1h ngày 13/10, sinh viên, kiều bào từ nước ngoài đã liên tiếp gửi mail chia sẻ cảm xúc về ngày đưa tiễn Đại tướng.
Lê Bảo Ly từ Đức chia sẻ: "Tôi và anh Christoph Joecker (Đại diện của tổ chức World University Service với Việt Nam- Hessen) hẹn nhau ở ga để lên Lãnh Sự Quán Việt Nam tại Frankfurt am Main thành tâm vào viếng. Lãnh sự Việt Nam nơi đây hôm nay cũng như Việt Nam nước nhà, tuy nhỏ bé mà cũng mênh mông. Chỉ duy một điều không thay đổi là tấm lòng người dân dù xa dù gần, dù trên dưới các tầng lớp khác nhau đều đang chung hướng đến cùng một nhịp đập từ sâu thẳm con tim dành cho vị Đại Tướng vừa có Tâm vừa có Tầm. Và đến ngay cả bạn bè quốc tế trong - ngoài nước cũng đều kính trọng ngả mũ ghi lại những lời chia buồn sâu sắc từ trái tim đến trái tim đối với đồng bào nước Việt Nam chúng ta. Có lẽ mỗi chúng ta đều chẳng ai chờ đón chuyến đi công tác xa này của Đại Tướng nhưng Người đã đang và sẽ luôn hiện hữu trong tâm trí mỗi người dân khi hướng về".
Hôm nay chính thức lễ truy điệu Người, chúng con từ Paris xa xôi không thể về Việt Nam đưa tiễn người nên chúng con lập bàn thờ để tưởng nhớ người, vị anh hùng của dân tộc. Người mất đi nhưng hình ảnh người luôn hiện lên trong tim mọi người dân Việt Nam dù ở trong nước hay nước ngoài. Mong người yên nghỉ nơi chín suối" (Hoàng Mạnh Hùng)
“Con viết bài thơ
Bên dòng sông Volga - cạnh tượng đài Mama Ép.
Nghe tin trên bầu trời Nước Việt thân yêu.
Một tinh tú sáng ngời vụt tắt.
Quặn lòng con
Khi xa quá, cách nửa vòng trái đất” (Hoa bất tử)
6h: Cộng đồng người dân Quảng Bình cũng gửi lời chia sẻ:
6h sáng, cộng đồng người Quảng Bình gửi lời tiễn biệt Đại tướng
7h: Tiếng nhạc truy điệu bắt đầu vang lên hòa cùng nhiều dòng cảm xúc
"Nhạc quốc ca vang lên trong lễ truy điệu Người..."...Vì nhân dân chiến đấu không ngừng, tiến mau ra xa trường, tiến lên cùng tiến lên....Nước non Việt Nam ta vững bền"....Và nước mắt con đã rơi.... Người là thế đấy vì nhân dân chiến đấu không ngừng... Con và cũng như nhân dân và quân cả nước Việt Nam xin tiễn biệt Người - Đại tướng! Người mãi sống trong lòng của cả dân tộc Việt Nam!" (Dương Như)
"Bác đi giữa độ nắng Thu vàng,
Cả nước buồn thương chít khăn tang,
Dòng người về tiễn dài vô tận,
Chân bước, lòng đau, lệ chứa chan" (Nguyễn Hiệp Sơn)
7h45: Tiếng nấc nghẹn ngào hòa trong tiếng nhạc
“Mẹ con bị bệnh giờ này đang nằm khóc thương Bác và hoài niệm về các trận chiến đấu tại Hà Nội ngày xưa. Cầu mong Bác yên lành nơi suối Phật” (Thanh Huy)
"Nay Đại tướng ra đi
Đất nước đã hòa bình thống nhất
Dù đường xá xa xôi
Tôi vẫn cố gắng về Thủ Đô
Để thắp nén hương lòng
Bên linh cữu ông – người anh hùng dân tộc" (Một cựu binh đang ở Hà Nội)
7h49: Xe chở linh cữu Đại tướng tiến ra cổng Nhà tang lễ và con đã khóc khi nhìn thấy linh cữu Người
8h, biển người túc trực dọc những con phố mà xe đưa thi hài Đại tướng đi qua.
