Hà Minh Hiếu, 23 tuổi, tốt nghiệp ngành Công nghệ thông tin, Học viện Kỹ thuật Mật mã, với điểm tổng kết 3,6/4. Hiếu là sinh viên xuất sắc duy nhất năm nay của trường, đồng thời là một trong 96 thủ khoa được UBND thành phố Hà Nội tuyên dương hôm 10/10.
"Từng trải qua quãng thời gian hụt hẫng và mông lung, không biết lựa chọn của bản thân có đúng đắn không, nên tốt nghiệp thủ khoa là điều mình chưa từng nghĩ đến", chàng trai quê Phú Thọ chia sẻ.
Khi còn là học sinh trường THPT Hùng Vương, Minh Hiếu học đội tuyển Toán Tin, nên sớm nghĩ "sẽ chọn một trường về kỹ thuật" khi vào đại học. Nhưng năm lớp 11, cuộc đời mang cho Hiếu nỗi đau lớn nhất - mẹ mất. Cậu học trò sinh năm 2000 bị sốc, học tập sa sút. Kết quả thi tốt nghiệp THPT không như mong muốn, Hiếu không thể thực hiện mục tiêu vào đại học Bách khoa.
"Sau cú sốc mất mẹ, thi học sinh giỏi và tốt nghiệp đều không xứng kỳ vọng của thầy cô, mình mất niềm tin, nghĩ rằng bản thân không đủ năng lực để làm tốt ở bậc đại học", Hiếu kể.
Được bạn rủ, Hiếu đăng ký nguyện vọng vào Học viện Kỹ thuật Mật mã mà không đắn đo quá nhiều. Đến lúc trúng tuyển, anh bắt đầu hụt hẫng, không biết làm gì tiếp theo. Từng có lúc, Hiếu nghĩ sẽ bảo lưu để thi lại. Nhưng Hiếu cũng hiểu mình không đủ quyết tâm, hoàn cảnh lúc đó cũng không phù hợp để ở nhà một năm ôn thi. Hiếu và bố từng có nhiều buổi nói chuyện về vấn đề này, nhưng tình hình vẫn rất căng thẳng, do chính Hiếu cũng không biết nên làm gì.
"Sau nhiều tháng mệt mỏi, cuối cùng mình đã nhìn vấn đề theo hướng đơn giản nhất có thể. Mình không biết làm gì, không có động lực, được rồi, mình sẽ thử tất cả để tìm thấy mục tiêu", Hiếu nói.
Nam sinh tham gia câu lạc bộ tình nguyện, guitar, lập trình, góp mặt trong các buổi hội thảo, chuyên đề, đăng ký nghiên cứu khoa học. Trong những trải nghiệm đó, Hiếu nhận ra mình phù hợp với nhóm nghiên cứu khoa học. Sinh hoạt tại nhóm, Hiếu được tiếp xúc với kiến thức chuyên ngành và nhiều dự án ngoài trường học.
Làm quen với việc bảo trì hệ thống, xây dựng ứng dụng cho khách hàng, anh dần thấy "hóa ra mình không tệ đến thế". Tinh thần như được vực dậy, Hiếu chợt bừng tỉnh nhận ra mình đang học tại trường đại học hàng đầu trong đào tạo ngành An toàn thông tin, Công nghệ thông tin và "không có lý do gì để thi lại". Từng bước tìm lại sự tự tin, Hiếu lấy đó là bàn đạp để đặt mục tiêu đạt học bổng từng kỳ.
Chương trình học của Hiếu kéo dài 5 năm, khi tốt nghiệp sẽ cấp bằng kỹ sư. Để học các môn đại cương, Hiếu áp dụng phương pháp tương tự hồi trung học: đọc lại bài ngay sau buổi học, cố gắng nhớ ý chính. Nhờ vậy, đến lúc ôn thi, Hiếu cảm thấy khá nhẹ nhàng vì đã có hệ thống kiến thức từ trước.
Với môn chuyên ngành, Hiếu thấy mọi thứ dễ thở hơn. Thời gian sinh hoạt ở câu lạc bộ giúp Hiếu được học hỏi và thực hành thường xuyên, đôi khi còn được tiếp cận trước kiến thức trên lớp. Do đó, Hiếu vượt qua các bài kiểm tra chuyên ngành một cách dễ dàng.
Môn "ác mộng" duy nhất với Hiếu là thể dục. Học viện Kỹ thuật Mật mã có nhiều tiêu chí khắt khe về thể lực với hàng loạt môn thể thao. Hiếu trượt học phần bóng rổ, cũng là học phần duy nhất trượt ở đại học, và hài hước coi đây là kỷ niệm đáng nhớ của thời sinh viên.
Song song với việc học ở trường, Hiếu bắt đầu đi làm thêm từ cuối năm ba, phụ trách back-end (những chức năng hỗ trợ hoạt động của một trang web hoặc ứng dụng mà người dùng không trực tiếp nhìn thấy). Dần dần, Hiếu có thể đảm nhận mọi vị trí trong hoạt động xây dựng, lập trình, vận hành và quản lý một website.
Hiếu thường chỉ đặt mục tiêu ngắn hạn, nên việc trở thành thủ khoa đầu ra là điều ngoài mong đợi. Lúc làm thủ tục tốt nghiệp, anh được thông báo đạt tổng kết 3,6/4, mức xuất sắc.
"Năm nay, Hiếu là sinh viên xuất sắc duy nhất của trường. Hai năm trước, Học viện Kỹ thuật Mật mã không có ai đạt kết quả này", thầy Lê Bá Cường, chủ nhiệm bộ môn Khoa học máy tính, khoa Công nghệ thông tin, cho biết.
Dạy Hiếu từ cuối năm nhất, thầy Cường nhận xét ban đầu Hiếu rụt rè, nhưng sau khi tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, Hiếu bạo dạn và nhanh chóng phát huy năng lực học tập. Dự án nghiên cứu của Hiếu và các bạn cũng từng đạt giải nhất cấp trường.
Thầy giáo đánh giá học trò chăm chỉ, chịu khó trau dồi kiến thức, là sinh viên có kiến thức "rất sâu và vững" trong các môn chuyên ngành. Vì vậy, khi Hiếu trở thành thủ khoa đầu ra, thầy Cường nói không quá bất ngờ.
"Với năng lực của Hiếu, cơ hội làm việc của em rất rộng mở. Hiếu có thể làm nghiên cứu hoặc phát triển hệ thống tại các công ty, doanh nghiệp hàng đầu về công nghệ", thầy Cường nói.
Hiếu đang tìm việc làm mới. Công việc đã gắn bó từ thời sinh viên vẫn cho thu nhập tốt, ổn định, song Hiếu muốn thử thách mình ở một môi trường cạnh tranh và rộng lớn hơn. Nhìn lại hành trình tại Học viện Kỹ thuật Mật mã, anh thấy may mắn.
"May vì đã chọn trường, may vì không bỏ cuộc để bảo lưu rồi thi lại, may vì đã tìm được cái mình thích làm, giúp bản thân phát triển. Mình thấy nhẹ nhõm khi đã vượt qua được quãng thời gian khó khăn nhất, và nghĩ bố mẹ sẽ vui khi thấy mình hôm nay", Hiếu nói.
Thanh Hằng