Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2019, virus viêm não Nhật Bản khiến hơn 3 tỷ người tại 24 quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương mắc bệnh.
Viêm não Nhật Bản là bệnh nhiễm trùng cấp tính gây tổn thương hệ thần kinh trung ương do virus gây ra. Muỗi là vật trung gian lây truyền căn bệnh này. Theo WHO, đây là một trong những virus gây viêm não hàng đầu châu Á với tỷ lệ tử vong ở những người bệnh 30%. Bệnh cũng có thể để lại di chứng thần kinh với các mức độ từ nhẹ đến nặng. Di chứng thần kinh hoặc tâm thần vĩnh viễn có thể xảy ra ở 30-50% những người bị viêm não.
Người mắc bệnh có thể ở nhiều độ tuổi, nhưng phổ biến nhất vẫn là trẻ nhỏ với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện hoặc do cơ thể chưa đáp ứng miễn dịch với viêm não Nhật Bản khi chưa được tiêm phòng đầy đủ.
Việc học tập của ở trẻ có thể bị ảnh hưởng vì những di chứng bệnh viêm não Nhật Bản để lại như giảm khả năng giao tiếp, chậm phát triển trí tuệ, rối loạn hoặc mất chức năng vận động.
Tiêm chủng đúng lịch, đủ liều vaccine ngừa viêm não Nhật Bản
Tại Việt Nam, vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng ở các tỉnh thành trên cả nước. Tiêm phòng vaccine cho con đúng lịch và đủ liều có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng chống viêm não Nhật Bản.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM, nếu chỉ tiêm một mũi thì không có hiệu lực bảo vệ, tiêm đủ 2 mũi vaccine hiệu lực trên 80% và đủ 3 mũi là 90-95% trong khoảng 3 năm. Bên cạnh 3 mũi cơ bản kể trên, sau đó, cứ 3-4 năm phụ huynh cần đưa trẻ đi tiêm nhắc một lần cho đến khi con qua 15 tuổi.
Theo thời gian, hiệu quả bảo vệ của vaccine sẽ giảm dần, các mũi tiêm nhắc có công dụng tiếp ứng kịp thời để cơ thể tăng cường sản xuất kháng thể, bảo vệ con trẻ lâu dài. Tùy từng loại vaccine viêm não Nhật Bản mà thời gian tiêm nhắc có thể khác nhau, bố mẹ cũng cần lưu ý điều này để đưa con đi tiêm chủng đúng hẹn.
Từ năm 2019, trong chương trình tiêm chủng dịch vụ ở nước ta còn có loại vaccine thế hệ mới là loại vaccine tái tổ hợp sống, giảm độc lực, sử dụng cho trẻ từ 9 tháng tuổi với lịch tiêm gồm một liều cơ bản và một liều nhắc lại sau một năm. Trẻ hoàn thành các mũi tiêm này thì không cần tiêm nhắc lại thêm sau đó. Trẻ tiêm các mũi cơ bản trong chương trình tiêm chủng mở rộng có thể sử dụng vaccine thế hệ mới để tiêm nhắc.
Phụ huynh không nên nhỡ ngày tiêm nhắc hoặc lỡ quên các mũi tiêm cơ bản. Bố mẹ có thể hỏi ý kiến bác sĩ để có sự điều chỉnh phù hợp, giúp trẻ hoàn thiện hệ miễn dịch và khỏe mạnh hơn.
Nội dung này nằm trong chương trình giáo dục sức khỏe cộng đồng, được phối hợp thực hiện bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và công ty Sanofi Việt Nam.
Kim Uyên