹ tiếp tục thể hiện vai trò đồng minh thân cận khi nhanh chóng điều động nhiều trang thiết bị hiện đại giúp đỡ Nhật Bản cứu trợ các nạn nhân động đất, trong đó có 4 trực thăng vận tải đa năng hạng nặng V-22 Osprey, theo VOA.
"Chim ưng biển" V-22 Osprey là loại máy bay đặc biệt được Lầu Năm Góc phát triển từ năm 1983 với mục đích tạo ra chiếc máy bay phản lực có thể hoạt động ở các địa hình nhỏ hẹp, từ trong rừng rậm cho đến các đường băng dã chiến cực ngắn và các tàu sân bay trực thăng nhỏ.
Với hệ thống động cơ và trang thiết bị phức tạp, cùng quá trình nghiên cứu và phát triển đắt đỏ, mỗi chiếc V-22 Osprey có giá lên đến gần 100 triệu USD, và Lầu Năm Góc đã chi tới 56 tỷ USD cho toàn bộ chương trình phát triển, chế tạo chiếc máy bay đặc biệt này.
V-22 Osprey có chiều dài 17,5 m, chiều rộng (cả cánh) 25,8 m, trọng lượng cất cánh tối đa 27,4 tấn, tầm hoạt động 1.600 km. Chiếc máy bay lai này có thể chở theo 24 binh sĩ và 9 tấn hàng hóa, khí tài quân sự.
Điểm đặc biệt của V-22 Osprey là nó có động cơ có thể xoay một góc 90 độ để vừa có thể cất cánh thẳng đứng như trực thăng, lại vừa có thể lao đi trên không trung như một máy bay động cơ cánh quạt thông thường.
Nhờ trang bị hai động cơ АЕ1107С Liberty có công suất 6.150 mã lực, V-22 Osprey có thể đạt vận tốc tối đa 510 km/h ở chế độ phản lực, 184 km/h ở chế độ trực thăng.
Một ưu điểm khác tạo nên độ cơ động của V-22 Osprey là máy bay có thể chuyển đổi chế độ bay từ trực thăng sang phản lực cánh quạt chỉ trong 16 giây. Thêm nữa, hai cánh quạt có thể gấp lại gọn gàng, giúp thuận tiện trong việc bảo quản.
Với tốc độ nhanh và khả năng cơ động cao, V-22 Osprey được xem là loại máy bay phù hợp để triển khai bộ binh cũng như tham gia tấn công ở nhiều chiến trường khác nhau.
Tuy nhiên, do là máy bay vận tải nên V-22 Osprey được trang bị hỏa lực khá nhẹ bao gồm một súng máy gắn ở phía sau và một khẩu súng điều khiển từ xa có thể được gắn vào bụng máy bay. Bên cạnh đó, các lính thủy đánh bộ Mỹ có thể sử dụng súng máy được gắn trên một trục xoay 360 độ trong các trường hợp đặc biệt vì trọng lượng của loại súng này khá nặng.
Tạp chí quốc phòng Jane's Defence tháng 1/2014 khẳng định Bộ Tư lệnh Tác chiến Đặc biệt của không quân Mỹ (AFSOC) có kế hoạch tăng cường sức chiến đấu cho chiếc máy bay vận tải độc đáo này bằng cách trang bị thêm cho nó các hệ thống vũ khí và hỏa lực không đối đất tầm ngắn, được lắp đặt trong khoang của máy bay.
Với khả năng chuyên chở khối lượng hàng hóa lớn cùng độ linh hoạt khi có thể cất và hạ cánh ở nhiều loại địa hình phức tạp, V-22 Osprey còn được lục quân Mỹ thường xuyên sử dụng trong các chiến dịch cứu hộ-cứu nạn đặc biệt. V-22 Osprey có thể bay là là trên mặt biển, hoặc các khu vực bị chia cắt để viện trợ hàng hóa cũng như tìm kiếm nạn nhân, đồng thời có thể tăng tốc để ứng cứu khẩn cấp khi nhận được thông tin của sở chỉ huy mặt đất.
Theo hãng tin Kyodo, những chiếc V-22 Osprey của Mỹ đã vận chuyển hàng chục tấn hàng hóa cứu trợ như nước sạch, thực phẩm, chăn màn tới làng Minamiaso, một trong những khu vực hứng chịu hậu quả nặng nề nhất sau trận động đất, đánh dấu lần đầu tiên Osprey được sử dụng cho mục đích cứu trợ thiên tai ở Nhật Bản.
"Tôi mừng suýt rơi nước mắt khi chứng kiến những chiếc máy bay chở đồ viện trợ đến và lòng tốt của những người nước ngoài đó", cụ ông Nobuko Sakamoto ở quận Higashi, thành phố Kumamoto, nơi đang hứng chịu tình trạng thiếu thốn thực phẩm nghiêm trọng sau động đất, nói.
Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản hiện không có bất cứ chiếc V-22 Osprey nào, nhưng nước này dự kiến mua 17 chiếc "Chim ưng biển" trước tháng 3/2019.
Nguyễn Hoàng