Chuyến vây bắt này cách trụ sở công an xã Vĩnh Xương, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang khoảng 100m, song cơ quan chức năng phải bó tay không thể đối phó được với lượng người bao vây quá đông. Đại úy Dương Thanh Trung, Trưởng Đội 5 Phòng Cảnh sát kinh tế công An tỉnh An Giang nói: "Cuối năm là mùa buôn lậu hàng qua biên giới nên dân ăn hàng hoạt động rất dữ".
An Giang là điểm nóng về buôn lậu qua biên giới, đặc biệt là thời điểm gần Tết. Giáp ranh với Campuchia, hàng lậu thường xuyên được tuồn về Việt Nam qua cửa khẩu biên giới Châu Đốc, Tịnh Biên. Nơi đây trở thành điểm nóng về buôn lậu thuốc lá - thứ hàng nhẹ nhàng, dễ giấu, lợi nhuận cao... Chỉ riêng Chi cục quản lý thị trường tỉnh An Giang trong năm 2009 đã tịch thu được gần 1 triệu gói thuốc.
Người đi buôn vận dụng rất nhiều đường khác nhau để đưa hàng về sâu trong nội địa, từ cõng trên lưng, cột vào thân thể, dùng ghe, chở bằng xe gắn máy luồn lách vào những xóm nhỏ hay đường quê... Thỉnh thoảng trên những bờ ruộng cánh đồng Vĩnh Ngươn thấp thoáng vài người cõng kiện hàng trên lưng đi mải miết. Thoáng thấy bóng khả nghi, họ chạy thật nhanh và lẩn vào những khu xóm dân cư, biến mất.
Theo đại úy Trung, khoảng hai tháng nay tình hình buôn lậu thuốc lá ngoại trên địa bàn tỉnh An Giang nóng lên do nhu cầu tiêu thụ thị trường cuối năm và Tết cổ truyền tăng cao, đặc biệt tại khu vực thị xã Châu Đốc, huyện Tịnh Biên, Tân Châu. Giới vận chuyển thuốc lá lậu hoạt động theo một quy trình có tổ chức, như cho người đi trước cảnh giới, lập các điểm tập kết, trung chuyển, tận dụng giờ nghỉ của lực lượng chức năng.
Buôn lậu bằng xe máy không đi thành từng tốp đông như trước đây nữa, mà xé lẻ chỉ 1-2 xe một lần, hoạt động mạnh từ 1 đến 5h sáng. Mỗi xe chở từ 150 đến 250 cây thuốc. Các xe này liên tục liên lạc bằng điện thoại để nhận thông tin về những trạm kiểm tra. Nếu có động, họ sẽ dừng lại co cụm chờ đợi hoặc chuyển sang đường sông.
|
Vận chuyển thuốc lá lậu trên tuyến Quốc lộ 91 từ Châu Đốc về Long Xuyên. Ảnh: Cao Tâm. |
Lực chống buôn lậu như bộ đội biên phòng, hải quan, công an kinh tế, quản lý thị trường cuối năm cũng đã tăng cường các hoạt động phòng chống buôn lậu.
Trong năm, các đơn vị chức năng đã bắt giữ 1.317 vụ vận chuyển, tổng giá trị lên đến 12,1 tỷ đồng, lập hồ sơ quản lý 316 đối tượng, theo dõi 137 tụ điểm tập kết, cất giấu, trung chuyển thuốc lá lậu. 400.000 bao thuốc lá các loại mới đây đã bị lực lượng chống buôn lậu tỉnh An Giang thiêu hủy.
Thiếu tá Đặng Tấn Đắc, Phó trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh An Giang cho biết từ khi nghị định 12 ra đời, thuốc lá không còn là mặt hàng cấm nhập khẩu. Vì vậy hành vi vận chuyển thuốc lá lậu không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
“Nếu trước đây vận chuyển trên 150 cây thuốc đã có thể xử lý hình sự thì hiện tại chỉ có thể xử phạt hành chính khoảng 1 triệu đồng. Do vậy tình hình vận chuyển thuốc lá lậu không ngừng tăng lên do các mức phạt không có tính răn đe cao”, thiếu tá Đắc nhận xét.
Một điểm khó khăn nữa để có thể xử lý khi bắt giữ là phải xác định được yếu tố hàng qua biên giới.
Thiếu tá Đắc cho biết, dân vận chuyển thuốc lá lậu bằng xe máy luôn chạy với tốc độ cao, lạng lách. Vì vậy, lực lượng công an không thể tổ chức rượt đuổi trên đường do có thể gây nguy hại đến tính mạng người dân đi đường và ngay cả cho người buôn lậu. Thay vào đó là các hoạt động mật phục, phục kích bắt điểm…
Ông Lý Thanh Hoàng, Đội trưởng quản lý thị trường số 4 thị xã Châu Đốc cho rằng, việc kiểm tra khá khó khăn vì hiện tại không có hộ nào kinh doanh thuần túy thuốc lá, nếu có thì chỉ trưng bày số lượng ít vài cây để giao dịch.
Tại chợ Châu Đốc và chợ Tân Châu, thuốc lá ngoại nhập lậu không được bày bán công khai, nhưng khách hàng chỉ cần hỏi là có. Nhiều tiểu thương còn đảm bảo nếu muốn mua hàng lên TP HCM với số lượng vài chục cây thì chỉ cần cho địa chỉ sẽ gửi hàng theo xe khách lên giao tận nơi. Một số trung tâm thương mại xung quanh khu vực thị xã Châu Đốc cũng là nơi tập kết hàng lên xe tải để vận chuyển đi tiêu thụ vào buổi tối. Tuy nhiên không ít người mua thuốc lá tại đây đã phải ngậm ngùi vì mua phải hàng giả.
Theo số liệu của Hải quan Campuchia và Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, trong năm 2009 đã có khoảng 750 triệu gói thuốc lá được nhập hợp pháp vào Campuchia. Hầu như toàn bộ số hàng này được xuất lậu vào Việt Nam qua các ngả biên giới Campuchia và Lào.
Thống kê của hải quan Việt Nam, lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam chiếm khoảng 18-20% tổng số hàng hợp pháp đang được bán trên thị trường. Hàng năm thuốc lá nhập lậu gây thiệt hại khoảng 3.000 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước do thất thu thuế.
Hà Mai