Cục Đăng kiểm Việt Nam đang xây dựng phương án cho phép cơ sở bảo dưỡng sửa chữa ôtô 3S, 4S chính hãng được kiểm định phương tiện. Cơ sở 3S có không gian trưng bày xe mới (showroom), có dịch vụ sửa chữa bảo dưỡng (service) và cung cấp phụ tùng chính hãng (spare parts). Cơ sở 4S bổ sung chức năng thu thập ý kiến phản hồi từ khách hàng (survey).
Anh Nguyễn Mạnh, chủ xe ở Hà Nội, cho rằng phương án trên sẽ làm tăng số trung tâm đăng kiểm, tăng tính cạnh tranh trong dịch vụ này, có lợi cho chủ xe. Khi đi bảo dưỡng, ôtô được kiểm tra, cấp giấy chứng nhận kiểm định, chủ xe sẽ tiết kiệm được thời gian, công sức, không phải đi nhiều nơi như hiện nay. "Tôi vẫn hay đi bảo dưỡng xe chính hãng. Các cơ sở này sạch sẽ, thay phụ tùng giá cao hơn bên ngoài, song yên tâm hơn về chất lượng", anh Mạnh nói.
Đại diện một công ty sản xuất, lắp ráp ôtô tại Việt Nam cho biết đơn vị có khoảng 80 trung tâm bảo trì, bảo dưỡng xe 3S ở 63 tỉnh thành. Nếu các trung tâm này được phép kiểm định thì người dân vùng xa không phải đi hàng trăm km để đăng kiểm ôtô. Các trung tâm bảo dưỡng xe 3S chính hãng đã được đầu tư trang thiết bị hiện đại để kiểm tra phanh, đèn, khí thải, hộp số; trang bị máy đo thông số động cơ có thể phát hiện các bệnh của xe mà trung tâm đăng kiểm không có.
"Một số trung tâm đăng kiểm hiện nay có thiết bị thô sơ, đăng kiểm viên kiểm tra xe bằng cảm quan. Trong khi đó cơ sở bảo dưỡng kiểm tra phương tiện toàn bộ bằng máy móc, độ chính xác cao hơn, kết quả được ghi nhận để các cơ quan hậu kiểm", đại diện doanh nghiệp nói.
Cũng ủng hộ phương án trao quyền đăng kiểm cho trung tâm bảo dưỡng chính hãng, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, phân tích chủ trương này tận dụng được cơ sở vật chất, mặt bằng và đội ngũ kỹ thuật viên có tay nghề cao của các cơ sở. Quan trọng hơn là giúp người dân có thêm sự lựa chọn, tiết kiệm được thời gian khi đi bảo dưỡng, đăng kiểm xe.
Tuy nhiên, ông Quyền nhìn nhận việc bổ sung quyền đăng kiểm cho trung tâm bảo dưỡng có thể ảnh hưởng tới quyền lợi khách hàng. Chủ xe có thể bị yêu cầu sửa hoặc thay thế phụ tùng mới để kiểm định dù chưa cần thiết thay thế. Hoặc trung tâm có thể dễ dãi trong đăng kiểm để thu hút khách hàng, cạnh tranh thiếu lành mạnh như một số cơ sở đăng kiểm tư nhân thời gian qua.
Để tránh tình huống trên, điều 4 Nghị định 139/2018 đã quy định tổ chức kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới phải độc lập về pháp lý và tài chính với các tổ chức, cá nhân kinh doanh vận tải bằng ôtô, bảo dưỡng, sửa chữa xe cơ giới. Nếu đưa thêm một lực lượng tham gia đăng kiểm thì phải sửa đổi nghị định này.
Chuyên gia giao thông Phan Lê Bình cũng nêu lo ngại nếu cơ sở bảo dưỡng cố tình ép thay thế phụ tùng với giá cao để được đăng kiểm thì sẽ gây tốn kém cho chủ xe. Vì nhiều garage bên ngoài thay thế phụ tùng tương tự với giá thấp hơn giá chính hãng. "Cơ sở sửa chữa, bảo dưỡng phải niêm yết giá phụ tùng, thông báo cho chủ xe tự do thay thế theo nhu cầu", ông Bình nói.
Trả lời về lo ngại trên, ông Nguyễn Tô An, Cục phó Đăng kiểm Việt Nam, nói chủ xe hoàn toàn được tự lựa chọn nơi đăng kiểm, bảo dưỡng xe và thay thế phụ tùng theo nhu cầu, các trung tâm bảo dưỡng không thể ép. "Trung tâm nào có biểu hiện nhũng nhiễu, chủ xe có thể phản ánh và chúng tôi sẽ kiểm tra, xử lý", ông An nói.
Kiểm định xe tại một đơn vị đăng kiểm Hà Nội cuối năm 2022. Ảnh: Ngọc Thành
Thời gian qua một số trung tâm đăng kiểm cạnh tranh không lành mạnh, có nhiều sai phạm. Tuy nhiên, theo ông An, không vì thế mà Cục Đăng kiểm Việt Nam siết chặt số đơn vị kiểm định, thay vào đó sẽ sửa đổi quy định để nâng cao chất lượng kiểm định. Chủ trương trao quyền kiểm định giúp tận dụng trang thiết bị của các trung tâm bảo dưỡng xe, tăng thêm lựa chọn cho người dân. Tuy nhiên, đây mới là đề xuất, cần được cơ quan có thẩm quyền thông qua.
Đến ngày 30/1, cả nước có 243 trung tâm đăng kiểm đang hoạt động, 37 đơn vị tạm dừng do bị điều tra và không đủ điều kiện vận hành. Việc này khiến chủ xe phải xếp hàng 2-3 ngày mới được đăng kiểm, tập trung vào trước Tết Nguyên đán. Hiện tình trạng xếp hàng dài đã giảm do nhu cầu của người dân giảm.