Từ Sanchez đến Fabregas: Khi các siêu sao rã rời vì lịch đấu

Bóng đá Tây Ban Nha có một kỳ nghỉ đông, khoảng hai tuần. Italy cũng vậy. Đức có giai đoạn nghỉ đông dài nhất, tới bốn tuần. Tuy nhiên, ở Anh là một câu chuyện rất khác, khi giải đấu hàng đầu nước này vẫn duy trì chính sách thi đấu với mật độ bốn trận trong hai tuần của dịp Giáng sinh và đầu năm mới để phục vụ khán giả.

Các trụ cột của tuyển Đức thi đấu rất sung mãn trong chiến dịch vô địch World Cup 2014 trên đất Brazil. Còn tuyển Anh bị đông đảo dư luận đánh giá là chịu một phần bất lợi vì lịch đấu không một tuần gián đoạn suốt cả mùa của hệ thống các giải bóng đá xứ này. Và có một sự thừa nhận ngày càng tăng là Ngoại hạng Anh cũng bắt đầu chịu ảnh hưởng lớn từ sự mệt mỏi của các ngôi sao.

Lịch trình thi đấu khắc nghiệt của bóng đá Anh hiện tại gây ảnh hưởng tới chính chất lượng của giải đấu, tình trạng của các CLB và đương nhiên cả những cầu thủ trụ cột các đội.

Với giải vô địch quốc gia gồm 38 vòng đấu có tính cạnh tranh cao, cùng hai giải Cup nội địa, cộng mặt trận châu Âu cho một số CLB hàng đầu, bóng đá Anh thực sự là nơi vắt sức cầu thủ hơn bất cứ đâu.

“Alexis Sanchez hiện ở khu vực báo động đỏ về tình trạng thể lực”, HLV Arsene Wenger của Arsenal cảnh báo như vậy hồi đầu tháng 12/2014, sau khi ngôi sao tấn công người Chile phải trải qua số phút góp mặt trên sân nhiều hơn bất cứ cầu thủ nào (trừ thủ môn) đang chơi bóng tại Anh. “Cậu ấy cần phải có một tuần nghỉ ngơi. Tôi từng làm điều đó với Thierry Henry và Robin van Persie trước kia, và cách đó luôn giúp họ vượt qua giai đoạn khốc liệt của mùa bóng mà không gặp chấn thương”.

Đánh giá lúc đó của Wenger nghe rất hợp lý, bởi trước khi gia nhập Arsenal hồi mùa hè năm ngoái, Sanchez đã có 54 trận thi đấu cho Barcelona ở mùa giải 2013-2014 và thi đấu 390 phút cho tuyển Chile ở World Cup 2014. Tuy nhiên, sau khi công khai về nguy cơ quá tải đối với tiền đạo trụ cột này, ông Wenger vẫn buộc phải để ngôi sao sáng nhất của đội bóng mùa này miệt mài dốc sức vì Arsenal thêm hai tháng nữa.  Sau khi có sự khởi đầu bùng nổ tại Arsenal và gần như là người gánh đỡ cả CLB trong không ít trận ở Ngoại hạng Anh mùa hiện tại, cầu thủ 26 tuổi đã có dấu hiệu xuống sức ở mấy tuần qua. Rất khó phủ nhận những tác động tiêu cực của thực tế chơi quá nhiều trận mà không có một quãng nghỉ nào.

Sanchez không phải là cầu thủ trụ cột duy nhất ở giải Ngoại hạng Anh phải trải qua quãng thời gian tụt phong độ. Graziano Pelle (Southampton), Angel Di Maria (Man Utd) và Dusan Tadic (Southampton), những cầu thủ mới gia nhập môi trường bóng đá thiếu quãng nghỉ mùa đông, đều thất bại trong nỗ lực tái hiện phong độ cao từng có ở đầu mùa khi giải bước sang đầu năm 2015. Cesc Fabregas, tiền vệ dẫn dắt lối chơi đã thích nghi với những đợt nghỉ đông sau ba năm chơi bóng ở Barcelona, cũng lộ rõ vẻ mệt mọi gần đây. Ngôi sao người Tây Ban Nha là cầu thủ có tầm ảnh hưởng nổi bật tại Chelsea ở nửa đầu mùa bóng, nhưng anh không có một pha ghi bàn hay kiến tạo thành bàn nào trong suốt tám trận qua ở các giải đấu.

Thậm chí cả những cầu thủ như Gylfi Sigurdsson, Stewart Downing, Pablo Zabaleta, Per Mertesacker và Vincent Kompany cũng đều trông mệt mỏi thời gian gần đây, cho dù họ đã chơi bóng ở Anh nhiều mùa giải qua.

Những trận đấu quốc tế của các đội tuyển quốc gia xen giữa mùa bóng của Ngoại hạng Anh cũng ảnh hưởng tới thể lực của không ít trụ cột tại các CLB. Các ngôi sao của Chelsea phải trải qua hành trình bay tổng cộng lên tới gần 61.500 km để cùng đội tuyển tham gia các trận giao hữu hồi tháng 11/2014, với các cầu thủ Arsenal là 73.000, trong khi các cầu thủ của CLB tầm trung như Everton cũng phải bay tổng cộng hơn 32.000 km. Riêng Sanchez của Arsenal, và Eduardo Vargas của QPR phải trải qua hành trình bay hơn 23.000 km để cùng tuyển Chile đấu giao hữu với Venezuela và Uruguay.

