"Mark Esper đã bị loại bỏ. Tôi cảm ơn sự phục vụ của ông ấy. Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố Quốc gia Christopher Miller sẽ trở thành quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, thông báo có hiệu lực ngay lập tức", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter hôm 9/11.
Bộ trưởng Esper trong một hội thảo trực tuyến ở Lầu Năm Góc hôm 21/10. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ.
Quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên cho biết Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows thông báo quyết định sa thải cho Esper chỉ vài phút trước khi Tổng thống Trump đăng bài trên Twitter. Miller xuất hiện tại Lầu Năm Góc sau khoảng một tiếng, khi Bộ Quốc phòng Mỹ còn chưa kịp đăng thông cáo xác nhận Esper bị sa thải.
Phe Dân chủ chỉ trích hành động bất ngờ của Trump, cho rằng nó phát đi thông điệp nguy hiểm đến các đối thủ của Mỹ và làm suy yếu hy vọng về chuyển giao quyền lực trật tự khi Tổng thống đắc cử Joe Biden chuẩn bị nắm quyền. "Đây là bằng chứng cho thấy Tổng thống Trump sẽ tận dụng những ngày cuối cùng tại Nhà Trắng để gây rối loạn", Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi nói.
Mark Esper được bổ nhiệm tháng 7/2019 và là Bộ trưởng Quốc phòng thứ tư dưới thời chính quyền Trump. Hồi tháng 8, Esper nói với những người thân cận của mình rằng ông có kế hoạch rời chức vụ, bất kể kết quả cuộc bầu cử tổng thống như thế nào.
Nguồn tin giấu tên hôm 6/11 cho biết Esper đã soạn sẵn đơn từ chức, nhưng phát ngôn viên Lầu Năm Góc Jonathan Hoffman bác bỏ thông tin.
Esper và Trump bất đồng về nhiều vấn đề, từ cờ Liên minh miền Nam được treo trên các căn cứ quân sự đến huy động quân đội để đối phó biểu tình bạo lực ở các thành phố Mỹ hồi giữa năm nay. Người đứng đầu Lầu Năm Góc dường như đang hỗ trợ các nghị sĩ quốc hội soạn dự luật cho phép xóa tên các tướng Liên minh miền Nam khỏi căn cứ quân sự của Mỹ.
Phong trào phản đối các biểu tượng liên quan tới Liên minh miền Nam ở Mỹ được châm ngòi sau khi người đàn ông da màu George Floyd bị cảnh sát ghì chết ở thành phố Minneapolis, bang Minnesota, hồi tháng 5.
Các biểu tượng tôn vinh Liên minh miền Nam, bao gồm 11 bang ủng hộ chế độ nô lệ chống lại Liên bang miền Bắc trong cuộc nội chiến giữa thế kỷ 19 bị xem là gợi nhớ về lịch sử nô lệ và đàn áp chủng tộc. Lá cờ Liên minh miền Nam cũng bị nhiều người Mỹ coi là biểu tượng của chế độ nô lệ hay quyền lực da trắng.
Trong khi đó, Trump cho rằng cờ Liên minh miền Nam không phải biểu tượng của phân biệt chủng tộc mà là niềm tự hào cho những người yêu miền nam nước Mỹ.
Vũ Anh (Theo Reuters)