Trung úy người Anh George Albert Cairns đã ghi dấu trong Thế chiến II bằng thành tích chiến đấu giáp lá cà chống quân phát xít Nhật và chiếm được một ngọn đồi sau khi mất cánh tay trái, theo War History.
Cairns sinh ngày 12/12/1913 ở London, Anh, là một nhân viên ngân hàng trước khi nhập ngũ với quân hàm trung úy và được điều động đến Myanmar trong đội hình tiểu đoàn Chindit, lữ đoàn bộ binh Ấn Độ số 77, đơn vị đặc nhiệm chuyên sử dụng chiến thuật du kích chống phát xít Nhật.
Tháng 3/1944, lữ đoàn 77 tham gia chiến dịch Thursday, di chuyển bằng đường bộ và đường không tấn công các vị trí quân Nhật ở Myanmar. Họ hầu như không vấp phải sự kháng cự, bởi đa số chiến đấu cơ Nhật Bản đã bị phá hủy trong các trận tập kích sân bay. Cairns nằm trong đội hình tiên phong dưới quyền tướng Michael Calvert, chỉ huy Lữ đoàn 77, đổ bộ bằng tàu lượn do máy bay Dakota kéo.
Việc trinh sát đường không kém hiệu quả khiến quân Anh không phát hiện các mương nước và cây đổ ở khu vực hạ cánh. Đơn vị tàu lượn đầu tiên gặp tai nạn làm 30 người chết và 28 người bị thương. Nhóm của Caim được giao nhiệm vụ bảo vệ, dọn dẹp bãi đáp để tàu lượn hạ cánh. Sau đó, họ phải luồn sâu trong lãnh thổ Myanmar để phá hủy hệ thống liên lạc, tuyến đường tiếp tế và vận tải của quân Nhật.
Ngày 12/3, đơn vị của Cairns và một trung đoàn bộ binh Gurkha phong tỏa tuyến đường bộ và đường sắt ở Henu và Mawlu. Họ đào hầm ở một bên ngọn đồi mang tên Đồi Chùa, nơi trên đỉnh có một ngôi chùa.
Quân Nhật ở bên kia đồi không nhận ra sự xuất hiện của lính Anh cho đến sáng hôm sau, khi một toán nhỏ lính Nhật tình cờ lên chùa. Trên đỉnh đồi rộng bằng hai sân tennis, tiểu đoàn Chindit chạm mặt lính Nhật.
Cuộc chiến đấu giáp lá cà nổ ra trên khoảnh đất chật hẹp lúc 11h sáng. Xung quanh ngôi chùa tràn ngập hàng trăm lính Anh, Ấn Độ, chiến binh Gurkha, lính châu Phi và quân Nhật sử dụng lưỡi lê, kiếm, lựu đạn, thậm chí cả gậy gộc, gạch đá để chiến đấu giáp lá cà.
"Trên đỉnh Đồi Chùa, ở các sườn đồi, đội hình liên quân của Tiểu đoàn Chindit, Trung đoàn Nam Stafford và lính Nhật dùng lưỡi lê chiến đấu. Một số lính Nhật ném lựu đạn vào bên sườn liên quân. Trên đỉnh đồi, hai bên đâm lê, bắn nhau, đấm đá nhau", tướng Calvert hồi tưởng.
Calvert chứng kiến cảnh trung úy Cairns bắn hạ một sĩ quan Nhật Bản ở khoảng cách gần, dù bị thanh kiếm của sĩ quan này chém trúng tay. Bàn tay trái của Cairns gần như đứt lìa sau nhát chém của đối phương, nhưng anh vẫn cúi xuống dùng tay phải nhặt thanh kiếm để tiếp tục lăn xả chiến đấu với lính Nhật.
Trong lúc quần thảo, Cairns tiếp tục bị lính Nhật dùng lưỡi lê đâm trúng hông hai lần, chỉ có sức mạnh tinh thần mới giúp anh tiếp tục chiến đấu.
Nhờ quân số áp đảo cùng tinh thần chiến đấu quả cảm của Cairns và các đồng đội, tiểu đoàn Chindit đẩy lui được quân Nhật Bản ở sườn đồi bên kia. Lúc này, Cairns mới đổ gục xuống và Calvert chạy đến bên cạnh. "Chúng ta đã thắng chưa? Mọi việc ổn cả chứ? Đừng lo lắng cho tôi", Cairns nói với chỉ huy trước khi bất tỉnh. Trung úy này hy sinh vào ngày hôm sau vì vết thương quá nặng.
Nhờ hành động chiến đấu ngoan cường, George Albert Cairns được truy tặng Huân chương Victoria, huân chương cao quý nhất của quân đội Anh, vào ngày 19/5/1949.
Duy Sơn