Một phi đội tiêm kích F-16A/B Đài Loan bay biểu diễn hồi năm 2018. Ảnh: Nikkei.
Đây là hợp đồng vũ khí lớn nhất giữa Mỹ và Đài Loan trong nhiều năm qua, có nguy cơ gây leo thang căng thẳng với Trung Quốc.
Quốc hội Mỹ đã được thông báo về quyết định này. Ủy ban Đối ngoại lưỡng viện sẽ xem xét hợp đồng trước khi phê duyệt hoặc ra lệnh chặn thương vụ với Đài Loan.
"Chúng tôi đã biết thông tin về hợp đồng bán tiêm kích F-16 cho Đài Loan. Bộ Ngoại giao Mỹ không bình luận về các hợp đồng được đề xuất cho tới khi chúng được chính thức công bố trước quốc hội", quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua tuyên bố đáp trả mạnh mẽ nếu Mỹ không ngừng hợp đồng bán tiêm kích F-16V cho Đài Loan.
Lực lượng phòng vệ Đài Loan đang sử dụng 144 tiêm kích F-16A/B Block 20, 55 chiếc Mirage 2000 mua từ Pháp và 129 chiến đấu cơ nội địa Ching-kuo, tất cả đều được biên chế từ thập niên 1990. Chính quyền hòn đảo đang thực hiện dự án trị giá 5 tỷ USD nhằm nâng cấp phi đội F-16A/B lên chuẩn F-16V "Viper" hiện đại nhất thế giới với sự hỗ trợ từ Mỹ.
Kể từ sau hợp đồng bán 150 máy bay F-16 được cựu tổng thống George H.W. Bush thông qua hồi năm 1992, Mỹ không tiếp tục bán tiêm kích hiện đại cho Đài Loan nhằm tránh gây căng thẳng với Trung Quốc. Chính quyền cựu tổng thống Barack Obama từng hủy hợp đồng bán 66 chiếc F-16C/D Block 50 cho Đài Bắc vào năm 2011 do áp lực từ Bắc Kinh.
Chính quyền Đài Loan hồi đầu tháng 3 gửi cho Mỹ đề xuất được mua 66 chiến đấu cơ F-16V kèm tên lửa không đối không, không đối đất và gói huấn luyện phi công cùng hai năm bảo dưỡng máy bay trị giá 13 tỷ USD. Chính quyền Trump khi đó tỏ ý sẵn sàng bán lô vũ khí này cho Đài Loan, dường như nhằm biến hợp đồng này thành quân bài mặc cả với Trung Quốc trong đàm phán thương mại.
Vũ Anh (Theo CNN)