Theo Bộ Y tế, trẻ sơ sinh nhiễm nCoV theo ba cách: lây trong tử cung (qua đường máu hoặc nước ối từ mẹ nhiễm nCoV); lây trong cuộc đẻ (tiếp xúc dịch tiết mẹ như máu, dịch ối và lây sau đẻ (qua tiếp xúc với mẹ hay người chăm sóc sau sinh). Các dữ liệu khoa học đến nay chưa kết luận đường lây qua sữa mẹ. Trong đó, lây nhiễm trước và trong sinh ít khi xảy ra, chủ yếu lây nhiễm trong quá trình chăm sóc sau sinh.
Trẻ sơ sinh nhiễm nCoV tỷ lệ tử vong rất thấp. Tuy nhiên, trẻ có thể biểu hiện nặng do nhiễm trùng huyết, viêm phổi hay tổn thương cơ quan (hội chứng viêm đa hệ thống MIS-C). Các yếu tố nguy cơ nặng là trẻ đẻ non, nhẹ cân và người mẹ mắc Covid-19 nặng.
Trẻ mắc bệnh thường không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ và không đặc hiệu như: sốt, ho, bú kém, nôn, tiêu chảy, trẻ li bì, khóc yếu, thở nhanh, có cơn ngừng thở, tím tái khi nặng.
Một em bé chào đời từ người mẹ mắc Covid-19 tại Bệnh viện Nhi Trung ương hồi tháng 6. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Chẩn đoán
Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm nCoV sớm ở trẻ sơ sinh được thực hiện trong vòng 24 giờ sau sinh, sau khi được kề da ít nhất 90 phút và hoàn thành cữ bú đầu tiên trên ngực mẹ. Kết quả xét nghiệm âm tính sẽ xét nghiệm lại sau 48-72 giờ.
Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm muộn được thực hiện như xét nghiệm cho trẻ em. Bệnh phẩm xét nghiệm là dịch tỵ hầu, dịch nội khí quản (nếu trẻ được đặt nội khí quản).
Điều trị
Không có biện pháp điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị nâng đỡ, điều trị triệu chứng và điều trị biến chứng nếu có.
Trẻ nên được chăm sóc bởi mẹ hoặc người thân trong gia đình, tiếp tục bú mẹ và đảm bảo phòng ngừa chuẩn. Trẻ được đưa vào hồi sức tích cực khi có triệu chứng nặng cần can thiệp, tiếp tục ăn sữa mẹ nếu không có chống chỉ định ăn đường ruột.
Thuốc sử dụng
Corticoid cho trẻ sơ sinh được bác sĩ cân nhắc cẩn thận, chỉ định khi tổn thương phổi và phải hỗ trợ thở máy, đồng thời loại trừ tình trạng nhiễm trùng nặng. Liều dexamethason 0,15 mg/kg/ngày tiêm tĩnh mạch 1 lần, liệu trình 5-14 ngày.
Bác sĩ cũng cân nhắc rất cẩn thận khi dùng thuốc chống đông dự phòng cho trẻ, vì nguy cơ gây xuất huyết não. Chỉ sử dụng khi trẻ có dấu hiệu của huyết khối tĩnh mạch: heparin chuẩn hoặc heparin trọng lượng phân tử thấp. Liều heparin trọng lượng phân tử thấp 1 mg/kg/lần x 2 lần/ngày cách mỗi 12 giờ (tiêm dưới da), ngừng dùng khi có biểu hiện xuất huyết hoặc rối loạn đông máu nặng đe dọa xuất huyết.
Hỗ trợ hô hấp khi trẻ suy hô hấp do viêm phổi, thở oxy qua gọng mũi, không đáp ứng thì chuyển thở máy.
Chăm sóc và tránh lây chéo
Trẻ sơ sinh nhiễm hay nghi nhiễm, cần cách ly với các bé khác để phòng ngừa lây nhiễm.
Khi mẹ nhiễm, trẻ sinh ra cần được chăm sóc và phòng ngừa lây nhiễm. Cho trẻ được da kề da ngay sau sinh với mẹ, kéo dài đến hơn 90 phút và hoàn tất cữ bú mẹ đầu tiên. Nếu mẹ không có biểu hiện lâm sàng thể nặng, tạo điều kiện cho mẹ và trẻ chung phòng, duy trì nuôi con bằng sữa mẹ đồng thời áp dụng các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm qua con.
Theo báo cáo gần đây của Bộ Y tế, trong số ca Covid-19 ghi nhận tại Việt Nam, nhóm 0-2 tuổi chiếm tỷ lệ 2,5%; nhóm 3-12 tuổi tỷ lệ 8,9%; nhóm 13-17 tuổi là 5,7%. Tỷ lệ tử vong ở nhóm 0-2 tuổi là 0,19%; 3-12 tuổi là 0,06%; nhóm 13-17 tuổi là 0,09%.
40% trẻ mắc Covid-19 có triệu chứng trung bình, 4% trở nặng, 0,5% nguy kịch, số còn lại là không triệu chứng hoặc nhẹ.