Quân đội Mỹ sẽ được phép sử dụng 5 căn cứ quân sự của Philippines. Ảnh minh họa: Philstar
Mỹ và Philippines hôm 18/3 tuyên bố thỏa thuận cho phép Washington sử dụng 5 căn cứ của Manila, trong đó có căn cứ không quân Antonio Bautista ở đảo phía Palawan. Căn cứ này nằm gần quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc cũng ngang nhiên tuyên bố chủ quyền.
Thỏa thuận được đưa ra theo Hiệp ước Tăng cường Hợp tác Phòng thủ (EDCA) giữa hai nước. Đại sứ Mỹ tại Philippines Philip Goldberg cho hay việc triển khai binh sĩ và trang thiết bị đến các căn cứ trên sẽ "sớm" diễn ra.
Khi được hỏi về thỏa thuận, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh cho rằng sự hợp tác Mỹ - Philippines không nên nhằm vào bất cứ bên thứ ba nào hay gây tổn hại đến chủ quyền hoặc lợi ích an ninh của các quốc gia khác.
"Tôi cũng muốn chỉ ra rằng gần đây quân đội Mỹ hay nói về cái gọi là quân sự hóa Biển Đông. Vậy họ có thể giải thích được việc họ tiếp tục tăng cường triển khai quân đội ở Biển Đông và các khu vực xung quanh không phải là hành động quân sự hóa?", Reuters dẫn lời bà Hoa nói.
Vị trí căn cứ không quân Antonio Bautista (chấm đỏ) và quần đảo Trường Sa của Việt Nam (vòng tròn đỏ). Đồ họa: Washington Post
Mỹ muốn tăng cường năng lực quân sự ở các nước Đông Nam Á và tăng hiện diện trong khu vực này trước những hành động hiếu chiến của Trung Quốc nhằm áp đặt chủ quyền với hầu hết Biển Đông.
Washington và các đồng minh trong khu vực bày tỏ quan ngại rằng Bắc Kinh đang quân sự hóa Biển Đông khi xây dựng các sân bay và lắp đặt nhiều thiết bị vũ khí trên các đảo mà nước này chiếm đóng.
Dù tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp Biển Đông, Mỹ cho hay sẽ tăng cường các hoạt động nhằm đảm bảo tự do hàng hải ở vùng biển này bằng cách điều tàu hải quân đi qua đây.
Các đồng minh Malaysia và Australia hôm qua cũng tiếp tục kêu gọi đảm bảo tự do hàng hải ở Biển Đông.
"Chúng tôi vô cùng kiên quyết tuyên bố rằng các hoạt động của chúng tôi sẽ tiếp tục, chúng tôi sẽ điều tàu và máy bay đến khu vực này của thế giới như chúng tôi muốn, vì nó cần thiết phải tuân theo luật pháp quốc tế", Bộ trưởng Quốc phòng Australia Marise Payne nói sau khi gặp người đồng cấp của bà ở Malaysia.
Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein cũng nói rằng hoạt động tự do trên biển và trên không cần được duy trì.
Trung Quốc biện minh rằng nước này chưa bao giờ can thiệp vào sự tự do hàng hải và một số thiết bị được lắp đặt trên các đảo đá ở Biển Đông sẽ tạo điều kiện cho hoạt động hàng hải.
Anh Ngọc