Bộ Ngoại giao Mỹ gần đây tung ra một loạt chính sách mới đối với Yemen, Cuba, Iran và vấn đề Đài Loan, khẳng định chúng đã được xây dựng và thúc đẩy trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Tuy nhiên, các trợ lý của Tổng thống đắc cử Joe Biden cùng nhiều nhà quan sát cho rằng những động thái này mang tính chính trị nhiều hơn là chính sách.
Một thành viên giấu tên trong nhóm chuyển giao của Biden cho rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là Ngoại trưởng Mike Pompeo, đã đưa ra những quyết định mà không bên nào mong muốn.
"Chúng tôi sẽ giải quyết được những vấn đề khó khăn này, nhưng bắt đầu có cảm giác nó như hoạt động phá hoại. Họ thừa hiểu chúng tôi không muốn thực thi những chính sách này, ngay cả họ cũng không muốn làm điều đó", trợ lý này nói trong cuộc phỏng vấn với PBS hôm 15/1.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại thành phố Alamo, bang Texas, hôm 12/1. Ảnh: AFP.
Theo người này, thời điểm mà chính quyền Trump ra những quyết sách mới cũng tạo ra nhiều hoài nghi. "Tại sao họ lại làm nó vào lúc này, chứ không phải một thời điểm khác trong 4 năm qua".
Trợ lý của Biden chủ yếu chĩa "mũi dùi" công kích vào những động thái của Ngoại trưởng Pompeo, người gần đây tuyên bố Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ liệt phiến quân Houthi tại Yemen vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài. Đây là quyết định gây tranh cãi bởi có thể làm trầm trọng thêm nạn đói ở Yemen, dẫn tới việc 50 tổ chức phải viết thư gửi Biden đề nghị đảo ngược quyết định.
"Ngoại trưởng Pompeo thực sự đang đẩy mạng sống của hàng nghìn người vào nguy hiểm. Người dân Yemen đứng trước nguy cơ chết đói để Pompeo nuôi tham vọng chính trị trong nước của mình", trợ lý này nói. "Hành động mà chính quyền Trump thực hiện chỉ gây hại thêm cho người dân Yemen, những người đang ở trong tình cảnh không thể tưởng tượng nổi. Những quyết định ấy thật trẻ con và ngớ ngẩn, chúng tôi sẽ không để mình bị cuốn vào".
Pompeo đã thực hiện một số thay đổi đáng kể trong chính sách đối ngoại của Mỹ tháng này. Hôm 9/1, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố các hạn chế về giao thiệp giữa quan chức Mỹ với đảo Đài Loan "không còn hiệu lực".
Hai ngày sau, Pompeo liệt Cuba vào danh sách "quốc gia tài trợ khủng bố", xóa bỏ nỗ lực bình thường hóa của chính quyền Obama 6 năm trước. Ngày 12/1, Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố Iran là "căn cứ địa" của tổ chức khủng bố Al Qaeda. Một số nhà lập pháp nhận định đây có thể là nỗ lực tạo cơ sở pháp lý cho cuộc chiến có thể nổ ra với Iran.
Tháng trước, một số quan chức cho hay Trump đã bật đèn xanh cho Pompeo làm những gì ông này muốn với Iran, miễn là việc này không có nguy cơ "châm ngòi Thế chiến III".
Hạ nghị sĩ Gregory Meeks, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, chỉ trích các động thái thay đổi chính sách ngoại giao này là "liều lĩnh" và "vội vàng".
"Pompeo đang tiếp tục đưa ra những quyết định chính sách liều lĩnh, mang tính chính trị hóa hơn là tập trung tạo điều kiện cho một quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ và hiệu quả", Meeks nói. "Những quyết sách mới mà Pompeo đưa ra tuần này không những là bước đi vội vã, sai lầm, còn thể hiện chính sách đối ngoại thảm họa mà chính quyền này đưa ra từ ngày đầu tiên nắm quyền".
Hồng Hạnh (Theo Business Insider)