Đại hội đại biểu toàn quốc đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) khai mạc lúc 10h hôm nay (9h giờ Hà Nội) tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh và kéo dài đến 22/10. Lễ khai mạc được phát sóng trực tiếp trên các đài truyền hình, phát thanh trên khắp Trung Quốc, cũng như các trang web tin tức, màn hình lớn ngoài trời và truyền hình di động.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dẫn đầu đoàn cán bộ lão thành trong đảng cũng như thành viên đương nhiệm Thường vụ Bộ Chính trị lên hàng ghế đầu.
Ông Tập phát biểu khai mạc đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20. Video: Reuters
Ngồi hàng kế sau ông Tập là người tiền nhiệm Hồ Cẩm Đào và các uỷ viên Thường vụ Bộ Chính trị đã nghỉ hưu. Cựu chủ tịch nước Giang Trạch Dân, 96 tuổi, và cựu thủ tướng Chu Dung Cơ, 93 tuổi, đều vắng mặt. Họ cũng đã vắng mặt trong lễ kỷ niệm 100 năm thành lập đảng tháng 7 năm ngoái do vấn đề sức khoẻ.
Sau khi Thủ tướng Lý Khắc Cường tuyên bố khai mạc đại hội, tất cả đại biểu đứng dậy hát quốc ca và dành một phút mặc niệm tưởng nhớ các lãnh đạo quá cố của đảng.
Ông Tập sau đó lên bục phát biểu để trình bày báo cáo công tác, mỉm cười và gật đầu với các thành viên đoàn chủ tịch. Ông bắt đầu báo cáo bằng cách tóm tắt những thành tựu của đảng 5 năm qua, nói rằng đảng đã đưa ra những kế hoạch chiến lược lớn, đồng thời ứng phó những thách thức và rủi ro trên trường quốc tế.
Vấn đề Hong Kong
Chủ tịch Trung Quốc nói rằng thành tựu đạt được ở Hong Kong chính là để "những người yêu nước" điều hành thành phố, giúp đặc khu trở nên tốt đẹp hơn.
"Đối mặt với những thay đổi mạnh mẽ ở đặc khu và tình hình quốc tế, chúng ta đã duy trì quyết tâm chiến lược đối ngoại, bảo vệ phẩm giá và lợi ích cốt lõi", ông cho hay.
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh mô hình "Một quốc gia, hai chế độ" đã được chứng minh là "cơ chế thể chế tốt nhất cho Hong Kong, Ma Cao và phải được tuân thủ dài hạn". Ông nói rằng các đặc khu này sẽ được hưởng quyền tự trị cao và được lãnh đạo bởi những người yêu nước.
Ông cũng cam kết giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội sâu rộng tại các đặc khu hành chính và tích hợp tốt hơn hai khu vực này vào chiến lược quốc gia.
Chính sách 'Không Covid'
Ông Tập ca ngợi đảng Cộng sản đã nỗ lực trong suốt đại dịch Covid-19, khẳng định chính sách "Không Covid" đã giúp "bảo vệ tối đa tính mạng và sức khỏe của người dân".
"Đối phó với làn sóng bùng phát Covid-19, chúng ta ưu tiên con người và tính mạng nhân dân, đồng thời kiên trì theo đuổi chính sách 'Không Covid' linh hoạt trong việc phát động cuộc chiến nhân dân toàn diện chống virus", ông nói.
Xoá đói giảm nghèo
Ông Tập coi xóa đói giảm nghèo là một trong ba "sự kiện lớn" của thập kỷ qua, bên cạnh kỷ niệm 100 năm thành lập đảng và chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc bước vào "kỷ nguyên mới". Xóa đói giảm nghèo cũng là một trong hai mục tiêu trăm năm của đảng Cộng sản Trung Quốc.
Theo ông, đại hội đảng toàn quốc lần thứ 20 là "cuộc họp có tầm quan trọng to lớn". Ông nói chủ đề bao trùm đại hội năm nay là giữ vững "lá cờ xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc" và hướng đến xây dựng quốc gia xã hội chủ nghĩa hiện đại, chấn hưng đất nước.
Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại lễ khai mạc đại hội đại biểu toàn quốc đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20. Ảnh: AFP.
Vấn đề Đài Loan
Ông Tập bình luận Trung Quốc đã trải qua 5 năm "không bình thường" với nhiều biến động trong và ngoài nước, đồng thời khẳng định Trung Quốc đã "kiên định bảo vệ an ninh quốc gia" trong nửa thập niên qua. Toàn thể hội trường vỗ tay khi ông Tập tái khẳng định lập trường trong vấn đề Đài Loan.
"Trước các hành động khiêu khích nghiêm trọng của những phần tử ly khai đòi độc lập cho Đài Loan và sự can thiệp của thế lực bên ngoài, chúng ta kiên quyết tiến hành những cuộc đấu tranh lớn chống chủ nghĩa ly khai và can thiệp, thể hiện quyết tâm vững chắc và khả năng mạnh mẽ trong bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ", ông nói.
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nước này không từ bỏ sử dụng vũ lực và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để ngăn chặn mọi phong trào ly khai. Đảng phải giữ vững lập trường chiến lược để giải quyết vấn đề Đài Loan và quyết tâm thống nhất đất nước.
Nhưng ông cũng nói rằng đảng sẽ luôn "tôn trọng, quan tâm và làm việc để mang lại lợi ích cho đồng bào Đài Loan" bằng các hoạt động giao lưu kinh tế và văn hóa.
"Việc giải quyết vấn đề Đài Loan là vấn đề của chính người dân Trung Quốc, do người dân Trung Quốc quyết định", ông nói thêm. "Bánh xe lịch sử đang hướng về tái thống nhất Trung Quốc và chấn hưng dân tộc Trung Hoa. Quá trình chấn hưng toàn diện đất nước cần được hiện thực hóa và chắc chắn sẽ trở thành hiện thực", ông nhấn mạnh.
Ông Tập phát biểu về vấn đề Hong Kong và Đài Loan. Video: Reuters.
Thành tựu khoa học
Ông Tập ca ngợi sự phát triển khoa học của Trung Quốc, từ thám hiểm vũ trụ và công nghệ hạt nhân đến thành quả đột phá trong lĩnh vực dược phẩm và thám hiểm biển sâu.
Trung Quốc đặt mục tiêu trở nên đổi mới hơn và tự chủ hơn trong công nghệ. Nước này đã chi kỷ lục 2,79 nghìn tỷ nhân dân tệ (388 tỷ USD) cho nghiên cứu và phát triển năm 2021, tăng hơn 14% so với năm 2020.
Vấn đề kinh tế
Chủ tịch Trung Quốc cho rằng nước này đã trở thành đối tác thương mại lớn và là điểm đến chính của đầu tư nước ngoài. Ông cũng nói Trung Quốc đã đưa ra chương trình nghị sự mở cửa rộng rãi hơn.
Ông Tập nhấn mạnh Trung Quốc phải phát triển chất lượng cao, bao gồm an toàn lao động, khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng và chiến lược kinh tế "lưu thông kép", tập trung vào việc mở rộng nhu cầu trong nước để tự chủ hơn.
Theo ông, Trung Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ sự phát triển của khu vực tư nhân, hoàn toàn đóng vai trò quyết định trong việc phân bổ nguồn lực và tập trung vào sự phát triển của nền kinh tế thực chất. Phát triển vẫn là ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc và cải cách sẽ theo hướng kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, mở cửa ở mức độ cao.
Cân bằng phát triển và an ninh
Ông Tập nhấn mạnh mục tiêu "cân bằng phát triển và an ninh" trong bài phát biểu trước đại hội. Theo Bloomberg, đây là kỳ đại hội đảng toàn quốc đầu tiên mà ông Tập sử dụng khái niệm này.
Ông ca ngợi các thành tựu phát triển kinh tế của đất nước trong 5 năm qua, với GDP tăng từ 55.000 tỷ nhân dân tệ lên 114.000 tỷ nhân dân tệ, tương ứng 2,5% kinh tế thế giới. Ông nhấn mạnh Trung Quốc đã xây dựng Sáng kiến Vành đai Con đường trở thành một diễn đàn hợp tác toàn cầu được "hoan nghênh nồng nhiệt".
