Kiểm toán Nhà nước vừa công bố kết luận chuyên đề về ưu đãi đầu tư và thực hiện nghĩa vụ ngân sách của các doanh nghiệp đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất TP HCM.
Theo cơ quan kiểm toán, TP HCM ban hành một số quyết định chấp thuận điều chỉnh lại quy hoạch phân khu sau khi các chủ đầu tư khu công nghiệp thực hiện dự án. Kiểm toán nhận định việc làm này có tính chất hợp thức hóa các sai phạm, trong khi các quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch này cũng không đúng thẩm quyền.
Cơ quan này cho biết, hiện TP HCM có quyết định điều chỉnh quy hoạch diện tích theo thực tế thành lập của 6 khu công nghiệp. Việc điều chỉnh này tiến hành khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, vi phạm Nghị định 164/2013.
Khu công nghiệp Tân Bình. Ảnh: Sài Gòn giải phóng
Ngoài ra, UBND TP HCM cũng ban hành các quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết khi chưa lấy ý kiến nhân dân, chấp thuận điều chỉnh 14 khu công nghiệp theo hướng tăng xấp xỉ 165 ha diện tích đất công nghiệp, giảm đất cây xanh, giao thông, trung tâm công cộng, khu xử lý kỹ thuật...
"Hiện trạng sử dụng đất tại một số khu công nghiệp không phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt như dùng đất xây dựng công trình công cộng, cây xanh để cho thuê đất công nghiệp, kho bãi, đất công nghiệp dịch vụ cho thuê lại và dùng mục đích khác", kiểm toán cho hay.
Sở Tài nguyên & Môi trường TP HCM chậm ký hợp đồng cho các doanh nghiệp thuê đất hoặc cấp giấy chứng nhận sử dụng với thời hạn không đúng theo quyết định.
"Nhiều trường hợp doanh nghiệp trong dự án đã xây dựng đi vào hoạt động nhưng không có giấy phép xây dựng trong thời gian dài, một số trường hợp cấp giấy phép vào địa điểm không phù hợp quy hoạch", cơ quan kiểm toán chỉ rõ.
Bên cạnh đó, theo Kiểm toán Nhà nước, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng kéo dài nhiều năm, làm chậm tiến độ dự án đầu tư khu công nghiệp, chế xuất. Các công ty đầu tư hạ tầng khu công nghiệp chưa hoàn thành việc đầu tư xây dựng, hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp theo đúng quy hoạch mà chỉ đầu tư từng hạng mục để cho thuê là chưa tuân thủ quy định.
Trong công tác quản lý đầu tư, kết quả kiểm toán cho thấy, một số trường hợp hoạt động ngành nghề ô nhiễm môi trường, lĩnh vực ngành nghề không phù hợp với giấy chứng nhận đăng ký đầu tư vào các khu công nghiệp. Các trường hợp vi phạm tại Khu công nghiệp Cát Lái chưa được Ban quản lý các dự án kiểm tra, chấn chỉnh mà trình UBND TP HCM và cơ quan này vẫn phê duyệt chấp thuận hoạt động trong dự án.
"Việc này nhằm hợp thức hóa các lĩnh vực ngành nghề hoạt động trong khu công nghiệp", Kiểm toán Nhà nước chỉ rõ.
Việc miễn, giảm cũng như xác định tiền thuê, sử dụng đất còn nhiều tồn tại. Do không có quy định nên các ban quản lý thu, sử dụng phí tiện ích công cộng, duy tu, bảo dưỡng cơ sở hạ tầng... không thống nhất, không theo dõi thu chi tồn quỹ và không thống kê được tài sản hình thành từ nguồn phí này...
Cơ quan kiểm toán kiến nghị thu vào ngân sách gần 1.640 tỷ đồng. Đồng thời, đơn vị này cũng đề xuất Chính phủ chỉ đạo kiểm tra và có chế tài xử lý đối với các doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng được nhà nước cho thuê đất hàng năm nhưng đã cho thuê lại đất thu tiền một lần từ ngày 1/7/2014, vi phạm Luật Đất đai năm 2013.
Nguyễn Hà