Tháng 12 - đoản khúc thời gian khép lại một hành trình, người vẫn mãi bộn bề với bao dự định còn dang dở. Tháng 12 ngày đoàn viên đang đến gần và gợi ký ức ngày xưa trở về. Tháng 12 giật mình thảng thốt vì đường về quê hương còn xa xôi vạn dặm.
Trong cái lạnh tê tái của mùa đông, với bao nhớ mong, yêu thương quay quắt, lòng người lại cồn cào thao thức cùng tháng năm. Trong miền ký ức xa thẳm của tôi, cha lúc nào cũng tất bật vội vàng vì gánh nặng mưu sinh. Người ra đồng từ lúc sương còn đẫm ngọn cây ngọn cỏ và khi về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Ngày nào cha cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn ở cánh đồng chiêm trũng nên đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh. Tôi còn nhớ những ngón chân của cha khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để khỏi trơn ngã, gan bàn chân lỗ rỗ, mu mốc trắng bong da từng bãi. Đêm nào cha cũng ngâm chân trong nước nóng hòa muối, đau mình và nhức chân nhiều đêm cha không ngủ được nhưng chẳng bao giờ người rên la.
Mẹ sớm chiều gồng gánh oằn tríu hai vai, làm từ lúc vầng dương chưa ló rạng, tận canh khuya còn cặm cụi chong đèn khâu áo cho con. Trong căn nhà tôi, nhìn ra bốn bên chỗ nào cũng thấy bóng mẹ. Tuổi già của mẹ chưa đến nhưng nếp nhăn đã xếp chồng lên nhau ở đuôi con mắt. Đôi bàn tay mẹ nhăn nheo, chằng chịt những vết sẹo và chai sạn. Những vết sẹo này hẳn từng rất đau đớn vì mẹ thường rùng mình mỗi khi rửa tay trong nước. Tôi cảm nhận được điều ấy từ những lần chăm mẹ ốm.
Cha mẹ nương tựa vào nhau để đi qua cuộc đời, đi qua số phận và bám chặt lấy mảnh đất quê hương để mà sống, để tạo lập cuộc sống, để khẳng định ý chí, bản lĩnh của những con người quê mùa lam lũ, lầm lũi nắng mưa nhưng có một niềm tin bất diệt vào tương lai - con thơ khôn lớn nên người. Cuộc đời tôi được viết bằng những lận đận gian lao, bằng mồ hôi và nước mắt, bằng đôi chân vất vả của cha và bàn tay chằng chịt vết sẹo của mẹ.
Còn nhớ ngày ấy, mỗi sáng mai tôi dậy sớm giúp mẹ nhóm lửa, bếp củi ướt khói cay nhoèn mắt. Sương sớm chờn vờn quanh bếp lửa hồng bập bùng như thực như ảo trong ánh hồi quang mang đầy kỷ niệm. Mùi khói từ những năm tháng xa xưa qua mấy chục năm ròng chẳng thể tiêu tan, trở thành một vết thương lòng chẳng dễ nguôi ngoai. Bởi thế, dẫu đi ra với đất rộng trời cao, đến với những chân trời hạnh phúc nhưng trong lòng tôi vẫn chỉ nhớ về ngọn khói làm nhèm mắt tuổi thơ và nhớ về cha mẹ một đời tần tảo nắng mưa bởi đó là cội nguồn, bởi niềm tin, sự sống trong tôi được nhen lên từ trong ngọn lửa ấy.
Dù đã cách xa bao nhiêu năm, nhưng ký ức về những vẻ đẹp của quê hương, nỗi niềm ly khách trào dâng trong tôi. Tôi vỡ òa trong khoảnh khắc nhớ về mùa cải vàng tuổi thơ. Ngày ấy, tôi được thả hồn cùng bao giấc mộng dưới trời xanh, vui đùa tung tăng trên cánh đồng hoa cải vàng rực một góc trời, những ngọn hoa mềm mại, từng bông nhỏ bé. Tôi nâng niu chúng như nâng niu vẻ tinh túy dung dị của đất trời quê hương kết đọng lại trong từng cánh hoa mỏng manh, li ti. Một thảm hoa vàng mênh mông gợi vẻ đẹp giản dị, bình yên vốn có tự bao đời. Nhắm mắt lại tôi cũng hình dung được sắc màu ấy, nó thân thuộc quá như da thịt, như hơi thở. Cánh đồng hoa cải rực rỡ trong nắng chiều với lời thì thầm thiết tha nồng thắm của bướm ong, của gió... trở thành vệt dài lấp lánh trong ký ức tuổi thơ tôi và chỉ bấy nhiêu thôi đủ để tôi biết quê hương mình đẹp nhường nào.
Tôi nhớ mái trường tuổi thơ. Lũ trò nghèo đến trường trong mùa đông với đôi môi tím bầm, bàn tay lạnh cóng, người co ro cúm rúm, chiếc áo bông sờn cũ không ngăn được cái buốt lạnh đang ngấm vào da thịt. Gió mùa đông bắc tràn về, rít lên từng hồi, cây bàng khẳng khiu giữa sân trường oằn mình chống đỡ. Gió như cái chổi lớn muốn quét đi tất cả, cái lớp học tạm bợ không cửa sổ nào có cánh và cả thầy trò tôi đang run lên cầm cập. Giờ tập viết hôm ấy mặc dù đã được thầy cầm tay uốn từng nét nhưng tôi không thể nào viết được những chữ tròn trịa đẹp đẽ. Bao năm xa rồi, bạn bè biền biệt muôn phương kẻ còn người mất, tôi vẫn luôn nhận được lời nhắn nhủ khi đông tàn: sẽ về thăm trường xưa, thầy cũ. Mới hay cuộc sống dẫu thăng trầm dâu bể tình thầy nghĩa bạn chẳng thể nào nguôi quên.
Bao năm bôn ba xứ người, tôi vẫn đau đáu nỗi niềm về miền quê ấy - nẻo bình yên hồn nhiên trong trẻo luôn bám riết tâm hồn tôi trên bước đường tha phương. Tôi mong ngày trở về được nhìn rõ quê hương hơn, xứ sở mình đẹp hơn ngày khởi cuộc hành trình. Thời gian đã đi gần hết con đường của năm cũ, hãy lắng lại một chút để vỗ về trái tim bình yên, tận hưởng khoảnh khắc êm đềm nhất mới nhận ra rằng giữa bao điều còn dang dở chỉ có tình quê là viên mãn trong thẳm sâu tâm hồn mỗi người.
Nguyễn Thị Hải