4 tháng sau khi bị bắt vào tháng 2 năm ngoái, một người đàn ông và một người phụ nữ dường như là vợ chồng đã mua lại một miếng đất nhếch nhác cách nhà tù Altiplano, nơi giam giữ "El Chapo" (Gã lùn), 1,5 km.
Một người đàn ông lớn tuổi sau đó thuê hàng chục nhân công địa phương xây dựng một ngôi nhà cấp 4 đơn giản và nhà kho liền kề trong khuôn viên này.
Một nhân viên lập pháp trước ngôi nhà được xây dựng gần nhà tù Altiplano từ năm ngoái để giúp "El Chapo" thoát thân. Ảnh: Reuters
Toàn bộ kế hoạch trên về cơ bản là sự lặp lại những gì "El Chapo" từng làm từ cuối những năm 1980, khi y chuẩn bị đào đường hầm đầu tiên cho mình.
Chúa tể của những đường hầm
Theo tài liệu của tòa án, ông trùm ma túy đã hướng dẫn chi tiết cho một số đàn em mua lại một khoảnh đất ở thị trấn biên giới Mexico Agua Prieta. Một kiến trúc sư có tên Felipe Corona-Verbera đã thiết kế và xây dựng một ngôi nhà tại đây. Sau đó, ông giám sát việc đào một đường hầm từ bên trong ngôi nhà.
Đường hầm kéo dài theo biên giới đến một nhà kho ở Douglas, bang Arizona, Mỹ. Ông trùm mang biệt danh "gã lùn" dự kiến di chuyển một lượng lớn ma túy thông qua con đường này.
Tại phiên xét xử năm 2005, một tay sai có tên Miguel “Gordo” Martinez-Martinez đã mô tả lại với tòa án liên bang ở Arizona về sự phấn kích của ông chủ.
"Chapo nói rằng Gordo, bây giờ ta đã có một lối đi tuyệt vời. Kiến trúc sư Corona đã tạo ra một đường hầm tuyệt vời' ", Martinez-Martinez khai.
"El Chapo" đã chỉ đạo Martinez-Martinez thông báo cho các nhà cung cấp Colombia về con đường này. "Hãy nói họ gửi tất cả số ma túy họ có thể gửi vì bây giờ chúng ta sẽ chuyên chở ma túy lượng lớn", Martinez-Martinez dẫn lại lời của ông trùm.
Kể từ đó, các nhà cung cấp ma túy Colombia đặt một cái tên mới cho "El Chapo". "Họ bắt đầu gọi ông ta là The Fast One, 'El Rapido', vì máy bay chưa kịp quay về Colombia thì cocaine đã có mặt ở Los Angeles rồi", tên tay sai khai thêm.
Trong đường hầm nối từ nhà tù đến nhà ngôi nhà đang xây dở, có một chiếc motor cải tiến được cho là dùng để chở đất đá trong quá trình đào hầm. Ảnh: CNN
Tại phiên xử, kiến trúc sư Corona-Verbera cũng bị buộc tội xây dựng đường hầm đầu tiên trên. Theo lời khai của Martinez-Martinez, ông này bắt đầu xây nhà với các hang hốc cho "El Chapo" và hoàn thiện nó với hầm trú ẩn lớn.
"Trong phòng ngủ, dưới chiếc giường có một hệ thống thủy lực để nâng giường lên", Martinez-Martinez khai. "Mọi người vào đó thông qua một chiếc thang để cất tiền trong các két an toàn".
Lối vào đường hầm đầu tiên này không chỉ được ngụy trang bằng chiếc giường ngủ mà còn bằng một bàn billard.
"El Chapo" đã di chuyển hàng tấn ma túy qua con đường này và sẽ di chuyển thêm hàng tấn nữa nếu một đàn em không quên khép kín cửa trước trong khi lối vào hầm đang mở và bàn billard đang được hệ thống thủy lực nâng lên.
"Một cảnh sát đi ngang qua và nhìn thấy bàn billard trên trần nhà", Martinez-Martinez khai. Đường hầm bị phát hiện và đóng lại, nhưng "El Chapo" cuối cùng vẫn xây thêm ít nhất 75 đường hầm tương tự và trở nên nổi tiếng với biệt danh "Chúa tể của những đường hầm".
