"Thật không may", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trong thông điệp phủ quyết gửi tới quốc hội ngày 23/12. "Đạo luật không bao gồm các biện pháp an ninh quốc gia quan trọng mà bao gồm các điều khoản thất bại trong việc bảo vệ các cựu chiến binh và lịch sử quân đội Mỹ, mâu thuẫn với những nỗ lực đặt nước Mỹ lên trên hết trong các chính sách an ninh quốc gia và đối ngoại mà chính quyền tôi đưa ra. Đây là 'món quà' cho Trung Quốc và Nga".
Tổng thống Mỹ từng nhiều lần đe dọa phủ quyết dự luật ngân sách quốc phòng, còn được gọi là đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA), bởi nó không có điều khoản loại bỏ Điều 230 về Chuẩn mực Truyền thông của Mỹ, bảo vệ các công ty công nghệ như Facebook, Twitter khỏi các vụ kiện về nội dung do người dùng đăng tải.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Tòa nhà Văn phòng Điều hành Eisenhower gần Nhà Trắng hôm 8/12. Ảnh: AFP.
Dự luật cũng bao gồm các điều khoản hạn chế số tiền Trump có thể điều chuyển từ ngân sách quốc phòng để xây tường biên giới và một số điều khoản khác yêu cầu quân đội đổi tên những căn cứ được đặt theo các chỉ huy Liên minh miền Nam trong Nội chiến Mỹ.
Việc Trump phủ quyết lập tức gây ra làn sóng chỉ trích. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Jim Inhofe, chủ tịch Ủy ban Vũ trang Thượng viện, đã nói rằng dự luật bắt buộc phải được ký thành luật.
"NDAA đã trở thành luật hàng năm suốt 59 năm liên tục vì nó cực kỳ quan trọng với an ninh quốc gia và quân đội Mỹ. Năm nay không phải là ngoại lệ. Những người lính trong bộ quân phục không nên bị từ chối điều họ cần", Inhofe viết trên Twitter.
Dự luật trị giá 740 tỷ USD cũng bao gồm tăng lương cho binh sĩ Mỹ, hiện đại hóa trang thiết bị và các điều khoản yêu cầu giám sát kỹ hơn trước khi quân đội rút khỏi Đức hoặc Afghanistan.
Inhofe bày tỏ "hy vọng các đồng nghiệp của tôi tại quốc hội sẽ cùng tham gia nhằm đảm bảo quân đội của chúng ta có đủ nguồn lực và thiết bị cần thiết để bảo vệ quốc gia".
Thượng nghị sĩ Dân chủ Mark Warner, phó chủ tịch Ủy ban Tình báo Chọn lọc, cho rằng Trump đã "gây ra mối đe dọa nghiêm trọng với an ninh quốc gia Mỹ". Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi gọi động thái của Trump là "hành động liều lĩnh đáng kinh ngạc gây tổn thất cho quân đội, gây quy hiểm cho an ninh quốc gia và làm suy yếu ý chí của lưỡng đảng trong quốc hội".
Dự luật NDAA năm 2021 đã được Thượng viện thông qua với 84 phiếu thuận và 13 phiếu chống, còn Hạ viện thông qua với 335 phiếu thuận và 78 phiếu chống. Cả hai viện đều có thế áp đảo cao hơn mức hai phần ba số phiếu thuận cần thiết để có thể vượt quyền phủ quyết của Trump.
Quốc hội đã lên lịch bỏ phiếu vượt quyền phủ quyết của Trump trong các cuộc bỏ phiếu hiếm hoi vào tuần tới. Hạ viện dự kiến họp vào 28/12, còn Thượng viện sẽ họp vào 29/12. "Tôi hy vọng chúng tôi có thể vượt quyền phủ quyết của Trump", Inhofe nói. "Tôi nghĩ tôi có đủ lý do để tự tin".
Hồng Hạnh (Theo CNN/NPR)