Đinh Ngọc Hệ (49 tuổi, cựu Phó tổng giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn - Bộ Quốc phòng), Phạm Văn Diệt (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Bình) và Vũ Thị Hoan (cựu Giám đốc Công ty Yên Khánh) bị VKS Quân sự Trung ương truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo khoản 4 Điều 174 BLHS, khung hình phạt 12-20 năm hoặc tù chung thân.
Ông Hệ và đồng phạm bị cáo buộc chiếm đoạt quyền sử dụng khu đất số 7-9 đường Tôn Đức Thắng trị giá hơn 500 tỷ đồng (giá năm 2009) - một trong ba khu đất quốc phòng ở trung tâm quận 1 mà Quân chủng Hải quân (QCHQ) mất quyền sử dụng do sai phạm của cựu Đô đốc Nguyễn Văn Hiến (66 tuổi, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) và các thuộc cấp.
Đinh Ngọc Hệ trong lần ra tòa tháng 11/2018 tại Hà Nội. Ảnh: Bá Đô.
Theo cáo trạng, năm 2005, Hệ nhờ cháu là Vũ Thị Hoan (sinh viên năm nhất hệ cao đẳng ĐH Công nghiệp TP HCM) làm giám đốc, đại diện theo pháp luật để thành lập Công ty Yên Khánh với vốn điều lệ 1,7 tỷ đồng; trụ sở đặt tại nhà riêng của Hệ ở phường Thảo Điền, quận 2. Công ty có hai thành viên là Vũ Thị Hoan và nhân viên bảo vệ nhưng thực chất họ không vốn góp, mọi hoạt động đều do Hệ điều hành.
Năm 2006, biết QCHQ chủ trương chuyển mục đích sử dụng khu đất 7-9 Tôn Đức Thắng sang làm kinh tế, Hệ chỉ đạo Hoan lập tờ trình thể hiện khống năng lực tài chính, nhân sự và các dự án đã, đang thực hiện với đối tác... gửi QCHQ. Sau đó Hệ xin đầu tư xây dựng và khai thác tòa nhà cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại trên khu đất này.
Cơ quan điều tra xác định, ông Vũ Văn Khánh (nguyên Giám đốc Công ty Hải Thành - thuộc QCHQ) không kiểm tra, thẩm định năng lực của Công ty Yên Khánh, ký luôn hợp đồng nguyên tắc liên doanh với Vũ Thị Hoan thực hiện dự án.
Dù khu đất số 7-9 Tôn Đức Thắng chưa được chuyển mục đích sử dụng sang làm kinh tế, song Bùi Như Thiềm (cựu Trưởng phòng kinh tế QCHQ) và Đoàn Mạnh Thảo (cựu Trưởng phòng tài chính QCHQ) tham mưu cho ông Nguyễn Văn Hiến ký ủy quyền giao cho Bùi Văn Nga (Giám đốc Công ty Hải Thành thay ông Khánh) ký hợp đồng với Công ty Yên Khánh.
Tiếp đó, ông Thiềm chủ trì 4 buổi đàm phán với Công ty Yên Khánh. Đến ngày 4/9/2006, hai bên chính thức ký hợp đồng thành lập Công ty liên doanh Yên Khánh Hải Thành để thực hiện dự án tại khu đất này, thời hạn 49 năm. Công ty liên doanh có vốn điều lệ 320 tỷ đồng, trong đó Hải Thành góp 32 tỷ đồng bằng giá trị quyền sử dụng đất. Yên Khánh sẽ thanh toán cho Hải Thành một khoản thu nhập ổn định (được tính theo đơn giá 3-4,5 USD/m2 mỗi tháng) không phụ thuộc vào doanh thu của công ty liên doanh.
Đến năm 2009, Hệ bổ nhiệm Phạm Văn Diệt làm Giám đốc điều hành Công ty Yên Khánh, còn Hoan chuyển qua làm đại diện cho Công ty liên doanh mới thành lập. Khi được ông Nguyễn Văn Hiến ký quyết định bàn giao khu đất cho Công ty Yên Khánh trực tiếp quản lý, Hệ cho các tổ chức cá nhân thuê lại làm bãi đậu xe thu tổng cộng hơn 32 tỷ đồng.
Tháng 7 năm đó, UBND TP HCM duyệt giá trị khu đất hơn 503 tỷ đồng để công ty Hải Thành nộp vào ngân sách TP HCM. Do công ty không có tiền đóng, Đoàn Mạnh Thảo đề xuất ông Hiến ký công văn đề nghị Sở Tài chính TP HCM cho phép công ty được chuyển số tiền này cho QCHQ sử dụng.