Bác đi rồi! Hà Nội một chiều thu
Mây ngừng trôi và chim cũng ngừng ca
Giọt nắng đọng trên hàng cây rụng lá
Muôn trái tim hướng về từ muôn ngả
Kính cẩn nghiêng mình trước một Trái tim” (Nguyễn Kim)
8h22: linh xa Đại tướng đi qua ngôi nhà 30, Hoàng Diệu, những thanh niên tình nguyện đã quỳ xuống bên đường để tiễn biệt Đại tướng
"Cửa sổ 30 Hoàng Diệu vẫn mở đấy thôi
Mây trắng nhớ nụ cười Người vương nắng
Gió len phòng hong khô ngày nước mắt
Đừng vội tan hơi ấm cuối còn gần" (Meo Yu)
“Tôi đã hòa vào dòng người đến số nhà 30, Hoàng Diệu viếng Đại tướng, không ai nhìn vào mắt ai vì ai cũng khóc. Hoa bó, hoa lẵng, hoa bông xếp bạt ngàn từ cổng trở vào. Xung quanh tôi ai cũng thút thít khóc, tôi cũng khóc. Khi nhìn thấy ảnh Đại tướng và những người thân của Đại tướng mặc áo tang thì nhiều người bật khóc to, có người khuỵu xuống thềm nhà khiến các đồng chí cảnh vệ phải dìu họ đi.
Những chiếc ghế dài nối nhau chật kín người ghi sổ tang, những cuốn sổ tang lớn được những người tình nguyện lật trang để 2 đến 3 người cùng ghi một lúc, tôi nhận thấy ở chỗ bàn nghi sổ tang ai cũng vừa khóc vừa ghi. Ai cũng ướt cánh tay áo vì nước mắt, ai cũng ướt lưng áo vì mồ hôi, nước mắt nhòe theo những dòng nhớ thương, đau buồn và kính cẩn. (Vũ Đức Minh)
8h30: Những người con ở mọi miền Tổ quốc không được đưa tiễn trực tiếp, chỉ còn biết gửi tấm lòng qua những dòng cảm xúc
"Con từ Cao Nguyên tiễn biệt Ông,
Một Đóa Hướng Dương mãi trong lòng
Ông từ nơi xa Ông có biết
Lòng con đau khóc với Non Sông! " (Ly Nguyễn)
“Cháu ở tận Yên Bái, nghe tin Đại tướng mất mà thật là buồn, tiếc rằng cháu không được xuống thắp hương cho Bác. Ở phương xa cầu linh hồn bác mỉm cười nơi chín suối. Chúng cháu sẽ mãi nhớ về bác” (Thu Nga)
“Con ở Nam Đàn quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng nghẹn ngào tiễn Bác về quê mẹ Quảng Bình ơi” (Long Vũ)
“Con sinh ra và lớn lên ở Điện Biên Phủ, ngày hôm nay Điện Biên đã thay ra đổi thịt, cánh đồng lúa Mường Thanh năm xưa ngút ngàn. Nhà cao tầng mọc lên san sát, cuộc sống bà con trong bản đã ấm no. Vẫn còn đó, Người anh hùng dân tộc Đại tướng, vẫn còn đó cây đại Người trồng tại nghĩa trang A1. Giờ cây đã to lớn xum xuê. Nhìn cây lại nhớ đến Đại tướng, nhìn mảnh đất Điện Biên được hồi sinh, lại nhớ đến Đại tướng đã khai sinh. Toàn thể người dân Điện Biên vô cùng thương tiếc, cầu an cho vong linh Đại tướng nơi chín suối” (Trần Văn Thanh )
“Giá như con được đến viếng người. Con xin gửi tới bác niềm tiếc thương sâu sắc và lòng cảm phục vô cùng trước một con người vĩ đại”(Hải Yến)
"Quá tiếc nuối vì con không thể đi tiễn Ông về với quê mẹ được nhưng trong lòng con và mọi người dân Việt Nam, những người không thể đi theo đoàn đưa tiễn, luôn hướng theo Ông, hướng theo một vĩ nhân của nhân loại, anh hùng dân tộc" (Sepon Pham)
"Chỉ có thể vái vọng người trước bàn thờ được lập ở cơ quan, cháu xin dâng một nén nhang lòng và tấm lòng biết ơn sâu sắc. Chúc người yên nghỉ" (Nguyễn)
8h40, bật khóc khi xe chở linh cữu Đại tướng đi qua
Học sinh trường tiểu học Dân lập Lê Quý Đôn
Những cái vẫy tay lần cuối...