Sự suy kiệt về thể chất và tinh thần có liên quan với nhau và không thể bị coi nhẹ. Và vấn đề của sự mệt mỏi thậm chí có thể xảy ra ở quy mô tập thể đội bóng, chứ không chỉ một số cá nhân. Everton là một ví dụ, họ đã phải vật lộn để cân bằng cùng lúc hai mục tiêu ở giải nội địa và trên đấu trường Europa League: trong khi họ giành được quyền vào vòng 16 đội của giải đấu châu Âu, thì ở Ngoại hạng Anh họ chỉ hơn khu vực xuống hạng có sáu điểm.

Thất bại 0-2 tại Arsenal chủ nhật vừa qua là lần thứ sáu ở mùa giải này Everton không thể thắng trận đấu ở giải trong nước ngay sau khi vừa phải trải qua một trận ở đấu trường châu Âu vào giữa tuần.

Để một CLB có thể thành công cùng lúc trên nhiều mặt trận ở một mùa giải, HLV của họ cần phải có nghệ thuật xoay vòng sử dụng cầu thủ. Chính sách thường xuyên thay đổi đội hình xuất phát luôn vấp phải nhiều chỉ trích, nhưng cựu HLV Alex Ferguson từng cho thấy ông là một trong những bậc thày luân phiên cầu thủ đá chính mà vẫn đạt được kết quả như ý. Cựu chiến lược gia người Scotland đã không lặp lại nguyên một đội hình xuất phát nào, dù chỉ một lần, trong suốt mùa giải 2007-08, khi “Quỷ đỏ” đoạt cú đúp Cup Champions League và vô địch Ngoại hạng Anh. Ở mùa giải tiếp sau đó, 2008-09, ông sử dụng 33 cầu thủ khác nhau cho chiến dịch vô địch Ngoại hạng.

Đề cập tới vấn đề này hồi năm 2009, Ferguson giải thích: “Không phải tất cả mọi người đều đồng ý với chính sách xoay vòng cầu thủ, và có một số người hâm mộ Man Utd muốn tôi bố trí đội hình chính tốt nhất của tôi trong gần như mọi trận đấu. Nhưng nếu tôi có thể ngồi xuống cạnh các cổ động viên đó, và giải thích kỹ về số dặm mà các cầu thủ phải chạy trong mỗi trận đấu, cường độ, tốc độ, và cả số lần các cầu thủ phải tung nước rút mỗi trận, họ có lẽ sẽ nhận ra việc thường xuyên chỉ sắp xếp một đội hình mạnh nhất là công việc khó tới mức nào”.

HLV Brendan Rodgers và Liverpool đã phải hứng chịu khá nhiều lời chỉ trích sau khi bị Besiktas loại khỏi Europa League. Nhưng dường như mọi thứ liên quan tới trận đó nhanh chóng được quên đi, sau các pha ghi bàn của Philippe Coutinho và Jordan Henderson trong thắng lợi quý giá 2-1 của Liverpool trước Man City ở giải Ngoại hạng Anh hôm chủ nhật. Bộ đôi ghi bàn này cùng không chơi trong trận đấu ở Thổ Nhĩ Kỳ hồi giữa tuần, và thể lực tốt cùng cảm hứng của họ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo một kết quả có ý nghĩa lớn hơn với Liverpool thời điểm này. Sau chiến thắng trước nhà đương kim vô địch, họ đã ở gần hơn với top bốn Ngoại hạng Anh để có thể cạnh tranh một suất dự Champions League mùa tới.

Đã có những chỉ trích khi Raheem Sterling được Liverpool cho nghỉ ngơi một thời gian hồi tháng một. Nhưng rất có thể điều đó đã giúp tài năng trẻ này và cả tập thể CLB này cải thiện thành tích ở Ngoại hạng Anh những tuần gần đây.

Liverpool là một trong những CLB của Ngoại hạng Anh hiểu rõ tầm quan trọng của việc quản lý một tập thể đội ngũ vượt qua giai đoạn khắc nghiệt mỗi mùa giải của bóng đá hiện đại. Sau khi tiến hành một số nghiên cứu khoa học chi tiết, CLB này nhận thấy rằng: “Những khoảng cách chạy nước rút và cường độ cao, cùng tần suất của những nỗ lực này lớn hơn ở đầu mùa giải, và giảm dần đáng kể vào giữa và cuối mùa giải".

Vấn đề của trạng thái mệt mỏi sẽ không thể giải quyết khi mà không có hoặc sự giảm về số trận thi đấu hoặc một dạng nghỉ ngơi nhất định nào đó trong mùa giải.

Không thể phủ nhận thực tế rằng cường độ hoạt động cao của giải Ngoại hạng Anh chính là một trong những yếu tố góp phần giúp cho nó hấp dẫn trên toàn thế giới. Tuy nhiên, lịch trình thi đấu của giải hiện giờ bị số đông cho là gây ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng của bóng đá xét về cả mặt kết quả lẫn thể hiện.

Khi mà ngay cả những ngôi sao đẳng cấp thế giới như Alexis Sanchez và Cesc Fabregas dường như cũng không thể duy trì được phong độ cao, hiệu suất công việc, như nhau trong phần lớn mùa giải chỉ vì lịch đấu dồn dập, có lẽ đã tới lúc để các quan chức điều hành Ngoại hạng và bóng đá Anh suy nghĩ lại về khả năng có một kỳ nghỉ giữa mùa bóng.

Xuân Lộc

• Vì sao Ngoại hạng Anh sa sút trên sân cỏ châu Âu