Phó tổng thống Mỹ Mike Pence rõ ràng có nhiều lợi thế cho sự nghiệp chính trị sau này. Ông đã thể hiện lòng trung thành với Trump trong suốt 4 năm qua, mặc dù hai người có tính cách rất khác nhau, do đó ông nhiều khả năng cũng được lòng hàng chục triệu cử tri từng ủng hộ Trump.
Nhiều người cho rằng Pence "rộng đường" làm ứng viên đại diện cho đảng Cộng hòa năm 2024 nếu Trump không tái tranh cử. Trump đã lấp lửng về khả năng tiếp tục chạy đua, nhưng chưa đưa ra quyết định cuối cùng và các cố vấn cho biết ông ngày càng không chắc chắn về việc này trong những ngày gần đây.
Phó tổng thống Mike Pence tại Bắc Carolina hồi tháng 10. Ảnh: Reuters.
Về mặt lý thuyết, mối quan hệ với Trump có thể giúp Pence thu hút nhóm cử tri trung thành với Tổng thống, trong khi có sức hấp dẫn lớn hơn với các nhóm khác. Những người ủng hộ Pence tin rằng ông có thể lôi kéo tốt hơn cử tri da trắng sống ở vùng ngoại ô, có trình độ đại học đã "quay lưng" với Trump.
Nhiều đảng viên Cộng hòa nói rằng điều quan trọng là không nên đánh giá thấp cơ hội của Pence. "Tất cả phụ thuộc vào việc Donald Trump có tranh cử hay không, nhưng rõ ràng Pence nhận được sự ủng hộ của những người có quan điểm bảo thủ về xã hội và tài chính, việc làm 'phó tướng' cho Donald Trump 4 năm qua cũng là lợi thế thực sự lớn", chiến lược gia đảng Cộng hòa Ford O'Connell nói . "Ông ấy là một ứng viên rất mạnh".
Matt Mackowiak, lãnh đạo địa phương của đảng Cộng hòa ở Texas, nói rằng ông tin rằng Pence "sẽ là nhân tố chính năm 2024. Ông ấy đã là gương mặt được toàn quốc biết đến và có khả năng gây quỹ. Ông ấy có thể nắm giữ phần lớn nhóm cử tri trung thành với Trump và thu hút cả nhóm khác".
Tuy nhiên, một số người trong đảng Cộng hòa nghi ngờ về cơ hội thắng thế của Pence trong cuộc đua 4 năm tới. Họ cho rằng ông chưa chắc có thể níu giữ những cử tri trung thành với Trump trong vòng bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa, đặc biệt nếu các ứng viên khác cũng cố giành phiếu từ nhóm đó.
Họ nói rằng cơ hội của Pence để nắm giữ các hạt trung thành với Trump trước những người có cá tính nổi bật hơn như Thượng nghị sĩ Ted Cruz hay Thống đốc bang Florida Ron DeSantis chỉ ở mức trung bình.
Quan điểm bảo thủ của Pence cũng có thể hạn chế sức hấp dẫn với cử tri ôn hòa. Nhiều người đặt câu hỏi liệu cử tri có trình độ đại học ở ngoại ô có ủng hộ một người có quan điểm bảo thủ sâu sắc về các vấn đề LGBT và từ chối dùng bữa một mình với bất kỳ phụ nữ nào khác ngoài vợ mình hay không. Một câu hỏi rộng hơn nữa là liệu Pence có đủ sức lôi cuốn để đắc cử tổng thống hay không. Khác với Trump, Pence có phong thái điềm tĩnh và theo hơi hướng chính trị gia truyền thống.
Ông đã làm nghị sĩ bang Indiana 6 nhiệm kỳ. Ông cũng chiến thắng trong cuộc bầu cử thống đốc bang này năm 2012 nhưng với kết quả không ấn tượng. Pence chỉ thắng với khoảng cách ba điểm phần trăm, trong khi cùng ngày đó, ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Mitt Romney thắng ở Indiana với cách biệt gần 9 điểm.
"Ông ấy không thực sự gây ấn tượng với người khác, chưa thực sự làm bản thân nổi bật", một chiến lược gia đảng Cộng hòa giấu tên nói.
Chiến lược gia này bày tỏ nghi ngờ về khả năng của Pence "kế thừa" được lực lượng cử tri đã ủng hộ Trump. "Ông ấy không phải là người theo chủ nghĩa dân túy. Ông ấy được chọn làm ứng viên phó tổng thống 4 năm trước vì ông ấy là người bảo thủ theo đạo Cơ đốc - đó là nhóm cử tri nòng cốt của ông ấy. Nhưng Ted Cruz đã giành được nhiều sự ủng hộ từ nhóm này. Vì vậy, Pence phải chứng minh rằng ông có thể vượt qua Ted trong 'căn cứ địa' của chính mình, điều không dễ làm được".
Triển vọng vào Nhà Trắng của Pence cũng gặp trở ngại vì những lùm xùm hậu bầu cử. Trump tiếp tục không nhận thua, khẳng định ông đã chiến thắng nhưng cuộc bầu cử "bị đánh cắp" bởi hành vi gian lận cử tri trên diện rộng.
Pence đã bày tỏ sự ủng hộ với Tổng thống, nhưng không tham gia sâu vào các nỗ lực thách thức kết quả của ông. Tại một hội nghị của nhóm người bảo thủ trẻ tuổi Turning Point USA hôm 22/12, Pence nhấn mạnh rằng "cuộc tranh cử vẫn tiếp tục" và nhóm của Trump sẽ "tiếp tục chiến đấu cho đến khi mọi phiếu bầu hợp pháp được tính và mọi phiếu bầu hợp pháp bị loại bỏ".
Tuy nhiên, bất chấp những tuyên bố ủng hộ công khai như vậy, Axios hôm 22/12 đưa tin rằng Trump bất mãn với một số thân tín, bao gồm Pence, người Tổng thống cho là "không chiến đấu đủ mạnh mẽ". Những điều này khiến Pence không thể xác định rõ ràng vị thế của mình năm 2024.
Pence còn đối mặt với những trở ngại khác trên con đường chính trị của mình. Ông là người đứng đầu nhóm chuyên trách xử lý Covid-19 của chính quyền Trump. Phản ứng của Nhà Trắng đối với đại dịch đã hứng chịu nhiều chỉ trích. Mặc dù mọi người chủ yếu đổ lỗi cho Trump, Pence cũng khó có thể tránh được trách nhiệm.
Chiến lược gia giấu tên cũng chỉ ra rằng sự trung thành với Trump có thể có lợi cho bất kỳ ứng viên năm 2024 nào chứ không chỉ mình Pence và vẫn còn một số quan chức chính quyền Trump nhiều khả năng ra tranh cử.
Ngoại trưởng Mike Pompeo và cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley là hai trong số những cái tên được nhắc đến nhiều nhất. "Tôi nghĩ Pence sẽ tranh cử, nhưng cuộc đua còn có Haley và Pompeo", chiến lược gia nói.
"Sẽ giống thời hậu chính quyền George W. Bush, khi Condoleezza Rice, Dick Cheney và Don Rumsfeld đều tranh cử", ông nói thêm.
Phương Vũ (Theo Hill)
