Tổng thư ký Quốc hội: 'Chuẩn bị các phương án bầu cử an toàn'

VnExpress phỏng vấn ông Bùi Văn Cường, Tổng thư ký Quốc hội, Chánh văn phòng Hội đồng bầu cử Quốc gia, về việc chuẩn bị công tác bầu cử trên cả nước vào ngày 23/5.

- Hiện nay các ứng viên đang tiếp xúc cử tri, vận động bầu cử. Đợt dịch Covid-19 ảnh hưởng thế nào đến hoạt động này, thưa ông?

- Dịch bệnh ảnh hưởng khá nhiều đến hoạt động này. Tuy nhiên, Hội đồng bầu cử Quốc gia và các cơ quan đã nhanh chóng có giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế. Theo đó, để phòng lây nhiễm Covid-19, chúng tôi hướng dẫn không nhất thiết phải tổ chức đủ số cuộc tiếp xúc cử tri theo quy định trước đó (người ứng cử đại biểu Quốc hội ít nhất 10 cuộc; HĐND cấp tỉnh ít nhất 5 cuộc; HĐND cấp huyện, cấp xã ít nhất 3 cuộc).

Các cơ quan chức năng sẽ quyết định số lượng cuộc tiếp xúc cử tri phù hợp, để vừa bảo đảm quyền vận động bầu cử của người ứng cử, vừa đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch.

Những địa phương ở trạng thái bình thường hoặc thực hiện giãn cách xã hội có thể tổ chức hội nghị trực tiếp hoặc trực tuyến; mời đại biểu tham dự bằng điện thoại, email, tin nhắn hoặc sử dụng các ứng dụng mạng xã hội.

Những nơi đang cách ly xã hội hoặc phong tỏa, người ứng cử bị mắc Covid-19, đang điều trị tại cơ sở y tế hoặc đang cách ly không thể tổ chức hội nghị theo hình thức tập trung, chúng tôi khuyến khích vận động bầu cử thông qua phương tiện thông tin đại chúng. Chương trình hành động và tiểu sử tóm tắt của người ứng cử có thể niêm yết, in gửi đến địa bàn khu dân cư, hộ gia đình và cử tri.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vừa qua đã vận động bầu cử trực tiếp tại một đơn vị, kết hợp trực tuyến đến hàng chục điểm cầu khác ở các xã, phường. Tại TP HCM, một số nơi như TP Thủ Đức, quận 12... đã lập website thông tin các ứng viên, chương trình hành động, các điểm bầu cử... để cử tri dễ dàng tiếp cận thông tin mà không cần đi lại.

- Từ nay đến ngày bầu cử còn hơn 10 ngày (ngày 23/5), vậy Hội đồng bầu cử Quốc gia chuẩn bị các phương án bầu cử như thế nào nếu dịch bệnh vẫn phức tạp?

- Hội đồng bầu cử quốc gia đã hướng dẫn các tỉnh, thành việc lập danh sách cử tri và phương án bỏ phiếu đối với trường hợp đang cách ly y tế và tại các địa phương có dịch bệnh.

Theo đó, trường hợp cử tri đang cách ly tập trung hoặc tại nhà..., nếu không thể đi bỏ phiếu, tổ bầu cử sẽ chuẩn bị phiếu bầu và hòm phiếu phụ đến tận nơi hoặc địa điểm thuận tiện khác để cử tri bầu cử. Việc phát phiếu bầu cử, bỏ phiếu vẫn được thực hiện theo đúng quy định, đồng thời bảo đảm đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch.

Tại các phòng bỏ phiếu hoặc địa điểm bỏ phiếu, lực lượng chức năng sẽ tạo lối đi, hành lang thông thoáng; cử người hướng dẫn cụ thể cho cử tri, bảo đảm khoảng cách khi nhận phiếu bầu cử, ghi phiếu và bỏ phiếu; đeo khẩu trang, thực hiện rửa tay sát khuẩn trước và sau khi bỏ phiếu...

Đối với những địa phương dịch bùng phát, phải cách ly xã hội, phong tỏa, không thể tổ chức bỏ phiếu đúng ngày bầu cử thì ủy ban bầu cử ở cấp tỉnh chủ động đề xuất, kịp thời báo cáo rõ phương án gồm thời điểm, cách thức thực hiện việc bỏ phiếu... và những công việc cần thực hiện để Hội đồng bầu cử quốc gia xem xét, quyết định.

