Đại tá Rodion Kulagin, chỉ huy tác chiến pháo binh trong chiến dịch phản công tại Kharkov của quân đội Ukraine, ngày 18/9 cho biết Nga từng dùng máy bay không người lái (UAV) Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công một khẩu lựu pháo M777 do Mỹ cung cấp.
"UAV xé đôi khẩu M777. Thay vì bắn 100 quả đạn pháo, điều một chiếc UAV như thế sẽ giúp tìm kiếm mục tiêu dễ dàng hơn", đại tá Kulagin nói. Ông cho hay một số vụ tập kích bằng UAV đã khiến nhiều pháo và xe bọc thép của Ukraine bị phá hủy, làm 4 binh sĩ thiệt mạng và 16 người bị thương.
Đại tá Kulagin kêu gọi các đồng minh phương Tây nhanh chóng cung cấp cho Ukraine hệ thống phòng thủ hoặc loại vũ khí tương tự để đáp trả. "Hãy cho chúng tôi vũ khí như thế", đại tá Kulagin nói.
UAV được nhận định đóng vai trò quan trọng trong xung đột tại Ukraine. Ngoài UAV cỡ nhỏ Switchblade được Mỹ cung cấp, Ukraine còn đang vận hành UAV Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất có khả năng phóng tên lửa dẫn đường.
Nga được cho đang dùng UAV Shahed-136 do Iran sản xuất, có thể phóng từ sàn phía sau của xe tải. Đại tá Kulagin thừa nhận không có bất cứ thông tin tình báo nào về sự hiện diện của bệ phóng hoặc UAV ở phía lực lượng Nga. Tuy nhiên, xác một chiếc UAV Shahed-136 rơi gần thành phố Kupyansk, dường như do trục trặc, cho thấy loại khí tài này đang được sử dụng, đại tá Kulagin nói.
Đại tá Kulagin và một sĩ quan pháo binh Ukraine chứng kiến vụ không kích kể lại chiếc UAV lao xuống từ bầu trời mà không có dấu hiệu báo trước. Chiếc UAV đủ chính xác để đánh trúng vị trí gần tháp pháo của một khẩu lựu pháo tự hành, nơi cất liều phóng, gây ra loạt vụ nổ tiếp theo. Trong các cuộc tập kích như vậy, không có mảnh vỡ nào của UAV sót lại.
Lời kể của các nhân chứng và đặc điểm của vụ nổ cho thấy thiệt hại của vụ tập kích khác hẳn do hỏa lực pháo binh gây ra, do đó quân đội Ukraine tin rằng Nga đã triển khai thành công UAV trên chiến trường.
Mảnh vỡ của UAV bị rơi gần Kupyansk cho thấy quân đội Nga đã loại bỏ các dấu hiệu cho thấy nó đến từ Iran, đại tá Kulagin nói. Trên cánh chiếc UAV ghi chữ Geran-2, loại khí tài do Nga sản xuất.
"Đó là vấn đề rất nghiêm trọng. Nếu không có biện pháp đối phó, họ sẽ hủy diệt toàn bộ pháo binh của chúng tôi", ông Kulagin cảnh báo.
Đại tá Kulagin cho biết Nga mới triển khai UAV Shahed-136 ở vùng đông bắc Ukraine. Vụ tập kích thành công đầu tiên nhằm vào khu vực triển khai lựu pháo M777 gần thị trấn Chuguyev hồi tháng 8, trước khi Ukraine mở đợt phản công ở Kharkov. Các đợt tập kích khác diễn ra trong những tuần qua. "Họ đang thử nghiệm UAV này và đang tập trung chúng tại Kharkov", đại tá Kulagin nói.
Nga chưa bình luận về thông tin của Ukraine. Nga và Iran nhiều lần phủ nhận thông tin hai nước tham gia thương vụ mua bán UAV.
Trong khi đó, truyền thông và quan chức Mỹ cho rằng Nga đã nhận UAV của Iran, trong đó có có các mẫu Shahed-129, Shahed-191 và Mohajer-6 có khả năng thực hiện nhiệm vụ giám sát và không kích. Các quan chức Mỹ và đồng minh nhận định trong những cuộc thử nghiệm ban đầu của Nga, UAV của Iran gặp nhiều sự cố.
UAV đóng vai trò quan trọng trong chiến sự tại Ukraine, từ thực hiện nhiệm vụ tập kích mục tiêu đối phương đến trinh sát, chỉ điểm cho pháo binh.
Nga có thể sở hữu 1.500-2.000 UAV trinh sát, song sở hữu tương đối ít UAV vũ trang có thể thực hiện các đợt tiến công chính xác vào mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ đối phương. Trong khi đó, Ukraine sử dụng UAV do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất để phá hủy thiết giáp, xe tải và pháo của Nga từ khi chiến sự bắt đầu.
Nguyễn Tiến (Theo Guardian)