Động thái này được thực hiện theo nội dung đã thống nhất giữa Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương và Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM tại hội nghị hồi tháng 6/2019, nhằm bảo tồn và phát huy tốt giá trị lịch sử, đảm bảo sự hài hòa về không gian, kiến trúc cảnh quan của khu vực.
Khu vực nhà máy đóng tàu Ba Son nhìn từ trên cao thời điểm tháng 12/2019. Ảnh: Quỳnh Trần.
Đây là khu đất di tích lịch sử quốc gia và là địa điểm lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng. Hiện khu đất này do Tổng công ty Ba Son quản lý và đã được chính quyền thành phố cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (đất quốc phòng).
Di tích lịch sử địa điểm lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại khu vực Ba Son gồm ụ tàu nhỏ, phường Bến Nghé. Khu bảo vệ di tích gồm hai khu vực với tổng diện tích hơn 6.000 m2.
Theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP HCM đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020 đã được Thủ tướng phê duyệt, tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) có hướng tuyến đi ngang khu vực này.
Công trình đã được yêu cầu bố trí hệ thống kỹ thuật và thi công đặc thù, phương án xử lý về mặt bằng không gian kiến trúc cảnh quan nhằm hạn chế phát sinh các tác động tiêu cực đến khu di tích.
Theo UBND thành phố, sau khi có ý kiến đồng ý của Bộ Quốc phòng, thành phố sẽ chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp với Tổng công ty Ba Son thực hiện các thủ tục để tiếp nhận, quản lý đối với khu đất di tích lịch sử quốc gia này.
Khu đất Nhà máy đóng tàu Ba Son (xưởng đóng tàu lâu đời nhất Sài Gòn) là một trong những "khu đất vàng" tại TP HCM với diện tích 30 ha. Theo đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/500 đã được UBND TP HCM phê duyệt, khu trung tâm phức hợp Sài Gòn - Ba Son (nằm trọn trong khu vực nhà máy Ba Son) được giới hạn bởi sông Sài Gòn, đường Tôn Đức Thắng và Nguyễn Hữu Cảnh.
Toàn diện tích quy hoạch gần 24 ha, trong đó 40% dành cho khu trung tâm tài chính văn phòng, 20% khu ở, còn lại kinh doanh thương mại dịch vụ khách sạn cao cấp. Định hướng chức năng khu đô thị này ngoài mục đích trở thành trung tâm phức hợp, còn là công trình cao tầng tập trung, đồng bộ về tiện ích xã hội kỹ thuật, phát triển thương mại.
Ban đầu, TP HCM kiến nghị Thủ tướng và Bộ Quốc phòng cho phép Tập đoàn EUNSAN và OUE (Hàn Quốc) đầu tư dự án bất động sản có số vốn dự kiến lên đến 5 tỷ USD tại khu đất của Nhà máy đóng tàu Ba Son. Tuy nhiên, sau đó Bộ Quốc phòng cho rằng nên chọn nhà đầu tư trong nước vì phương án chọn nhà đầu tư nước ngoài không phù hợp.
Theo sự thống nhất của Thường vụ Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Công ty cổ phần Đầu tư dịch vụ thương mại TP HCM là nhà đầu tư mua tài sản trên đất và nhận chuyển nhượng quyền sử dụng khu đất Ba Son.
Trung Sơn