- Hôm nay Hội đồng bầu cử Quốc gia sẽ ngừng giải quyết tố cáo liên quan người ứng cử. Vậy đến nay, kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo thế nào?

- Đến nay Hội đồng bầu cử quốc gia đã nhận được 102 đơn thư của công dân có nội dung khiếu nại, tố cáo, phản ánh về công tác bầu cử, ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Trong đó, 11 đơn tố cáo, phản ánh về người ứng cử đại biểu Quốc hội; 69 đơn tố cáo, phản ánh về người ứng cử đại biểu HĐND các cấp; 20 đơn tố cáo, phản ánh về việc lấy ý kiến cử tri nơi công tác, nơi cư trú; có 2 đơn không liên quan đến bầu cử. Tiểu ban Giải quyết khiếu nại, tố cáo (Tiểu ban) đã chuyển đơn thư đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét. Hiện 54 đơn đã giải quyết; xếp lưu 48 đơn (24 đơn trùng; 24 đơn không rõ nội dung, đơn không liên quan đến bầu cử).

Trong 11 đơn tố cáo, phản ánh về người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV thì 5 đơn đủ điều kiện xử lý, 6 đơn xếp lưu; do nội dung tố cáo của công dân xuất phát từ việc khiếu nại, tố cáo không đạt được mục đích, nên chuyển sang tố cáo người đứng đầu cơ quan, tổ chức đã giải quyết mà không cung cấp được căn cứ chứng minh sai phạm.

Với 5 đơn đủ điều kiện xử lý, công dân tố cáo, phản ánh về tiêu chuẩn đối với 7 nhân sự ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV (2 nhân sự tự ứng cử, 5 nhân sự được giới thiệu ứng cử). Tiểu ban đã chuyển đơn phản ánh đến Ủy ban bầu cử cấp tỉnh để xem xét; đồng thời đề nghị cơ quan có thẩm quyền xác minh, trả lời về 4 nhân sự thuộc thẩm quyền quản lý của cơ quan Trung ương.

Ngoài ra, Tiểu ban đã nhận được thông tin kết quả về một nhân sự tự ứng cử đã bị loại khỏi danh sách ứng cử sau hiệp thương vòng 3 do không đủ tín nhiệm; một ứng cử viên đại biểu Quốc hội do địa phương giới thiệu, đã được cơ quan có thẩm quyền của địa phương kết luận đủ tiêu chuẩn ứng cử.

Riêng 4 nhân sự thuộc thẩm quyền quản lý, giới thiệu của cơ quan ở Trung ương, Tiểu ban sẽ đôn đốc và đề nghị cơ quan chức năng phản hồi.

- Những công việc cần làm từ nay đến ngày bầu cử là gì?

- Từ nay đến ngày bầu cử 23/5 không còn nhiều thời gian, vì vậy, các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh thông tin về cuộc bầu cử, danh sách những người ứng cử, chương trình hành động của từng ứng viên...

Khi Covid-19 lan rộng, một số tỉnh, thành tạm dừng một số hoạt động, loại hình dịch vụ không thiết yếu, các trường ĐH chuyển sang học trực tuyến, dẫn đến biến động danh sách cử tri. Vì vậy, ủy ban bầu cử các tỉnh phải rà soát, cập nhật danh sách cử tri, phát thẻ cử tri, theo dõi biến động của cử tri trong danh sách cử tri trên địa bàn để có phương án chuẩn bị số lượng phù hợp các hòm phiếu phụ, thẻ cử tri, phiếu bầu dự phòng... Tinh thần chung là chuẩn bị đầy đủ các điều kiện bảo đảm cần thiết cho công tác bầu cử.

Đến ngày bầu cử, tôi mong muốn các cử tri hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng tiểu sử, quá trình công tác, chương trình hành động của từng ứng viên để lựa chọn được người đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội. Với những đại biểu chất lượng, Quốc hội khóa mới sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ, thể chế hóa được những chủ trương đột phá mà Đại hội XIII đã đề ra.