Khảo sát của VnExpress.net tại một số chợ sỉ và lẻ ở TP HCM cho thấy, khá nhiều gia vị thực phẩm sỉ giá rẻ không rõ nguồn gốc bán đầy chợ. Đặc biệt tại chợ Bình Tây (Chợ Lớn, quận 6), chợ sỉ nổi tiếng chuyên cung cấp các loại gia vị như tương ớt, nước tương, dầu ăn giá rẻ được bán tràn lan.
Ngay tại con đường đi vào chợ, gia vị sỉ được đựng trong những chiếc can 5 lít cũ kỹ. Khi đề nghị mua, chị Hoa chủ sạp ở đây nhanh nhảu giới thiệu 2 loại tương ớt đang bán chạy.
Tương ớt, nước tương, nước rửa chén đang được đóng chai để bán sỉ cho các mối. Ảnh: Hồng Châu.
Chị Hoa cho biết, đối với tương ớt loại một giá 30.000 đồng 5 lít, còn loại rẻ hơn 25.000 đồng. Những loại tương này theo chị Hoa được làm từ các cơ sở tư nhân ở Long An và quận 6.
“Nếu bán các loại cá viên chiên nên mua loại 30.000 đồng, chứ mua loại rẻ hơn pha nhiều, loãng sẽ không ngon. Còn mua loại đắt quá sẽ không có lời. Loại này tiết kiệm gấp 4 lần so với tương ớt có thương hiệu", chị Hoa nói. Hiện một lít tương ớt có thương hiệu có giá 25.000-30.000 đồng/lít.
Không chỉ bán tương ớt, chị Hoa còn bán thêm nước tương, dầu ăn. Hầu hết các sản phẩm này được đóng với đủ các loại chai và can. Nước tương sỉ loại 5-10 lít đóng trong các can có hình dáng giống can dầu, giá dao động 25.000-30.000 đồng 5 lít. Chị Hoa nói nếu lấy với số lượng lớn chị sẽ bớt cho mỗi can 3.000 đồng, tức 27.000 đồng 5 lít tương. Còn dầu ăn 100.000 đồng cho can 5 lít.
“Loại dầu ăn này giá rẻ hơn nhiều so với các loại khác cho nên rất hút khách. Một ngày bán ít nhất cũng được vài chục lít, toàn khách quen nên chẳng bao giờ tôi nói thách làm gì”, chủ tiệm này nói.
Can dầu ăn gắn mác tương phở, còn tương ớt thì nhãn mác bị xé rách. Ảnh: Hồng Châu.
Kế bên sạp của chị Hoa cũng là một sạp bán gia vị với đầy đủ chủng loại, tương ớt, nước tương, dầu ăn đóng can xếp thành hàng. Nhiều can còn lấm lem đất, một số can dầu ăn, tương ớt còn dán nhãn sai tên sản phẩm.
Cụ thể, can đựng dầu ăn nhưng nhãn trên bao bì ghi “tương ớt đặc biệt”, hay chai khác lại ghi “tương phở đặc biệt” do cơ sở Mekong phân phối. Có can chưa kịp bán cho khách nhưng nhãn mác đã bị xé rách.
Giải thích cho việc dán nhãn nhầm, một tiểu thương tại chợ này cho biết, nhiều khi quen tay nên không để ý nhãn sản phẩm. Tuy nhiên, chị này trấn an bằng cách cho biết sản phẩm do chính gia đình tự sản xuất.
“Bao nhiêu năm buôn bán sản phẩm này, các xe đẩy bán rong, hàng quán ăn họ vẫn thường xuyên lấy mà có phàn nàn gì đâu. Chẳng qua do nhà làm ra, không tốn tiền quảng cáo gì nên rẻ hơn so với các sản phẩm có thương hiệu”, tiểu thương này lý giải.
Không chỉ chợ sỉ Bình Tây, các loại gia vị không rõ nguồn gốc, giá rẻ tại các chợ tự phát hay chợ lẻ bao nhiêu cũng có. Tại chợ tự phát Cầu ông Lãnh (quận 1), hay đường Ngô Tất Tố (Bình Thạnh)... các sản phẩm này cũng được đóng can, bình, túi nilon bày bán tràn lan. Nhiều sản phẩm không hề có nhãn mác chất đống để chờ mối quen đến lấy. Nhiều tiểu thương ở đây cho biết, sản phẩm này chủ yếu là bán sỉ, chỉ 10% còn lại bán lẻ cho các xe đẩy di động.
Các loại gia vị thực phẩm được đóng đi đóng lại trong các can cũ kỹ. Ảnh: Hồng Châu.
Theo tìm hiểu, trên bao bì các loại tương ớt đều ghi lượng ớt chiếm 30%. Như vậy, nếu chỉ tính riêng tiền ớt cũng đã hơn 50% giá vốn, chưa kể các thành phần bổ sung và chi phí sản xuất và vận chuyển.
Một tiểu thương tại chợ hóa chất Kim Biên (quận 5) cho biết, để làm ra tương ớt giá rẻ chỉ cần một ít hóa chất, vài thứ phụ gia, trong đó quan trọng nhất là chất tạo độ sệt, phẩm màu công nghiệp, chất bảo quản và đường hóa học. Chất tạo độ sệt giá chỉ vài chục nghìn đồng một kg. Nếu tạo độ sệt cho 100 lít nước chỉ cần 100g là đủ.
Mặc dù biết sản phẩm kém chất lượng, nhãn mác không rõ ràng, nhưng nhiều cơ sở bán đồ ăn vẫn lựa chọn sản phẩm này.
Chị Hoàng ở quận 6 thường trực tiếp tới Chợ Lớn lấy hàng cho biết, vị của các sản phẩm này cũng không khác mấy so với sản phẩm có thương hiệu, mà giá lại rẻ nên mua về bán mới có lời.
“Mỗi xiên cá viên chiên chỉ có 5.000 đồng, nếu không mua tương ớt, dầu ăn giá rẻ thì chỉ có lỗ vốn. Bởi lẽ, tương ớt, tương đen tại các cơ sở sản xuất tư nhân giá rẻ gấp nhiều lần so với loại có thương hiệu. Khách hàng muốn xin thêm bao nhiêu cũng không sợ tốn”, chị Hoàng nói.
Còn chị Thanh, chủ quán phở ở quận 6 cũng chia sẻ, chị là khách hàng mua tương phở giá rẻ đã 4-5 năm nay. Nhờ mua các phụ gia ở đây mà sản phẩm bán ra cho khách hàng luôn ở mức giá vừa phải.
Hồng Châu