Triển vọng thương mại của Trung Quốc đang trở nên u ám khi xuất khẩu giảm lần đầu tiên trong 17 tháng, gây áp lực lên tăng trưởng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, kể cả khi Thủ tướng Lý Khắc Cường đã kêu gọi cải tổ.
Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, xuất khẩu tháng 6 nước này giảm 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhập khẩu cũng giảm 0,7%, trái hẳn với dự đoán là tăng 8%. Tổng kim ngạch thương mại giảm 2%, xuống còn 321,51 tỷ USD trong tháng 6.
Tốc độ tăng trưởng ngoại thương của Trung Quốc đang chậm lại nửa đầu năm nay, 13,5% trong quý đầu và dự kiến 4,3% quý sau, theo người phát ngôn Tổng cục Hải quan Trung Quốc - Zheng Yuesheng. Zheng cho rằng đó là do nhu cầu quốc tế giảm, tỷ giá hối đoái giảm và lương tăng, cùng một số vụ tranh chấp thương mại.
Zheng nhận định ngoại thương của Trung Quốc sẽ phải đối phó với nhiều thách thức và khó khăn trong nửa cuối năm. Giải pháp tối ưu là thay đổi mô hình tăng trưởng kinh tế và cơ cấu lại các mặt hàng.
Các dữ liệu thương mại chỉ rõ xu hướng giảm trong thời gian tới. Bên cạnh đó, lạm phát Trung Quốc cũng tăng 2,7% trong tháng 6 so với cùng kỳ, cao hơn nhiều mức 2,1% tháng 5. Tăng trưởng cũng chỉ là 7,7% trong quý đầu 2013, chậm hơn 7,9% quý cuối năm ngoái.
Thủ tướng Lý Khắc Cường từng là một nhà kinh tế học. Ông nhận định Trung Quốc đang trong giai đoạn cần dựa vào chuyển đổi kinh tế và nâng cấp để duy trì sự phát triển liên tục, lành mạnh.
Trong một hội nghị kinh tế ở Quảng Tây, ông cho biết: “Điều quan trọng là chúng ta phải lên được kế hoạch tổng thể về nhu cầu ổn định tăng trưởng và thúc đẩy tái cơ cấu nền kinh tế”.
Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV gọi chủ trương đó là "Liconomics", tương tự hệ thống chính sách của Thủ tướng Shinzo Abe (Abenomics) đưa ra nhằm hồi sinh kinh tế Nhật Bản.
Thủ tướng Lý Khắc Cường giải thích: "Thông qua ổn định về tăng trưởng, chúng ta có thể tạo ra nhiều điều kiện cho chuyển dịch cơ cấu. Đổi lại, tái cơ cấu sẽ giải phóng tiềm năng tăng trưởng. Hai điều này sẽ nhận thêm động lực từ cải tổ, do cải tổ sẽ dẹp hết các chướng ngại".
Ông đã kêu gọi tăng cường nỗ lực liên kết công nghiệp hóa với ứng dụng công nghệ thông tin, và thúc đẩy đô thị hóa, trong đó ưu tiên yếu tố con người. Theo Tân Hoa Xã, Thủ tướng Lý Khắc Cường nói rằng Trung Quốc cần phải đẩy nhanh cải cách hành chính, thu thuế, tài chính và giá cả nhằm để cơ chế thị trường có vai trò lớn hơn trong nền kinh tế. Việc này cũng sẽ giúp đầu tư tư nhân tích cực hơn và thị trường năng động hơn.
Phạm Ngọc Uyển