Ông đánh giá sức mạnh kinh tế quốc gia đã có "bước nhảy vọt lịch sử" trong thời gian qua, hướng đến giải quyết "mâu thuẫn nền tảng" của phát triển là nhu cầu cải thiện cuộc sống và tình trạng phát triển thiếu đồng đều.
Ông Tập cảnh báo đất nước có thể đối mặt "bão tố" trong quá trình phát triển, song không đề cập cụ thể các thách thức trong tương lai và chỉ lưu ý Trung Quốc cần tập trung nhiều hơn vào "kinh tế thực chất".
Trong đoạn khác của báo cáo, ông Tập lưu ý "phát triển vẫn là ưu tiên hàng đầu trong lãnh đạo và chấn hưng" đất nước, song lặp lại thông điệp cân bằng giữa hai yếu tố phát triển và an ninh. Ông cũng nhắc lại các khái niệm then chốt trong những năm qua như "thịnh vượng chung" và "lưu thông kép", vốn được đưa ra nhằm cân bằng vai trò của kinh tế quốc nội và giao thương quốc tế.
Ông Tập nhấn mạnh Trung Quốc phải hiện đại hóa hệ thống an ninh quốc gia và bảo vệ ổn định xã hội.
"An ninh quốc gia là nền tảng của chấn hưng quốc gia và ổn định xã hội là điều kiện tiên quyết của sức mạnh quốc gia", ông cho hay.
Đại biểu tham dự đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 tại Đại lễ đường Nhân dân ngày 16/10. Ảnh: AFP.
Vấn đề quốc phòng
Ông Tập cho biết mục tiêu của đảng là "xây dựng quân đội vững mạnh trong thời kỳ mới". "Quân Giải phóng Nhân dân đã có diện mạo và cấu trúc mới", ông nói.
Ông cam kết sẽ tăng cường hơn nữa quân đội, cải tiến vũ khí, công nghệ và năng lực chiến lược. Theo ông, sự lãnh đạo của đảng đối với các lực lượng vũ trang sẽ được tăng cường để đảm bảo họ luôn trung thành với đảng. Các nỗ lực hiện đại hóa Quân Giải phóng Nhân dân phải được tiếp tục để có thể bảo vệ tốt hơn chủ quyền quốc gia, an ninh và các lợi ích phát triển quốc gia.
Chống tham nhũng
Chủ tịch Trung Quốc tuyên bố nước này đã chiến thắng trong cuộc chiến chống tham nhũng, thúc đẩy cuộc chiến chống vấn nạn đưa và nhận hối lộ.
Thiếu sót và khó khăn của đảng
Ông Tập nói rằng đảng cũng có những khuyết điểm và phải đối mặt nhiều khó khăn cần phải giải quyết. Theo ông, "tự cách mạng" là một cách để thoát khỏi chu kỳ lịch sử dẫn đến suy thoái, đảm bảo đảng sẽ không bao giờ thay đổi.
Ông nhấn mạnh chủ nghĩa Mác là một trong những nguyên tắc chỉ đạo căn bản của đất nước. "Chúng ta có được thành công của đảng và chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc nhờ chủ nghĩa Mác cũng như cách Trung Quốc đã thích ứng", ông cho hay.
Ông nêu hai mục tiêu thế kỷ, thứ nhất là lễ kỷ niệm 100 năm thành lập đảng, đã diễn ra năm ngoái. Thứ hai là kỷ niệm 100 nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 2049, với mục tiêu "xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa hiện đại, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, tiến bộ văn hóa và hài hòa".
Giáo dục và công nghệ
Chủ tịch Trung Quốc nói rằng giáo dục, công nghệ và nhân tài là cơ sở cho sự phát triển để trở thành quốc gia hùng cường và chấn hưng đất nước. "Công nghệ là lực lượng sản xuất chính, nhân tài là nguồn lực chính và đổi mới là động lực chính", ông nói, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu tự lực về công nghệ.