9h15:
"Theo dõi lễ truy điệu Đại tướng mà mắt cay cay...! Không ở Hà Nội để hòa vào dòng người đưa tiễn cụ, nhưng trong lòng con mãi khắc ghi hình ảnh vị tướng tài ba, lỗi lạc, có tài, có đức được đồng bào cả nước và nhân dân trên khắp thế giới kính nể" (Hoàng Như Quỳnh)
Một học sinh viết chia sẻ dòng tưởng nhớ Đại tướng trên trang cá nhân
"Cả nước yêu thương Bác đến nghẹn lòng
Chúng con làm Quốc tang Người trên từng trang viết
Quá đau đớn để nói lời vĩnh biệt
Vị tướng toàn tài, đức độ một ông Tiên" (Bùi Toàn Thắng)
9h, bao kỷ niệm của độc giả về những lần gặp gỡ Đại tướng ùa về
Người dân giơ biểu ngữ ca ngợi Đại tướng
"Tôi đã từng được gặp Đại tướng dù chỉ trong khoảng khắc một phút mấy mươi giây, chỉ nói được đúng một câu thoại “Đại tướng ơi, con chúc bác mãi mạnh khỏe” nhưng cũng đủ để thấy đó là một nhân cách lớn, một tài năng vĩ đại" (Nguyễn Phi Hải)
“Tôi đã gặp Bác một lần trong chuyến bác thăm công ty nơi mình làm, Bác rất thân thiện. Con sẽ nhớ mãi về người, người như là hiện thân của các vị Bồ Tát” (Phạm Hồng Anh)
"Chị tôi được đi viếng về kể, nhà Bác sống cũng rất đơn sơ, bộ bàn ghế gỗ bình thường như nhà mình. Và đặc biệt giờ này nhà Bác vẫn dùng tivi cũ, đèn hình to, dày, mà chị tôi không thể tin được” (Quốc Khánh)
"Sáng nay, thắp hương lên thờ Phật, tôi mạn phép đặt chiếc di ảnh của ông từ cuốn sách có câu: "Nếu không có chiến tranh, tôi là một thầy giáo," lên ban, nén nhang cho người anh hùng của dân tộc, nén nhang con tưởng nhớ Bác, vái vọng Bác. Bác mãi là người thầy vĩ đại nhất mà mỗi câu chuyện, mỗi ứng xử, mỗi lời nói đều là một bài học cho hậu thế.” (Lý Sầu)
9h15: Linh xa trên đường ra sân bay, người dân bên đường hô vang: Bác Giáp muôn năm! hòa lẫn trong tiếng khóc nức nở nghẹn ngào
9h30: tại Dinh Thống nhất (TP HCM), hàng chục nghìn người lặng lẽ kính cẩn quỳ trước di ảnh Đại tướng, nước mắt lăn dài trên má
"Đã lâu lắm rồi con lại khóc như đứa trẻ thơ
Đứng thẫn thờ giữa dòng người hun hút
Phút nghiêng mình thương tiếc giữa trời thu" (Hải Duyên)
10h, linh xa Đại tướng đến sân bay Nội Bài, vậy là Người đã sắp rời xa Hà Nội.