Sau khi được các cơ quan Trung ương và chính quyền TP HCM chấp thuận, Sở Tài chính đã ký văn bản xác nhận Công ty Hải Thành hoàn thành nghĩa vụ nộp tiền quyền sử dụng đất. "Thực tế, Công ty Hải Thành không chuyển tiền chuyển mục đích sử dụng cho QCHQ, việc ghi thu ghi chi chỉ được thực hiện trên giấy tờ", cáo trạng nêu.
Tháng 11/2009, UBND TP HCM cho phép Công ty Hải Thành được chuyển mục đích sử dụng khu đất để đầu tư xây dựng dự án. Đến đầu năm 2010, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng khu đất cho Công ty Hải Thành. Tuy nhiên, Út "Trọc" chỉ đạo Phạm Văn Diệt kêu nhân viên đến Công ty Hải Thành lấy giấy giới thiệu, nộp 500 triệu đồng lệ phí trước bạ để nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tiếp đó, Diệt nộp hồ sơ chuyển quyền sử dụng khu đất từ Công ty Hải Thành sang Công ty Yên Khánh Hải Thành. Đến ngày 18/3/2010, Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Yên Khánh Hải Thành.
Đinh Ngọc Hệ tiếp tục chỉ đạo Diệt và Hoan lập hồ sơ thế chấp khu đất cho một ngân hàng, nhiều lần vay 52 tỷ đồng để mua hai căn nhà trên đường Trần Não (quận 2) cho vợ cả và con ở; mua cổ phiếu công ty khác.
Năm 2013, sau khi giải chấp được khu đất, Hệ yêu cầu thuộc cấp sửa hợp đồng liên doanh ký trước đó với Công ty Hải Thành, lập hồ sơ thế chấp khu đất số 7-9 Tôn Đức Thắng cho Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Thành Đô để các công ty của Hệ vay tiền.
Nhà chức trách cho rằng, bằng các thủ đoạn gian dối, Đinh Ngọc Hệ, Diệt và Hoan đã chiếm đoạt quyền sử dụng khu đất "vàng" trên đường Tôn Đức Thắng có giá trị 525 tỷ đồng. Quá trình điều tra Hệ không thừa nhận hành vi, song cơ quan điều tra căn cứ vào lời khai của Diệt, Hoan và các chứng cứ khác để xác định Hệ đứng sau chỉ đạo cho đồng phạm thực hiện việc chiếm đoạt.
Trong phạm vi vụ án này, ông Nguyễn Văn Hiến và các thuộc cấp bị cáo buộc có nhiều sai phạm trong việc để Quân chủng Hải Quân mất quyền sử dụng đối với lô đất. "Bộ trưởng Quốc phòng đã chỉ đạo các đơn vị không được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất nhưng ông Nguyễn Văn Hiến không kiểm tra, thực hiện mà vẫn đồng ý cho phép Bùi Văn Nga đại diện Công ty Hải Thành ký hợp đồng góp vốn với Công ty Yên Khánh Hải Thành bằng giá trị quyền sử dụng đất hơn 503 tỷ đồng", cáo trạng nêu.
Ngoài ra, ông Hiến cũng bị cho là có sai phạm tương tự, khiến hai lô đất quốc phòng khác tại số 2 (1.215 m2) và 9-11 (2.087 m2) Tôn Đức Thắng rơi vào tay tư nhân.
Ông Hiến bị VKS Quân sự trung ương truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo khoản 3, Điều 360 BLHS có hình phạt từ 7-12 năm tù.
Bùi Như Thiềm, Bùi Văn Nga, Đoàn Mạnh Thảo, Trần Trọng Tuấn (cựu Phó giám đốc Công ty Hải Thành) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý đất đai theo khoản 3, Điều 229 BLHS với khung hình phạt 5-12 năm tù.
Tháng 11/2018, Đinh Ngọc Hệ bị Tòa án Quân sự Trung ương tuyên phạt 12 năm tù về các tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và Sử dụng giấy tờ giả của cơ quan tổ chức.
Hồi năm ngoái, quá trình mở rộng điều tra, giải quyết các sai phạm xảy ra tại Công ty Cổ phần Phát triển đầu tư Thái Sơn, ông này bị Bộ Công an khởi tố thêm về các tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.
Hải Duyên