Thống kê của Tổ chức Ung thư Toàn cầu Globocan 2018, ung thư gan dẫn đầu ở cả số mắc mới lẫn tỷ lệ tử vong tại Việt Nam. Tỷ lệ mắc bệnh là 23,2 trên 100.000 người ở cả hai giới.
Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam cho biết ung thư gan là ung thư tế bào nguyên phát của gan. Ở nước ta ung thư gan thường gặp hàng đầu ở cả nam lẫn nữ, nguy cơ ở đàn ông gấp ba lần phụ nữ. Bệnh khó phát hiện sớm nên tỷ lệ chữa khỏi thấp. Căn bệnh này đã cướp đi sinh mạng nghệ sĩ hài Mạnh Tràng ngày 7/1, ở tuổi 53.
Nghệ sĩ Mạnh Tràng - ông bầu sân khấu kịch Sài Gòn
Theo giáo sư Hùng, ung thư gan tiến triển thầm lặng, ban đầu không có triệu chứng. Sau đó xuất hiện các triệu chứng khá mờ nhạt, dễ nhầm lẫn như cảm giác ăn không ngon, khó tiêu, mệt mỏi kéo dài. Những biểu hiện rõ ràng hơn như gầy sút cân, chán ăn, ăn kém, buồn nôn, nôn, đau âm ỉ vùng hạ sườn, thượng vị, cổ trướng, vàng da, vàng mắt... thường là khi bệnh đã muộn.
Ung thư gan gây ra những biến chứng như suy gan, suy thận làm mất khả năng lọc nước tiểu dẫn đến tình trạng tích lũy chất độc hại trong cơ thể gây nguy hiểm. Bệnh giai đoạn muộn còn di căn đến các bộ phận khác. Việc chữa trị hầu như không có kết quả, chủ yếu giảm bớt đau đớn và kéo dài cơ hội sống cho người bệnh.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Đình Song Huy, Trưởng Khoa U gan, Phó Giám đốc Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ nhiễm virus viêm gan B, việc tầm soát ung thư gan trên nhóm nguy cơ cao còn hạn chế. Nhiều bệnh nhân thường được khám và phát hiện muộn khi đã không thể điều trị, thời gian sống trung bình không quá một năm.
Theo bác sĩ Thân Văn Thịnh, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, người trẻ bị ung thư gan có thể do thiếu tiêm chủng viêm gan B theo quy trình tiêm phòng. Đến 80% những người có virus viêm gan B và C nguy cơ mắc ung thư. Rượu, thực phẩm có nấm mốc hoặc di truyền... cũng là yếu tố nguy cơ.
Các phương pháp điều trị ung thư gan chủ yếu hiện nay là phẫu thuật cắt gan, phá hủy khối u tại chỗ bằng sóng cao tần RFA hay vi sóng MWA, nút mạch hóa chất TACE, liệu pháp nhắm trúng đích đường uống. Hai yếu tố quan trọng nhất cần cân nhắc khi điều trị là kích thước của khối bướu và gan có bị xơ hay không. Ghép gan cũng là biện pháp điều trị triệt để, với tỷ lệ sống thêm 5 năm vào khoảng 70%.
Phòng ngừa ung thư gan
Bác sĩ khuyến cáo bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ 6-12 tháng. Nếu có vấn đề về sức khỏe gan như tăng men gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan... thì phải điều trị.
Quan hệ tình dục an toàn. Không dùng chung kim tiêm, bàn chải đánh răng, dao cạo râu có dính máu của người bệnh. Bệnh nhân có virus viêm gan B, C phải tích cực điều trị, kiểm tra sức khỏe định kỳ để hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển nặng.
Hạn chế sử dụng rượu bia, tránh các hóa chất gây ung thư, không ăn gạo, ngũ cốc nhiễm nấm mốc aflatoxin. Duy trì chế độ ăn uống nghỉ ngơi hợp lý, lối sống lành mạnh.
Thùy An