"Đại tướng ơi! Vậy là chúng con phải xa Người thật rồi. Ôi khắc nghiệt sao những ngày tháng 10. 59 năm trước toàn thể Dân tộc và Thủ đô đón Người và đoàn quân trở về trong niềm vui chiến thắng. Vậy mà cũng vẫn tháng 10 ấy, tháng 10 này, chúng con lại phải chịu nỗi đau tiễn đưa người, vĩnh biệt Người về với đất mẹ! Đồng bào ơi, ta mất Bác thật rồi" (Nguyễn Hồng Nguyên)
10h30, máy bay cất cánh đưa linh cữu Đại tướng về Quảng Bình, vô vàn ánh mắt đỏ hoe vẫn đau đáu nhìn theo
“Nhớ người nước mắt tuôn rơi
Chuyên cơ nghiêng cánh giữa lưng trời
Người về đất mẹ lòng dân ấm
Giữa khóe mắt này lệ vẫn rơi” (Lam)
Cháu làm trên sân bay Nội Bài và làm việc cho chuyến bay cuối cùng của Bác. Vinh dự cho cháu khi được nhìn bác lần cuối. Chúc bác yên nghỉ, bác mãi là tượng đài sống của dân tộc Việt Nam" (Nguyễn Mai Tân đang làm việc tại sân bay Nội Bài chia sẻ)
Tháng 10 năm xưa chiến công lừng lẫy
Hà Nội tưng bừng cờ bay phấp phới.
Đón Bác về niềm vui thắng lợi.
Nay, tháng 10 người người nước mắt.
Cờ Tổ quốc cũng chít khăn tang.
Tiễn Bác đi giữa lòng Hà Nội.
Tiễn một Người mà triệu triệu trái tim đau... (Hồng Đức)
11h, tại quê nhà Quảng Bình, người dân ôm ảnh Đại Tướng, đứng đợi giây phút đón linh cữu Đại tướng về quê hương trên toàn bộ tuyến đường từ sân bay Đồng Hới ra Vũng Chùa.
"Hôm nay Người về đây, trên quê hương Quảng Bình, tay ôm Lệ Thủy, soi mình bên dòng Kiến Giang, mắt nhìn xa xăm, núi non giang sơn điệp trùng...." cháu không cầm được nước mắt khi nghe bài hát. Đại tướng mãi mãi trong tim!" (Đặng Văn Tấn)
Khăn tang trên cây khế trăm tuổi tại vườn nhà Đại tướng ở Quảng Bình. Cây khế đã gắn liền với tuổi thơ của Đại tướng (The Gooners of Việt Nam)
"Cây khế già đứng lặng
Quả nằm yên trên cành
Đợi Người về hái tặng
Cho trẻ nhỏ làng mình
Quả cứ ra như thế
Như khoe Người hàng năm
Nhưng giờ còn đâu nữa
Bàn tay Người bón chăm...." (Nhà văn Nguyễn Quang Vinh)
12h15: Quảng Bình nắng, hàng chục ngàn người chờ hai bên đường
Nhiều người dân xếp hàng chờ sẵn
“5h sáng. Tôi thức dậy, trên đài phát bài hát thường nhật “Giải phóng Điện Biên, bộ đội ta tiến quân trở về, giữa mùa hoa nở miền Tây Bắc tưng bừng vui… Giờ bác mất rồi, cả đất nước chìm trong đau thương, rơi lệ muôn vàn… ” (Nguyễn Việt Cường)
12h30: Linh cữu Đại tướng rời sân bay về Vũng Chùa
“Người ra đi, bình dị đến nao lòng.
Thung lũng Chùa ơi ! Người sẽ về nơi đó.
Sóng Mũi Rồng, xin hãy reo vang
Nhưng êm dịu thôi, xin để người yên nghỉ.
Giấc ngủ địa đàng, giấc ngủ ngàn thu” (Lê Công Linh, Volgorad)
13h: Dòng người kéo dài tưởng chừng như bất tận.
Họ đã hô vang "Đại tướng! Đại tướng!" mỗi khi linh cữu đi qua.
Tiễn Người mà dạ khôn cùng xót thương
Đưa Người về với quê hương
Vũng Chùa sóng vỗ trùng dương dạt dào
Trường Sơn vững chãi tựa vào
Ôi đây Đất Mẹ nơi nào đẹp hơn! (Nhạc Lê, 68 tuổi, Hà Nội)
13h30: Những lời chia buồn của bạn bè năm châu liên tiếp gửi về Việt Nam.
“Tôi không phải người Việt Nam, nhưng sự vĩ đại của người đàn ông này đã cho chúng tôi biết rằng luôn luôn có một anh hùng trên thế giới này. Có thể sự ra đi của ông là sự mất mát rất lớn đối với các bạn, nhưng ông sẽ là sức mạnh và động lực đúng đắn để các bạn tiếp tục cố gắng cho đất nước của bạn. Một lời nhắn gởi từ đất nước anh em – Philippines” – Frederic Ditan.
