Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) ước tính năm 2018 Việt Nam gần một nghìn người mắc mới ung thư tụy và gần 900 trường hợp tử vong vì bệnh này.
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Anh, Trưởng Khoa Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết ung thư tụy là bệnh khó chữa, tỷ lệ tử vong cao.
Theo bác sĩ Ngọc Anh, trong hơn 200 ca ung thư tụy tiếp nhận tại Bệnh viện Nhân dân 115, khoảng 80-85% bệnh nhân đến trong giai đoạn 4, hầu như không thể phẫu thuật. Lúc này chỉ điều trị triệu chứng, chăm sóc giảm nhẹ, giải quyết các biến cố do tắc mạch gây ra, thời gian sống còn của bệnh nhân ngắn.
Bệnh khó phát hiện do tuyến tụy nằm sau dạ dày. Các triệu chứng lâm sàng hoặc kiểm tra cận lâm sàng như siêu âm, CT... rất khó phát hiện, chỉ khi u lớn mới phát hiện được. Khi đau âm ỉ vùng thượng vị, sụt cân, vàng da, vàng mắt hoặc xuất hiện cục bướu ở ổ bụng, bệnh thường đã ở giai đoạn trễ.
"Tuyến tụy liên quan đến gan, mật, khi ung thư phát triển sẽ chèn ép vào đường mật, gây tắc mật, dẫn đến gan ứ mật và suy gan. Bệnh nhân tử vong trong tình trạng suy gan trước khi ung thư tụy hoành hành", bác sĩ Ngọc Anh phân tích.
Người ung thư tuyến tụy thường có biểu hiện vàng da. Ảnh: everyday health.
Các triệu chứng như bệnh tiểu đường, đau bụng, xuất hiện cục máu đông không rõ nguyên nhân, tiêu chảy và phân nổi, vàng da, giảm cân không rõ nguyên nhân, thay đổi khẩu phần ăn... thường là khởi đầu của bệnh lý ác tính về ống tiêu hóa nói chung. Cần đi tầm soát, kiểm tra để phát hiện sớm.
Điều trị ung thư tụy có thể kết hợp nhiều phương pháp như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị với điều trị nhắm trúng đích, điều trị miễn dịch học, chăm sóc nâng đỡ bệnh nhân. Phương pháp điều trị tùy thuộc vào giai đoạn phát hiện ung thư tụy.
Bác sĩ Ngọc Anh phân tích, giai đoạn sớm có thể xử lý triệt để bằng cách cắt bỏ những khối u ở vùng đầu tụy, thân tụy, đuôi tụy... Một ca phẫu thuật ung thư đầu tụy phải cắt rất nhiều cơ quan như dạ dày, túi mật, đường mật, tá tràng, ruột non... làm chất lượng cuộc sống bệnh nhân bị ảnh hưởng rất nhiều.
Nếu bệnh nhân mổ được chỉ khoảng 5% sống sót sau 5 năm, 95% sẽ mất trước 5 năm. Trường hợp không mổ được thì gần 60-70% ra đi trong những năm đầu. Do đó ung thư này còn được gọi ung thư tử thần.
Nguyên nhân ung thư tụy thường không thể biết chính xác. Yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ung thư tụy gồm lạm dụng rượu bia, chất có cồn gây ra viêm tụy mạn. Những bệnh nhân viêm tụy mạn thì tỷ lệ ung thư tụy cao gấp 20 lần, ảnh hưởng đến vấn đề tiểu đường, các bệnh nội tiết khác...
Bệnh nhân hút thuốc lá có tỷ lệ ung thư tụy cao gấp 16 lần so với người bình thường. Ăn quá mặn, quá nhiều chất béo cũng là những yếu tố cao gây ung thư.
Người trong gia đình có ba, mẹ, anh, chị, em ruột bị ung thư tụy nên có ý thức tầm soát ung thư vì đây là bệnh lý có tính di truyền.