Nhưng nghèo khổ đến mấy, cứ dịp Tết đến gia đình nào cũng cố gắng sắm được cành đào, vài chiếc bánh chưng, ít giò lụa, giò thủ, chả quế, nồi măng hầm xương và một con gà cúng đêm giao thừa.
Mười bốn năm trước, mẹ tôi được cậu tôi bảo lãnh sang Hungary. Một mình mẹ làm lụng vất vả “một nắng hai sương” chỉ để mong cả gia đình được đoàn tụ. Sau đó ít năm, mong ước của mẹ đã trở thành hiện thực.
Những ngày đầu tiên trên đất khách, mới là một học sinh tiểu học nhưng tôi vẫn nhớ như in cái Tết cổ truyền năm đó. Ấy là những ngày tháng lạnh lẽo cuối cùng của mùa đông, của sự bận rộn nơi khu chợ Việt đang tấp nập bán hàng vụ mùa đông. Sáng sớm, bố mẹ tôi đi làm khi mặt trời chưa mọc, tối về thì mặt trời đã xuống núi, nhưng bố tôi vẫn không quên chuẩn bị một cành đào cho ngày Tết.
Nói là cành đào cho “oai” chứ thật ra trong vườn nhà tôi có một cây đào thường cho ra trái vào mùa hè, đến mùa đông chỉ còn trơ ra những cành khô phủ đầy tuyết trắng. Bố tôi ngồi ngắm mấy ngày mới chọn ra được mấy ngọn đẹp nhất, cắt xuống và lấy dây nối ghép lại thành một cành đào.
Vậy mà tôi không biết, hôm đó đi học về thấy bố đang loay hoay với mấy cái cành cây khô trong nhà, tôi hỏi ngu ngơ: “Sao bố lại đem rác vào nhà nghịch?”. Bố tôi cười trước sự ngây thơ của con gái và bảo: “Không phải rác con gái ạ, đây là cành đào, bây giờ nhìn như mấy cành khô vậy thôi chứ cho nó vào bình nước, sưởi ấm đúng nhiệt độ, thay nước thường xuyên và cho mấy viên aspirin để diệt vi khuẩn thì sau một tháng nó sẽ nở thành cành đào rất đẹp”.
Quả đúng là như thế, khoảng một tháng sau thì mấy cái nụ đen nhỏ li ti trên cành đào khô đã nở ra những bông hoa màu trắng hồng nhạt, khe khẽ mùi thơm man mát.
Tết năm đó dù thiếu phong bao lì xì, thiếu bánh chưng, nhưng mẹ cũng không quên chuẩn bị món xôi gấc đỏ chót (gấc đem từ Việt Nam qua và để trong tủ đá) rồi cả gia đình đã có một ngày Tết thật ấm cúng. Tới bây giờ tôi mới hiểu, đó là cả một nỗ lực tuyệt đỉnh của bố mẹ để giữ được nét văn hóa truyền thống cho con.
Tết những năm sau đó, gia đình tôi và các cô chú, anh em họ hàng cùng nhau gói bánh chưng, có năm cùng nhau đi chùa rất ấm cúng, nhưng đâu đó trong lòng tôi vẫn cảm thấy thiếu một thứ gì đó không diễn tả thành lời. Có lẽ Tết diễn ra đúng vào ngày làm việc nên mọi thứ cũng trở nên bình thường.
Vài năm gần đây, các khu chợ Việt Nam cũng bày bán bông mai, cành đào giả nên chẳng ai còn bỏ thời gian đi ươm đào giống như bố tôi ngày trước nữa. Mấy món bánh chưng, giò, chả, mứt tết…. cũng có thể mua dễ dàng ngoài chợ Việt.
Tôi hỏi những người bạn Việt Nam cùng trang lứa ở đây “thế Tết này cậu làm gì?” thì y như rằng câu trả lời là: “Đi học, về nhà ăn cơm Tất niên, học bài, đi ngủ, mai đi học tiếp”. Một nhóm du học sinh Việt Nam ở thành phố Debrecen, cách thủ đô Budapest hơn 200 cây số thì lại cùng nhau quây quần gấp bông mai giấy, viết câu đối đỏ, làm cơm Tất niên đón giao thừa trong bầu không khí lạnh lẽo của mùa đông, thiếu hơi ấm của gia đình.
Mùa hè năm ngoái, sau khi tốt nghiệp trung học và trước thềm một bước ngoặt lớn - đặt chân đến trường đại học - tôi đã được về Việt Nam nghỉ 2 tháng. Có dịp đi trên mảnh đất quê hương cùng bạn trai cũng là người Việt, tôi hạnh phúc biết bao khi có một người, một miền quê để yêu thương, nhung nhớ và càng hạnh phúc hơn nữa khi được miền quê ấy mở rộng vòng tay đón mỗi khi tôi trở về.
Chỉ còn 4 tháng nữa thôi, bạn trai tôi sẽ trở về Việt Nam làm việc, tôi thì còn 3 năm nữa mới hoàn thành bằng cử nhân. Tôi không dám tìm, và cũng không muốn nghĩ đến những cái Tết sẽ tới vì ở đâu đó trên trái đất vẫn có những mùa xuân không trọn vẹn, có những con người thiếu tình cảm, hay vật chất.
Ngay lúc này đây, tôi chỉ ước mong sẽ có một mùa xuân, một ngày cuối năm trọn vẹn yêu thương, trọn vẹn không khí Tết, xóa hết trong tôi những cảm giác Tết đến mà như một ngày bình thường.
Chỉ ngồi nghĩ thôi tôi cũng cảm thấy tâm hồn ấm áp hẳn, mọi lo toan, vướng mắc bay biến hết, chỉ còn lại niềm vui nhen nhóm trong người.
Yêu và thương nhiều lắm, ngày Tết quê hương ơi!
Budapest 2011. 02. 05
Zsofia Trang Nguyen
Mời độc giả gửi bài dự thi viết về cảm xúc Tết ở đây.
Vietnam Airlines hân hạnh tài trợ cuộc thi 'Xuân Quê hương'. Xem thể lệ cuộc thi 'Xuân quê hương' tại đây.