Tiến sĩ Nguyễn Sơn, Vụ phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban chứng khoán Nhà nước trong Diễn đàn kết nối cơ hội đầu tư diễn ra trong hai ngày 23 và 24/10 cho biết, đây là thời điểm thị trường chứng khoán có mức suy giảm khá sâu, doanh nghiệp Việt Nam được định giá thấp. Hiện có 86% doanh nghiệp niêm yết có thị giá dưới giá trị sổ sách. "Đây là cơ hội để các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận doanh nghiệp để mua cổ phần và tham gia quản trị điều hành doanh nghiệp", ông Sơn nói.
Theo Vụ trưởng, việc tiếp cận vốn từ quốc tế sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam cải thiện về quản trị công ty, công bố thông tin minh bạch, đặc biệt là các tổ chức quốc tế tham gia vào Hội đồng quản trị để định hướng phát triển chiến lược cho doanh nghiệp.
 |
|
Cơ quan quản lý đang tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt tìm vốn ngoại. Ảnh: Hoàng Hà |
Ông Sơn cho biết thêm, pháp lý Việt Nam hiện nay đang tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tiếp cận được vốn ở thị trường quốc tế, kể cả thí điểm cũng như nghiên cứu các mô hình. Và trên thực tế, một khối lượng trái phiếu thông thường cũng đang niêm yết trên thị trường Singapre.
Trên thực tế, trong năm 2012, Tập đoàn Vingroup đã có kế hoạch phát hành khoảng 300 triệu USD trái phiếu chuyển đổi quốc tế trên thị trường chứng khoán Singapore. Đây đã là lần thứ hai kể từ năm 2009 Vincom tham gia vào việc huy động vốn quốc tế bằng hình thức này.
Tương tự, năm ngoái Hoàng Anh Gia Lai (HAG) cũng đã huy động 60 triệu USD từ các nhà đầu tư quốc tế thông qua phát hành 24,3 triệu GDR (chứng chỉ lưu ký toàn cầu) tại thị trường chứng khoán London.
Thời điểm này, Massan (MSN) cũng huy động vốn quốc tế khá lớn với tổng giá trị khoảng 370 triệu USD bằng cách bán cổ phần và huy động tín dụng, năm nay ctiếp tục tham gia vào việc phát hành trái phiếu. Cuối tháng 2 vừa qua công ty này đã công bố về việc huy động được hơn 155 triệu USD từ việc chuyển đổi trái phiếu có thời hạn 4 năm cho một nhà đầu tư tại Mỹ.
Theo Vụ trưởng Sơn, việc huy động vốn giá rẻ trên thị trường quốc tế hiện nay đang là bài toán được đặt ra đối với các tập đoàn Việt Nam, đặc biệt khi có các dự án tốt. "Các nhà đầu tư quốc tế cũng nên quan tâm đến các dự án tốt này, nhất là các dự án của tư nhân Việt Nam", ông Sơn đề nghị.
Liên quan đến vấn đề hội nhập thị trường vốn quốc tế trong khối ASEAN để có thể giao dịch xuyên biên giới, ông Sơn thông tin, hiện nay Việt Nam cũng thuộc tổ công tác kết nối này.
Trong tháng 9 vừa rồi, Malaysia, Singapore và Thái Lan đã thực hiện kết nối xuyên biên giới thành công, Việt Nam cũng sẽ tham gia, tuy nhiên chúng ta cần có lộ trình và trước mắt là tiến hành lộ trình kết nối thông tin trước. Tiếp theo là kết nối một chiều, cho phép các nhà đầu tư quốc tế được đầu tư vào Việt Nam, và thời gian sau đó sẽ cho Việt Nam đầu tư ra nước ngoài. "Lộ trình kết nối phải thực hiện từng bước một để đảm bảo an ninh tài chính", ông Sơn chia sẻ.
Tiến sĩ Sơn thừa nhận, hiện nay việc tiếp cận vốn trong nước rất khó khăn. Bởi lẽ, thị trường chứng khoán mới hình thành 10 năm, nên doanh nghiệp tiếp cận vốn chủ yếu từ ngân hàng. Đây là một thói quen, một truyền thống và để chuyển dịch căn bản dòng vốn dài hạn từ ngân hàng qua thị trường chứng khoán đòi hỏi phải có thời gian và sự nỗ lực phát triển của thị trường vốn.
Trong vòng 3-5 năm tới, ông Sơn cho biết cơ quan này sẽ tiến hành tái cầu trúc toàn diện thị trường chứng khoán, tập trung vào các mũi nhọn như tái cấu trúc hệ thống tài chính trung gian, đó là công ty chứng khoán, trên cơ sở hợp nhất, sáp nhập và lành mạnh hóa các công ty hiện có.
Việc tái cấu trúc công ty chứng khoán cũng được Ủy ban chứng khoán nhà nước, Bộ tài chính gắn liền với việc triển khai mở cửa dịch vụ thị trường vốn, thị trường chứng khoán, cho phép nhà đầu tư nước ngoài được sở hữu 100% các quỹ, công ty chứng khoán trong nước (thay vì 49%) và thành lập công ty chứng khoán 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam.
Trong một nhìn nhận cụ thể hơn về mối quan tâm của các nhà đầu tư ngoại đến Việt Nam, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Bản Việt cho rằng, thời điểm kinh tế thiếu thuận lợi dù vậy cũng đã tạo cơ hội cho các nhà đầu tư ngoại dễ dàng đạt được những thương vụ hợp tác thành công hơn lúc bình thường.
“Trong lúc khó khăn này, nếu một ngân hàng muốn tìm đối tác ngoại thì sự thương lượng sẽ diễn ra dễ dàng hơn. Trong khi đó, nhu cầu tái cấu trúc doanh nghiệp lại đang lên cao, các doanh nghiệp hoặc các ngân hàng cũng không thể đưa ra những mức giá quá cao hoặc điều khoản bất hợp lý. Do đó cơ hội tìm kiếm được đối tác ngoại cũng dễ hơn”, ông Nam nói.
Dù vậy, hiện tại vẫn còn những yếu tố khiến các nhà đầu tư ngoại còn ngần ngại khi tìm kiếm đối tác Việt Nam, nhất là đối tác trong lĩnh vực ngân hàng. Trong đó có sự kém minh bạch về thông tin tài chính của bản thân doanh nghiệp.
Ông Sannjay Kalra, Đại diện thường trú của Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng, nhà đầu tư ngoại khi đặt chân vào lĩnh vực nào thì thường nắm rất rõ tình hình của lĩnh vực đó. Ngân hàng là một ngành hấp dẫn nhưng hiện tại vẫn còn nhiều khó khăn, tiến trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, nợ xấu, sự yếu kém về công nghệ, tính minh bạch chưa cao.
"Ngoài ra, việc khống chế tỷ lệ sở hữu cũng là rào cản lớn đối với nhà đầu tư ngoại khi muốn tham gia vào lĩnh vực ngân hàng. Thời gian tới cơ quan quản lý của Việt Nam nên cân nhắc vấn đề này", ông nói.
Lệ Chi