Văn hoá xã hội chủ nghĩa
Ông Tập nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng nền văn hóa "xã hội chủ nghĩa" vững mạnh và sự cần thiết của quảng bá nền văn hóa đó ra thế giới. Đảng phải đảm bảo truyền bá những giá trị đúng đắn và nuôi dưỡng thế hệ thanh niên bằng văn hóa truyền thống, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa xã hội. Theo ông, điều này cũng có lợi cho sự ổn định xã hội.
Ông cũng nhấn mạnh cần phải quảng bá "câu chuyện Trung Quốc" ra thế giới, thể hiện một Trung Quốc đáng tin cậy và đáng tôn trọng.
Hiện đại hóa theo phương cách Trung Quốc
Ông Tập đề cập lại mục tiêu "hiện đại hóa theo phương cách Trung Quốc". Đây là một trong hai mục tiêu thế kỷ mà ông từng đề ra. Ông cảnh báo đảng cần xem xét kỹ lưỡng các rủi ro trong tương lai, ngay cả khi bối cảnh hiện tại không xuất hiện trở ngại.
Ông nói chìa khóa then chốt cho hiện đại hóa và đạt thịnh vượng chung cho Trung Quốc là duy trì vai trò lãnh đạo của đảng, theo đuổi phát triển chất lượng cao và duy trì mô hình "dân chủ nhân dân toàn bộ quá trình".
Khái niệm "dân chủ toàn bộ quá trình" được ông Tập đưa ra vào năm 2019, đó đó mọi quyết định lập pháp phải được đưa ra theo đúng quy trình quản lý dân chủ, được quyết định một cách hợp lý và dân chủ.
Ông khẳng định "chúng ta cần đảm bảo người dân có thể thực thi quyền lực thông qua hệ thống lập pháp nhân dân", cho rằng đây là "cách thức hoạt động của nền dân chủ".
Ông Tập kết thúc bài phát biểu bằng cách kêu gọi đoàn kết để tái thiết quốc gia. Bài phát biểu lần này của ông kéo dài một giờ 45 phút, ngắn hơn nhiều so với bài phát biểu kỷ lục 3,5 tiếng cách đây 5 năm.
Các bài phát biểu của ông Hồ Cẩm Đào tại đại hội đảng 17 và 18 kéo dài 2,5 tiếng và 1,5 tiếng. Năm 2002, ông Giang Trạch Dân chỉ phát biểu trong 90 phút.
Sau lễ khai mạc, các đại biểu sẽ tiếp tục nghiên cứu báo cáo công tác được ông Tập trình bày trong những ngày tiếp theo.
Được tổ chức 5 năm một lần, đại hội đại biểu toàn quốc đảng Cộng sản Trung Quốc là sự kiện chính trị quan trọng bậc nhất của quốc gia này. Đại hội lần thứ 20 bao gồm 2.296 đại biểu đại diện cho hơn 96 triệu đảng viên và 4,9 triệu tổ chức cơ sở đảng của CCP trên toàn quốc.
Trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh chiều 15/10, phát ngôn viên của đại hội Tôn Nghiệp Lễ cho biết các đại biểu sẽ thảo luận việc sửa đổi Điều lệ đảng. Ông Tôn không cung cấp chi tiết, nhưng nói rằng các sửa đổi là cần thiết để nhấn mạnh "những quan điểm lý luận và những tư tưởng chiến lược trọng đại" được đưa ra trong đại hội.
Các đại biểu sẽ bầu Ban chấp hành Trung ương đảng khóa 20 gồm 200 ủy viên. Ban chấp hành Trung ương sau đó sẽ bỏ phiếu bầu 25 thành viên Bộ Chính trị và 7 thành viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị.
Công trình chào mừng Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 tại Thượng Hải ngày 14/10. Ảnh: Reuters.
Đại hội diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đối mặt nhiều thách thức, như suy thoái kinh tế trong nước và quan hệ căng thẳng với Mỹ. Trong cuộc họp báo, ông Tôn nói rằng Trung Quốc đã bước vào kỷ nguyên mới, không tập trung vào tăng trưởng nhanh mà hướng tới phát triển chất lượng cao.
Huyền Lê - Thanh Danh (Theo Xinhua, CCTV, SCMP, Bloomberg)