Việc bà Mạnh Vãn Chu (Meng Wanzhou) – Phó chủ tịch kiêm Giám đốc tài chính Huawei bị bắt tại Canada theo yêu cầu của chính phủ Mỹ sẽ khiến các cuộc đàm phán thương mại giữa Washington và Bắc Kinh thêm khó khăn, hãng tư vấn rủi ro Eurasia Group hôm nay cho biết. "Bắc Kinh có thể phản ứng giận dữ với việc công dân của họ bị bắt tại nước thứ ba vì vi phạm luật pháp Mỹ", Eurasia phân tích.
Market Watch cũng trích lời James Lewis – cựu quan chức Bộ Thương mại Mỹ, hiện là Giám đốc Chính sách Công nghệ tại Trung tâm Chiến lược và Quốc tế học (CSIS) cho biết: "Huawei là một trong các công ty được chính phủ Trung Quốc rất quan tâm. Họ sẽ trả đũa và sẽ bắt giữ. Nếu tôi là lãnh đạo hãng công nghệ Mỹ, tôi sẽ không đến Trung Quốc tuần này đâu".
Tờ Global Times của Trung Quốc sáng nay cũng đăng lên Twitter lời cảnh báo về chiến tranh thương mại leo thang của một chuyên gia "có quan hệ mật thiết với Bộ Thương mại Trung Quốc". "Trung Quốc nên chuẩn bị đầy đủ cho việc chiến tranh thương mại với Mỹ leo thang. Vì Mỹ sẽ không nới lỏng lập trường với Trung Quốc. Vụ bắt giữ lãnh đạo cấp cao Huawei là ví dụ rất rõ ràng", người này cho biết.
Bà Mạnh Vãn Chu – Phó chủ tịch kiêm Giám đốc tài chính Huawei. Ảnh: Bloomberg
Huawei là một trong những hãng sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới. Theo Reuters, ít nhất là từ năm 2016, giới chức Mỹ đã điều tra công ty này về hoạt động bán sản phẩm xuất xứ Mỹ sang Iran và các nước bị Mỹ cấm vận. Việc bắt giữ lãnh đạo Huawei cũng được cho là liên quan đến cuộc điều tra này.
Chính phủ Mỹ từ lâu đã lo lắng về rủi ro an ninh mạng từ thiết bị của Huawei, CNBC cho biết. Họ liên tục gây sức ép buộc các đồng minh ngừng dùng thiết bị của công ty này. Mỹ đã hạn chế hoạt động kinh doanh của Huawei trong nước. Đầu năm nay, Australia cũng cấm Huawei tham gia mạng di động 5G nước này. Hồi tháng 10, một hãng sản xuất thiết bị bán dẫn tại Thung lũng Silicon cũng cáo buộc Huawei ăn cắp công nghệ của họ.
Meng là con gái nhà sáng lập Huawei - Ren Zhengfei và được kỳ vọng sẽ kế nhiệm vị trí CEO từ cha mình. Giới phân tích cho rằng việc bắt giữ bà sẽ không ngăn cản hai nước bắt đầu đàm phán thương mại, sau khi Tổng thống Mỹ - Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc – Tập Cận Bình tuần trước thống nhất các bước đầu tiên giải quyết tranh chấp thương mại. Tuy nhiên, nó vẫn sẽ phủ bóng lên các cuộc nói chuyện này.
Chính quyền Tổng thống Trump từ lâu đã công kích các hãng công nghệ Trung Quốc. Ông muốn Trung Quốc thay đổi các chính sách thương mại, đặc biệt là hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho các công ty Mỹ.
"Cùng với việc Mỹ đang cân nhắc một số tuyên bố, như Trung Quốc vi phạm thỏa thuận 2015 về đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và bí mật thương mại, động thái mới nhất này sẽ ảnh hưởng đến không khí quanh việc đàm phán. Nó có thể khiến hai bên khó đạt được một thỏa thuận bền vững", Eurasia nhận định.
Huawei đã xác nhận việc lãnh đạo bị bắt giữ trong một thông báo sáng nay. Họ cho biết nhận được rất ít thông tin về việc này và "không biết bà Meng đã có sai phạm nào". Đại sứ quán Trung Quốc ở Canada cũng lên tiếng phản đối và kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho bà Meng.
Việc này diễn ra chỉ một tuần trước khi Mỹ - Trung gặp nhau để bàn bạc về các vấn đề thương mại được đề cập trong cuộc điều tra của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ. "Việc Canada bắt giữ lãnh đạo Huawei và Mỹ tìm cách dẫn độ về cho thấy Mỹ đã tiến thêm bước mới trong nỗ lực buộc các công ty Trung Quốc chịu trách nhiệm cho việc vi phạm luật pháp nước này", Eurasia nhận xét, "Họ bắt đầu mạnh tay rồi".
Hà Thu (tổng hợp)