Có nhiều điểm nhấn đặc sắc đã diễn ra ở vòng 4 - vòng cuối cùng trước khi V-League 2022 tạm dừng đến tháng 7 để nhường chỗ cho các đội tuyển. Nhưng sai sót của trọng tài là tâm điểm, bởi nó nói lên một sự thật: dù bóng đá Việt Nam phát triển thành tích nhanh ở cấp đội tuyển, chất lượng của đội ngũ trọng tài ở giải nội địa vẫn đi theo lộ trình tỷ lệ nghịch.
Cái gọi là "chất lượng của trọng tài Việt Nam" có thể gói gọn trong pha bóng dẫn đến phạt đền khiến Hải Phòng mất oan chiến thắng trước Bình Dương chiều 13/3. Đầu tiên, đó là sai lầm trong việc quan sát của trọng tài chính Mai Xuân Hùng. Cầu thủ Hải Phòng nhảy lên phá bóng trúng tiền đạo Bình Dương, nhưng khi rơi xuống, chân vẫn bên ngoài vòng 16m50. Vì thế, hành động phạm lỗi không thể ở trong cấm địa. Nếu pha bóng quá nhanh và có vị trí quan sát không tốt, trọng tài Mai Xuân Hùng đáng ra phải cẩn trọng trước khi quyết định thổi phạt đền. Nhưng ông không tham khảo trợ lý vốn đang ở vị trí bắt việt vị và có thể xác định được điểm phạm lỗi ở trong hay ngoài vùng cấm. Thực tế, vị trợ lý đã chẳng phản ứng gì, dù đây là tình huống mà trọng tài chính cần hỗ trợ nhất.
Va chạm giữa Vũ Ngọc Thịnh (áo tím) với Bùi Vĩ Hào diễn ngoài vòng 16m50, nhưng trọng tài Mai Xuân Hùng thổi phạt đền cho Bình Dương.
Trọng tài Mai Xuân Hùng mới lên V-League từ 2020 và ngay năm đầu tiên đã nhận án phạt treo còi sáu trận khi từ chối thổi bốn tình huống phạt đền trong trận Sài Gòn FC thắng Nam Định 3-0. Trong đó có đến hai lần Nam Định chắc chắn phải được hưởng 11m. Ban đầu án chỉ cấm ba trận, nhưng sau khi xem xét, Ban trọng tài quyết định nâng lên gấp đôi vì tính nghiêm trọng của sai sót.
Bản án kỷ lục ấy khiến ông Hùng đến tháng 3/2021 mới quay lại cầm còi, chỉ ba ngày trước khi giải bị huỷ vì Covid-19. Trận Bình Dương - Hải Phòng chính là lần đầu tiên ông được phân công thổi ở V-League 2022 và ngay lập tức, vị này mắc sai sót làm ảnh hưởng đến kết quả trận đấu.
Để minh chứng thêm cho trình độ trọng tài, có thể điểm lại trận Hà Nội FC - TP HCM. Bắt chính là ông Ngô Duy Lân, người có trình độ cao nhất của giới trọng tài Việt Nam hiện nay. Nhưng các trợ lý thì không tương xứng. Có ít nhất bốn pha phất cờ bắt việt vị của các trợ lý trận này đều ở trong tình trạng cầu thủ Hà Nội hầu như không việt vị.
Về lý thuyết, bắt kiểu này an toàn, ít bị khiếu nại hay phản ứng, hơn là việt vị mà không phất cờ dẫn đến bàn thắng. Nhưng cầm cờ mà sợ sai đến mức ấy thì dễ làm hỏng trận đấu. Vào trường hợp cụ thể như Hà Nội, rõ ràng họ đã chịu thiệt thòi. Cựu vương V-League đá trận đầu mùa mới với một sơ đồ thi đấu mới, cùng các nhân tố mới. Họ vẫn kiểm soát bóng và triển khai được nhiều đường nét có tính sáng tạo. Nhưng rốt cuộc, Hà Nội đã kết thúc trận đấu với chỉ một kết quả hòa trong thế thiếu người.
Những vấn đề kể trên phần nào khái quát bức tranh khủng hoảng trọng tài của mùa giải trong bối cảnh Covid-19 và chưa có VAR.
Nếu bỏ qua chuyện trọng tài, vòng 4 có thể được ví như một bản nhạc chào mừng cho ngày... tạm dừng V-League.
Những đội bóng cần cú hích cho tham vọng vô địch đều đã thể hiện quyền lực. Thắng 3-1 trên sân Hà Tĩnh, Bình Định tiến vào top 5 và trình diễn lối chơi có yếu tố áp đặt cao trong lần đầu tiên HLV Nguyễn Đức Thắng có thể tung ra sân đội hình tốt nhất kể từ đầu giải. Một ứng viên khác - Viettel - trải qua thử thách trên sân HAGL một cách êm đềm. Đó được xem là trận đấu khó nhất cho thầy trò Trương Việt Hoàng, khi phải đá với một HAGL đang bị dồn vào chân tường. SLNA và Hải Phòng cũng có những điểm số trên sân khách, duy trì được phong độ đang có. Cả hai đều có thay đổi lớn về nhân sự, lối chơi nên khởi đầu mùa giải như thế có thể xem là thành công. Hải Phòng thậm chí đang đứng đầu bảng với thành tích bất bại sau bốn trận.
Ở phía ngược lại, V-League 2022 tạm dừng lúc này là điều may mắn cho Đà Nẵng. Khủng khoảng tại đội bóng bên sông Hàn từ cuối thời HLV Lê Huỳnh Đức dường như chưa được giải quyết. Từ vị thế một "ngáo ộp" của V-League, Đà Nẵng chẳng còn dọa nạt được ai sau hàng loạt sự ra đi cũng như việc thiếu ngoại binh chất lượng cao. Một thời gian dài luôn chơi bóng với chỗ dựa từ các tiền đạo biết ghi bàn, nay Đà Nẵng có tổ chức tấn công cũng chẳng biết kết thúc các pha bóng ấy thế nào. Công không tốt, thủ dính đủ, và trận thua tan tác 0-3 dưới tay Thanh Hóa nói lên tất cả. Thế nên, với một HLV có xu hướng làm bóng đá dài hạn như ông Phan Thanh Hùng, việc giải nghỉ tới bốn tháng sẽ là "thời gian vàng".
Tình cảnh của Đà Nẵng cũng gần giống HAGL hay các ứng viên rớt hạng như Hà Tĩnh, Sài Gòn. Bốn vòng đầu tiên vừa đủ để bộc lộ mọi điểm yếu khiến họ không còn như trước. Thế nên, quãng thời gian trước mắt sẽ là chiếc phao đưa họ trở lại vạch xuất phát ở trạng thái tốt nhất.
Song Việt