Giới chức Iran tiếp tục đưa ra các giả thuyết không thống nhất về vụ ám sát chuyên gia hạt nhân hàng đầu Mohsen Fakhrizadeh ngày 27/11. Một số nhân chứng cho biết khoảng 3-4 người "bị coi là khủng bố và bị bắn chết" trong vụ ám sát Fakhrizadeh, song nhiều tướng Iran cho rằng chuyên gia này bị hạ sát bởi súng điều khiển từ xa và không có sát thủ nào có mặt ở hiện trường.
Phát biểu trong buổi lễ ở Tehran ngày 6/12, thiếu tướng hải quân Ali Fadavi, phó tư lệnh Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), cung cấp thông tin chi tiết hơn, cho biết tổ hợp súng điều khiển từ xa dùng để ám sát Fakhrizadeh được gắn trên một chiếc xe bán tải Nissan. Chiếc xe bán tải dường như được gài thuốc nổ và phát nổ sau vụ tấn công để xóa dấu vết.
Tuy nhiên, tướng Fadavi đưa ra thông tin đáng chú ý là tổ hợp súng điều khiển này được trang bị một hệ thống vệ tinh tình báo có thể zoom cận cảnh vào Fakhrizadeh và sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý tình huống.
Hiện trường vụ ám sát nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh gần thủ đô Tehran, Iran, ngày 27/11. Ảnh: AFP.
"Khẩu súng chỉ tập trung vào gương mặt của liệt sĩ Fakhrizadeh, vợ của ông ngồi cách đó 25 cm không bị bắn trúng", tướng Fadavi nói. "Không một sát thủ nào xuất hiện tại hiện trường. Toàn bộ 13 viên đạn được bắn từ khẩu súng trên chiếc xe bán tải. 4 viên trong số đó găm trúng đội trưởng đội cận vệ khi người này lấy thân mình ra che chắn cho Fakhrizadeh".
Ý tưởng sử dụng AI trong xung đột vũ trang từng khiến nhiều nhà khoa học lo lắng. 1.000 nhà khoa học, bao gồm Stephen Hawking, năm 2015 từng ký thư ngỏ kêu gọi cấm phát triển AI dùng cho mục đích quân sự.
Giáo sư Noel Sharkey, thành viên Chiến dịch Chống sát thủ robot, bày tỏ quan ngại về việc các lực lượng quân sự sở hữu vũ khí trang bị công nghệ AI như vậy có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng ngoài sức tưởng tượng. "Nếu những thiết bị như vậy hoạt động tự động, sử dụng tính năng nhận diện để xác định và ám sát mục tiêu, chúng ta sẽ đối mặt tình trạng đổ vỡ hoàn toàn an ninh toàn cầu", Sharkey nói.
Tổ hợp súng điều khiển từ xa SMASH Hopper của Israel. Video: Smart Shooter.
Tuy nhiên, một số chuyên gia tỏ ra hoài nghi về tuyên bố của tướng Fadavi, vốn chưa được bên độc lập nào kiểm chứng.
Chuyên gia chiến tranh điện tử Tom Withington nhận định Iran "thêm mắm dặm muối" vào tuyên bố này và dùng những lời lẽ đao to búa lớn để che giấu thất bại trong việc đảm bảo an ninh cho chuyên gia hạt nhân hàng đầu.
Fakhrizadeh được an táng tại phía bắc thủ đô Tehran hôm 30/11, giới chức Iran hạn chế quy mô đám tang do lo ngại nCoV lây lan. Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei thề sẽ trả thù vụ ám sát và yêu cầu "trừng phạt đích đáng" những kẻ đứng sau vụ ám sát.
Các quan chức và tướng lĩnh Iran cáo buộc Israel đứng sau vụ tấn công nhằm vào chuyên gia Fakhrizadeh. Tel Aviv đến nay chưa lên tiếng thừa nhận hay bác bỏ cáo buộc.
Truyền thông Israel ngày 4/12 đưa tin các chuyên gia hạt nhân, từng làm việc tại lò phản ứng tuyệt mật Dimona bên trong sa mạc Negev, được giới chức nước này cảnh báo "thận trọng". Trước đó một ngày, Bộ Ngoại giao Israel yêu cầu các công dân đang ở Trung Đông và châu Phi cảnh giác trước "mối đe dọa từ Iran".
Vị trí xảy ra vụ ám sát chuyên gia hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh. Đồ họa: Google, BBC.
Giới chức Israel nhiều lần tuyên bố Fakhrizadeh đứng đầu chương trình phát triển vũ khí hạt nhân tuyệt mật của Iran. Iran bác cáo buộc của Israel về chương trình vũ khí hạt nhân, khẳng định nó chỉ phục vụ mục đích dân sự, cho rằng Israel là quốc gia Trung Đông duy nhất sở hữu vũ khí hạt nhân.
Ít nhất 5 chuyên gia liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran bị ám sát trong 10 năm qua, tất cả đều được cho là do đặc vụ Israel thực hiện. Các vụ ám sát thường diễn theo một phương thức chung, khi chuyên gia Iran trên đường đi làm hoặc trở về nhà.
Nguyễn Tiến (Theo BBC)