Tuyệt tác kỹ thuật
Giới chức Mỹ mô tả các đường hầm và những lối vào ngụy trang là "những tuyệt tác kỹ thuật". Họ ưu tiên việc theo dõi các kỹ sư sáng tạo ra chúng nhưng đến nay chỉ mới bắt được Corona-Verbera. Ông này đã bị kết án 18 năm tù. Trong khi đó, các kỹ sư khác vẫn tiếp tục công việc của mình, đào thêm những đường hầm dài hơn và được trang bị công phu hơn bao giờ hết cho "El Chapo".
Một trong những kỹ sư chính là người đàn ông lớn tuổi giám sát việc xây dựng ngôi nhà cấp 4 trên. Nó nằm trong phạm vi của các tháp quan sát tại nhà tù Altiplano và cách không xa một căn cứ quân sự Mexico.
Sau khi ngôi nhà được hoàn thành, các nhân công địa phương bị sa thải. Một nhóm người ngoài vào nhà, có khả năng là những kẻ đã thông thạo các đường hầm bí mật khác. Họ dường như được một nam thanh niên vạm vỡ lái xe tải màu trắng giám sát.
Đêm 11/7, khi "El Chapo" chuẩn bị vượt ngục, nhóm này giảm xuống còn ba người. Có vẻ như họ đã nhận được một cảnh báo nhỏ trước khi thời điểm quan trọng đến. Ba chiếc sandwich ăn dở bị bỏ lại trên một chiếc bàn bên trong nhà. Giới chức đã lần đến đây theo đường hầm dẫn từ buồng tắm trong phòng giam của "El Chapo".
Kết quả là 30 nhân viên và giám sát của nhà tù sau đó bị tạm giữ để thẩm vấn, trong đó có giám đốc của cơ sở này.
Giới chức nghi ngờ có những cá nhân bên ngoài nhà tù cũng đồng lõa trong vụ việc. Người dân sống gần ngôi nhà cho hay 6 giờ sau khi vụ vượt ngục được phát hiện, cảnh sát mới có mặt ở khu vực này.
Cảnh sát quan sát từ đằng sau nhà tù Altiplano sau vụ vượt ngục. Ảnh: Reuters
Một người địa phương kể rằng chính ông cũng tham gia xây ngôi nhà và đã bị các thanh tra yêu cầu xuất trình giấy phép. Ông cho biết không nhìn thấy ai trong ngôi nhà suốt quá trình thi công.
Khi người dân kể về cặp vợ chồng mua miếng đất một năm trước, việc "El Chapo" bắt đầu kế hoạch tẩu thoát ngay sau khi bị bắt càng trở nên rõ ràng. Không có gì lạ khi y nỗ lực đấu tranh chống lại lệnh dẫn độ. Y chắc hẳn biết rằng đường hầm đang ngày càng tiến gần đến buồng giam của mình.
Một câu hỏi vẫn tồn tại hiện nay là làm cách nào mà các máy đào đất đi theo lộ trình chính xác đến thế khi hệ thống định vị GPS không hoạt động dưới lòng đất.
Những tên tội phạm trong nhóm buôn lậu ma túy này thường sử dụng la bàn để lần đường đến một nhà kho ở bên kia biên giới. Tuy nhiên, đường hầm này nối đến buồng tắm ở phòng giam số 20, hành lang số 2 ở một khu vực giam giữ đặc biệt.
Một trong những suy đoán được đưa ra là chúng đã dùng tia laser có khả năng dẫn đường cho những kẻ đào hầm. Tuy nhiên cách này tốn nhiều công sức và "El Chapo" sẽ không thử nếu không tự tin thành công.
Hồi tháng 5, một trong những con trai của y, Ivan Guzman, đã úp mở trên Twitter về vụ vượt ngục.
"Tôi đã điều những người có vũ trang tới rồi và tôi cam kết rằng tướng lĩnh sẽ sớm quay về thôi", y viết.
Anh Ngọc (theo Daily Beast)