Trên twitter, bạn bè quốc tế chia sẻ hình của Đại tướng như một lời tiễn biệt
Weerapat Sessomboon đến từ Thái Lan: “Hãy yên nghỉ Đại tướng, ông đã tạo nên một Đông Nam Á vĩ đại trong lịch sử”.
Harlino Herdi Baez, một người dân Indonesia viết: “Ông ấy là một vị lãnh đạo tuyệt vời trong chiến tranh, ước gì tôi có thể tiễn biệt ông ấy vào ngày này. Hãy yên nghỉ Đại tướng!”
14h, Vũng Chùa, Đảo Yến: Mảnh đất này có lẽ chưa bao giờ đông người như thế. Hàng ngàn người dân Quảng Bình đang đi bộ về phía nơi an táng Đại tướng
"Không thể nào tôi cầm được nước mắt khi nhìn thấy hình ảnh tiễn biệt linh cữu đại tướng Võ Nguyên Giáp về với đất mẹ. Chỗ tôi đứng đây khu vực gần nơi an táng của Đại Tướng đang chật cứng người từ khắp các nơi đổ về. Mọi người cầm ảnh Bác trong tay đứng dọc hai bên đường. Vì quá đông và đường đất mới làm nên vỉa hè không còn một chỗ đứng. Mọi người đứng xuống cả hào nước, các cành cây cao trong vòng bán kính 20 m đều có người trèo lên để nhìn được rõ hơn. Mặc dù trời rất nắng nhưng người dân đều bỏ mũ, ô ra. Tất cả đang chờ linh xa của Đại tướng". (Nguyễn Lê Hoài Như)
15h, xe chở linh cữu Đại tướng đã về tới nơi an táng
Tranh vẽ của Bùi Ngọc Khôi Nguyên
"Thời gian chúng con được nhìn thấy Người chỉ được tính bằng giây, bằng phút. Nhưng trong mỗi trái tim của người dân đất Việt, Người mãi là một biểu tượng cao đẹp. Kính tiễn biệt Người - Đại tướng của nhân dân, người học trò xuất sắc của Bác Hồ về cõi vĩnh hằng". (Hồ Thủy)
16h15, người dân tại Vũng Chùa cố nhướn người len vào gần hơn khu vực an táng, nhiều người òa khóc như muốn níu chân Người.
Vùng đất Vũng Chùa - Đảo Yến chiều nay dường như không thể phân biệt giữa biển người và biển nước mênh mông. Hàng trăm nghìn người lặng yên, nhiều người trong số đó dâng cao di ảnh Đại tướng.
“Quảng Bình quê hương người yêu dấu
Ra đi trong tiếng nấc nghẹn sầu
Yên nghỉ ngàn thu nơi Đồng Hới
Vũng Chùa, Đảo Yến thức canh thâu
Tiễn đưa người Anh hùng dân tộc
Hỡi ôi ! Đau quá, đau đau quá
Triệu người thương nhớ tiếc thương người
Mong người yên giấc tới ngàn thu” (Dương)
16h, nghi thức hạ huyệt chính thức diễn ra. Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người anh hùng dân tộc hòa mình vào lòng đất mẹ.
"Hôm nay tiễn người về đất mẹ
Lặng lẽ dòng người giọt lệ rơi
Lưu luyến tiễn đưa người danh tướng
Về với hồn thiêng giống lạc hồng". (Hằng)
"Đêm nay, sau hơn 3 vạn ngày đêm xa quê để bước vào cuộc trường chinh đất nước, Người lại được trở về quê Mẹ thân yêu.
Người trở về thăm lại bến sông xưa
Với cây khế sau vườn ôm đầy kỷ niệm
Với đảo Yến, mũi Rồng... ngập đầy nắng biển
Với giọng ru hời của Mẹ - dải miền Trung
Và đêm nay, đêm đầu tiên, Người sẽ được vầng trăng cuối Thu ru vào giấc ngủ vĩnh hằng nơi quê Mẹ" (Nguyễn Tấn Ka)
16h20, những giọt nước mắt không ngừng tuôn rơi.
