Theo ông Vũ Quốc Khánh, Giám đốc Trung tâm ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT), hầu hết tin nhắn rác tồn tại hiện nay được gửi từ sim di động trả trước có nguồn gốc rất khó xác minh (loại sim này còn được gọi là sim rác). Kẻ phát tán thường sử dụng phương thức mua sim trả trước, cùng với thiết bị như USB 3G và phần mềm gửi tin nhắn chuyên nghiệp để gửi hàng loạt tin cho hết tiền trong tài khoản.
Nguyên nhân chính theo ông là tin nhắn rác tràn lan có chi phí gửi chỉ khoảng 20 đến 30 đồng, thậm chí có thời điểm mức giá còn 10 đến 15 đồng, biến dịch vụ này thành kênh quảng cáo truyền thông siêu rẻ.
Chi phí để phát tán một tin nhắn rác chỉ tối đa 30 đồng. Ảnh: Anh Quân |
Ông Khánh cho rằng, quản lý yếu kém khiến xử lý tin nhắn rác gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, các biện pháp ngăn chặn cũng chưa được thực hiện kịp thời. Giám đốc VNCERT đánh giá việc áp dụng hình thức phạt hành chính chỉ mang tính răn đe, điều chỉnh ban đầu: "Để giải quyết tận gốc cần áp dụng biện pháp mạnh hơn, thậm chí truy tố trước pháp luật".
Đồng tình với quan điểm trên, ông Lê Thái Hỷ, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM nói: "Sim trả trước là nguồn gây ra tin nhắn rác vô tội vạ". Bên cạnh đó, ông Hỷ cũng thẳng thắn nhận xét chính khoản thu lợi nhuận quá lớn khiến doanh nghiệp và các đơn vị liên quan phớt lờ những thức khác. Các doanh nghiệp và CSP (doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung và có đầu số) vẫn chưa hài hòa lợi ích mình nhận được, cùng với trách nhiệm xã hội.
Khoản thu về lớn khiến các chế tài xử lý trở nên quá nhỏ bé đối với doanh nghiệp và CSP. "Nếu các đơn vị này không tìm được lợi ích chung thì biện pháp của Nhà nước sẽ không thay đổi được gì, mà có thể tạo ra mâu thuẫn không đáng có", lãnh đạo Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM nhận định.
Theo ông Hỷ, mọi sự quan tâm đang đổ dồn vào chế tài và việc quản lý của Nhà nước, chưa ai để ý đến vấn đề kỹ thuật như hệ thống, thiết bị và các chương trình sàng lọc, xử lý dịch vụ nội dung số. "Cần trích lợi nhuận kinh doanh để thực hiện các biện pháp xã hội, ví dụ xây dựng, đầu tư và áp dụng kỹ thuật để ngăn chặn tin nhắn rác, thay vì đi theo các biện pháp hành chính, kiểm tra, phạt", ông nói.
Tại Hội nghị triển khai các biện pháp ngăn chặn tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và Nghị định 77 của Chính phủ về chống thư rác diễn ra chiều 13/11, ông Nguyễn Văn Hùng, Chánh thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông khuyến cáo người dân không nhắn tin đến các đầu số cung cấp dịch vụ nội dung qua tin nhắn nếu bản thân chưa hiểu rõ hoặc không nắm chắc thông tin về dịch vụ và giá cước.
Anh Quân