Các nhà khoa học chụp cắt lớp vi tính xác ướp tiên cá. Video: Asahi Shimbun
Các nhà nghiên cứu Nhật Bản đang truy tìm nguồn gốc của xác ướp "tiên cá" 300 năm tuổi, từng được thờ cúng suốt nhiều thế kỷ, Live Science hôm 8/3 đưa tin. Xác ướp này nhiều khả năng là thân của một con khỉ khâu vào đuôi cá, tô điểm thêm với tóc và móng tay người.
Hiroshi Kinoshita, thành viên ban quản lý của Hiệp hội Văn hóa Dân gian Okayama, phát hiện xác ướp tiên cá dài khoảng 30,5 cm đặt trong hộp tại một ngôi đền ở tỉnh Okayama. Lần đầu tiên ông biết đến xác ướp là khi tìm thấy bức ảnh về mẫu vật kỳ lạ này trong một cuốn bách khoa toàn thư về các sinh vật thần thoại. Một ngư dân đã bắt được mẫu vật này vào khoảng năm 1736 - 1741, sau đó bán cho một gia đình giàu có, theo ghi chú để lại trong hộp xác ướp. Giới chuyên gia vẫn chưa rõ làm thế nào mà xác ướp tiên cá cuối cùng lại đặt tại ngôi đền.
Trong nghiên cứu mới, Takafumi Kato, nhà cổ sinh vật tại Đại học Khoa học và Nghệ thuật Kurashiki, cùng đồng nghiệp tìm hiểu nguồn gốc của xác ướp. Trước đó, ông phải thuyết phục ngôi đền để được tiến hành nghiên cứu.
Các nhà khoa học chụp cắt lớp vi tính xác ướp hôm 2/2. Họ cũng sẽ lấy mẫu ADN để xác định xem những loài nào được kết hợp để tạo thành tiên cá. Họ dự định công bố kết quả nghiên cứu vào cuối năm.
Xác ướp tiên cá có phần giống với hai sinh vật thần thoại trong văn hóa dân gian Nhật Bản: Amabies - tiên cá có mỏ thay vì miệng và ba vây đuôi, Ningyos - sinh vật giống cá có đầu người. Cả hai đều gắn liền với những câu chuyện thần kỳ về chữa bệnh và kéo dài tuổi thọ. Ví dụ, trong một câu chuyện nổi tiếng, người phụ nữ mang tên Yao Bikuni được cho là đã sống 800 năm sau khi vô tình ăn hết một con Ningyo.
Các thầy tu coi xác ướp tiên cá là vật báo hiệu sức khỏe tốt và thờ cúng nó. Xác ướp từng được trưng bày trong tủ kính để du khách đến cầu nguyện, nhưng 40 năm qua, nó được đặt trong két chống cháy của ngôi đền để tránh bị xuống cấp. Các xác ướp tiên cá tương tự cũng được thờ tại hai ngôi đền khác ở Nhật Bản.
Những tiên cá giả này có thể được người dân địa phương tạo ra để bán cho các vị khách phương Tây hiếu kỳ. Một món đồ giả tương tự mang tên Tiên cá Feejee được bán cho du khách Hà Lan đến Nhật Bản vào những năm 1810, sau đó bán lại cho các thương gia Anh rồi tiếp tục đến Mỹ và trở thành một phần trong bộ sưu tập nổi tiếng của P. T. Barnum. Xác ướp tiên cá dài 91 cm này nhiều khả năng gồm thân đười ươi và đuôi cá hồi.
Thu Thảo (Theo Live Science)