"Những giọt nước mắt cứ lặng lẽ rơi, những cái cúi đầu tiễn đưa Người chặng đường sau cuối. Người ra đi cả vạn dân tiếc nuối" (Ngọc Hoàng)
“Nhìn người nằm đó mà lệ con tuôn rơi! Vĩnh biệt người, Đại Tướng ơi. Con xin vĩnh biệt người” (Võ Phan Thạch Lam)
"Vậy là cuối cùng Bác đã về với đất mẹ, nghìn thu Bác yên nghỉ giữa những người con quê hương và giữa niềm thương tiếc vô hạn của triệu trái tim người dân Việt Nam. Con xin kính cẩn nghiêng mình trước anh linh của Bác" (Việt Hà)
"Lúc này đây con không biết nói gì hơn là lời biết ơn Đại tướng, người anh hùng của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh của Người sẽ sống mãi trong lòng của mọi người dân Đất Việt. Xin vĩnh biệt Người". (Thanh Hà)
16h45, trong tiếng chuông chùa vang vọng, nhiều người dân Quảng Bình dưới chân núi quỳ lạy, bái biệt Đại tướng.
“Kính cẩn nghiêng mình lệ tiễn đưa,
Trời buồn thương tiếc, khóc hay mưa ?
Tiễn người tướng giỏi về an nghỉ
Sử sách còn ghi mãi ơn này” (Phan Công Tú)
“Xin gởi lời chào tạm biệt vị tướng tài năng của thế giới thế kỷ 20 "Đại tướng Võ Nguyên Giáp". Ông chỉ ra đi đến một nơi khác mà chúng ta không thể gặp, nhưng hình ảnh, nhân cách và con người của ông sẽ ở mãi với chúng ta qua nhiều thế hệ nữa. Cảm ơn ông vì những gì ông đã làm cho thế giới này, không chỉ riêng cho Việt Nam vì với chiến thắng Điện Biên Phủ ông đã góp phần chuyển lịch sử thế giới từ chiến tranh sang trang sách hòa bình” (Nguyễn Phạm)
“Từ đây chỉ còn Đại Tướng qua sách báo, lời kể mà thôi. Mong Người yên giấc nơi suối vàng. Vĩnh biệt Người” (Phan Huy)
“Đại tướng đã về với đất mẹ Quảng Bình, đầy nắng và gió nhưng kiên cường bất khuất, như nhân cách của Người vậy. Từ nay Hà Nội không còn được nghe tiếng đàn, không còn được những phút giây xúc động đến Chúc thọ Người... Vĩnh biệt Đại tướng, người anh hùng của dân tộc Việt Nam” (Hoàng Anh Chiến)
"Một ngày thật dài và thật buồn của dân tộc Việt Nam. Nhân Dân Việt Nam kính cẩn nghiêng mình chào vĩnh biệt Người lần cuối ... Đại Tướng Võ Nguyên Giáp - Đại tướng của nhân dân". (Dương Hoàng)
 |
|
“Tôi còn nhớ Đại tướng nói với tôi rằng: "Một mai về thế giới bên kia thì đây là hình ảnh tôi giơ tay chào tạm biệt đồng bào, bạn bè xa gần ở lại". Bức ảnh chân dung này, tôi xem nó như là một báu vật của cuộc đời tôi. (NSNA Hoàng Kim Đán) |
17h10, Cuộc hành trình của Đại tướng đã dừng lại rồi nhưng bước chân ấy sẽ còn vương mãi...
Tấm hình cùng bài thơ tưởng niệm viết riêng cho Đại tướng
"Chào Tổ quốc tôi, chào người thân....
Chào anh em xa, láng giềng gần...
Chào ngôi nhà nhỏ, Người đi nhé...
Người về với các bậc vĩ nhân.... (Đỗ Ngân Hà)
“Con người ta có nhiều nơi để đi nhưng chỉ có một chốn để quay về, đó là quê hương. Cuộc hành trình của Đại tướng qua hơn một thế kỷ đã dừng lại rồi nhưng bước chân ấy còn vương mãi bởi nghĩa tình đồng bào cả nước” (Dương Hoàng Hiệp)
VnExpress