Sau khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã bí mật cho máy bay không người lái (UAV) MQ-9 bay vào Mexico để theo dõi các băng đảng ma túy tại nước láng giềng, CNN ngày 19/2 dẫn lời các quan chức và cựu quan chức Mỹ giấu tên. UAV MQ-9 tham gia nhiệm vụ do thám này không mang theo vũ khí.
Động thái trên diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Trump liệt các băng đảng ma túy Mexico vào danh sách tổ chức khủng bố. Các quan chức và cựu quan chức Mỹ nhận định quyết định này có thể đặt nền tảng cho quân đội Mỹ tiến hành chiến dịch tập kích "chống khủng bố" nhằm vào sào huyệt của các băng đảng và xưởng điều chế ma túy tại Mexico.
Theo một quan chức đương nhiệm và một cựu quan chức, CIA từng dùng UAV trinh sát truy lùng các băng đảng tại Mexico theo chương trình hợp tác quy mô nhỏ với nước láng giềng.
Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump cập nhật thông tin cho quốc hội Mỹ về các chuyến bay gần đây thông qua phương thức thông báo thường dùng cho các chiến dịch tuyệt mật của CIA, một nguồn tin cho biết. Đây được coi là dấu hiệu cho các hoạt động quân sự gia tăng trong tương lai gần của Mỹ.
Máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ. Ảnh: USAF
Một số quan chức Mỹ khác cho biết nước này tăng số chuyến bay bí mật của UAV trên không phận Mexico để truy tìm các xưởng điều chế fentanyl, một phần trong chiến dịch chống băng đảng ma túy quyết liệt hơn của Tổng thống Trump. Họ không tiết lộ loại UAV được dùng.
Hoạt động bí mật này bắt đầu từ thời cựu tổng thống Joe Biden, theo các quan chức Mỹ và nguồn tin am hiểu vấn đề. Các đặc vụ CIA tại Mexico chuyển thông tin do UAV thu thập cho giới chức nước sở tại. Các UAV chứng minh được khả năng xác định vị trí các xưởng điều chế ma túy bằng cách truy vết những hóa chất phát thải ra bên ngoài trong quá trình tổng hợp fentanyl.
CIA từ chối bình luận về nhiệm vụ của UAV thuộc cơ quan này. Một phát ngôn viên CIA nói "chúng tôi ưu tiên chống các băng đảng tại Mexico và trong khu vực Trung Mỹ", thêm rằng đây là một phần trong nỗ lực lớn hơn của chính quyền Tổng thống Trump nhằm chấm dứt mối đe dọa nghiêm trọng từ hoạt động buôn bán ma túy.
Trước đó, quân đội Mỹ điều một số trinh sát cơ bay vào vùng biển quốc tế trên vịnh California, nằm giữa bán đảo Baja California và các bang miền bắc Mexico. Hoạt động diễn ra trong lúc quân đội Mỹ hỗ trợ đáng kể cho giới chức địa phương tuần tra dọc biên giới với Mexico để đối phó tình trạng buôn lậu ma túy và vượt biên trái phép.
Giới chức Mexico chưa bình luận về thông tin UAV MQ-9 hoạt động trong không phận nước này. Đề cập tới các chuyến bay của trinh sát cơ Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Mexico Ricardo Trevilla cho biết chưa biết chính xác hoạt động cụ thể của chúng, song các máy bay Mỹ không xâm phạm không phận của Mexico.
MQ-9 Reaper là UAV vũ trang do tập đoàn General Atomics của Mỹ chế tạo cho không quân Mỹ, có thể bay ở độ cao hơn 15.000 m và hoạt động liên tục trong 24 tiếng. Theo nhà sản xuất, MQ-9 được trang bị hệ thống tự vệ, có khả năng phát hiện mối đe dọa và triển khai biện pháp ứng phó vũ khí phòng không của đối phương.
MQ-9 có thể mang các cảm biến với khả năng thu thập thông tin tình báo, chặn thu liên lạc của mục tiêu giám sát, như các cuộc trao đổi giữa thành viên băng đảng ma túy. UAV có thể xác định vị trí phát sóng của điện đài, điện thoại di động và theo dõi hoạt động di chuyển của mục tiêu.
Các thông tin trên có thể giúp bên theo dõi xác định thói quen sinh hoạt của một hoặc nhiều người, từ đó tinh chỉnh dữ liệu tình báo, hỗ trợ lập kế hoạch và triển khai chiến dịch nhằm vào mục tiêu đã định. Hoạt động này từng được Mỹ sử dụng trong những cuộc tập kích nhằm vào thủ lĩnh các nhóm vũ trang tại Trung Đông.
Nguyễn Tiến (Theo CNN, AFP, AP)