Ngày 29/8, tại hội thảo về sửa đổi Nghị định 67, đại diện Bộ Nông nghiệp cho hay sau ba năm triển khai nghị định này, đã có hơn 1.500 tàu vỏ sắt và vỏ gỗ được đóng mới.
Tuy nhiên gần đây, ngư dân ở nhiều địa phương phản ánh tàu sắt của họ bị hư hỏng, thậm chí phải nằm bờ. Bộ Nông nghiệp thống kê có 40 tàu vỏ sắt ở Thanh Hóa, Phú Yên, Bình Định, Quảng Nam bị hỏng, với các lỗi rỉ sét phần vỏ tàu, mặt boong, cabin, van ống; máy chính, máy phát điện, trang thiết bị và hầm bảo quản.
Nhiều ngư dân "kêu trời" với tàu vỏ thép
Phát biểu thảo luận, ngư dân Đinh Công Khánh – Chủ tàu BĐ 99086 cho biết anh cùng năm ngư dân khác lặn lội từ Bình Định ra Đà Nẵng với mong muốn yêu cầu một doanh nghiệp đóng tàu phải sửa chữa và bồi thường.
Anh Khánh được ngân hàng cho vay 18,7 tỷ đồng đóng tàu vỏ thép theo Nghị định 67. Ngư dân này vất vả ngược xuôi tám lần từ Bình Định ra công ty đóng tàu ở Hải Phòng để nhìn con tàu của mình dần thành hình. Tháng chín năm ngoài, anh Khánh cùng bạn tàu vươn khơi Trường Sa đánh bắt cá thì tàu gặp sự cố.
Các đại biểu tham gia hội thảo. Ảnh: Nguyễn Đông.
"Hầm đá bị ứ nước, đá lạnh bị hỏng sạch nên không thể giữ lạnh cho cá, khiến cả chuyến biển nửa tháng chỉ bán được chưa đầy 30 triệu đồng tiền cá, lỗ 280 triệu đồng", anh Khánh kể lại và cho biết sau đó đã gọi phản ánh với phía công ty.
Nhưng anh Khánh phải chờ nhiều tuần mới có kỹ sư của công ty vào xử lý sự cố, lại phải chờ thêm một tháng sửa chữa. Tàu nằm bờ nhiều ngày, tiền công thuyền viên vẫn phải trả. Tháng ba vừa qua, tàu của anh Khánh trở lại biển, nhưng mới chạy cách bờ được 10 hải lý thì hỏng máy, phải quay về nằm cảng Đề Gi đến nay.
Anh Khánh cho biết, thiệt hại của gia đình đã lên đến hơn 1,3 tỷ đồng, nguồn thu không có, trong khi vẫn phải trả công cho 22 thuyền viên để giữ bạn tàu. Công ty hứa 30/8 sẽ giao tàu nhưng hiện tàu vẫn chưa được sửa.
Ngư dân này đề nghị cơ quan chức năng yêu cầu phía công ty cho người vào Bình Định sửa chữa tàu; Chính phủ và các bộ ngành chỉ đạo ngân hàng giãn nợ cho bà con ngư dân, chờ tàu sửa xong sẽ ra khơi với ngư trường truyền thống.
Ông Trần Văn Liên ở Quảng Nam cho hay, ngày mai sẽ ra tòa trong vụ kiện doanh nghiệp đóng tàu và công ty lắp máy, do con tàu ông đặt đóng giá 16,5 tỷ đồng vừa hạ thủy đã hỏng máy.
Tàu vỏ thép của ông Trần Văn Liên phải nằm bờ vì hỏng máy, dù chưa từng ra khơi. Ảnh: Nguyễn Đông.
Ông Lại Xuân Môn - Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, cho biết thực tế ngư dân đang có xu hướng đóng tàu vỏ gỗ nhiều hơn vỏ thép, do quen sử dụng lâu nay, chi phí đầu tư ít, dễ vận hành, ít hỏng hóc hơn.
Theo ông, khi đóng tàu vỏ thép, ngư dân chưa thường xuyên giám sát việc doanh nghiệp thi công cho mình; một số ngư dân không đủ trình độ, kiến thức về tàu vỏ thép khi đặt bút ký vào các bản hợp đồng.
Nhiều bất cập của Nghị định 67
Ông Nguyễn Văn Trung - Vụ trưởng Vụ khai thác thủy sản (Tổng cục Thủy sản), cho rằng Nghị định 67 được ban hành phù hợp với nguyện vọng của đông đảo ngư dân, góp phần phát triển ngành thủy sản. Quá trình thực hiện nghị định này, nhiều vướng mắc đã được các bộ ngành tháo gỡ.
Tuy nhiên, theo ông Trung, trong thực tiễn vẫn còn nhiều bất cập như các hạng mục đầu tư từ ngân sách cho cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão chưa đồng bộ; chính sách tín dụng còn chậm; ngư dân lúng túng chọn cơ sở đóng tàu, tư vấn thiết kế và giám sát thi công; đăng kiểm còn thiếu về nguồn lực, yếu về trình độ; lãi suất cho vay cao...
Năm 2017, do hướng dẫn chậm, các doanh nghiệp bảo hiểm không tiếp tục thực hiện bảo hiểm theo Nghị định 67 nên đã phát sinh vướng mắc từ đầu năm đến nay. Theo đó, các ngân hàng thương mại không tiến hành giải cho các tàu đang đóng, hoặc ngư dân có tàu đã đóng xong do không có bảo hiểm nên không đi biển được.
Ông Trung cho biết cần bổ sung thêm doanh nghiệp thực hiện bảo hiểm trên địa bản của mỗi tỉnh để ngư dân lựa chọn, thay vì chỉ có một doanh nghiệp như hiện nay.
Về việc khắc phục các sự cố của tàu vỏ thép, đại diện Bộ Nông nghiệp cho biết Bộ đã đề nghị các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát cơ sở đóng tàu và hướng dẫn thực hiện duy tu, sửa chữa tàu vỏ thép; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch Hội Nông dân Lại Xuân Môn phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Đông.
Theo nhiều đại biểu, dù Bộ Nông nghiệp đã ban hành 26 mẫu tàu vỏ thép cho toàn quốc, nhưng khi áp dụng ở từng địa phương còn nhiều điểm chưa phù hợp, do đó Bộ cần rà soát để chỉnh sửa; đồng thời công bố các công ty có năng lực đóng tàu cá tốt nhất để ngư dân liên hệ.
Phát biểu kết thúc hội thảo, ông Lại Xuân Môn cho biết, ở các nước có điều kiện, ngư dân ra khơi được nhà nước hỗ trợ rất nhiều, ví dụ cho vay với lãi suất chỉ bằng 1/4 vay kinh doanh thương mại. "Ở Việt Nam, ngư dân có thu nhập còn khiêm tốn, trong khi bà con bám biển không đơn thuần là đánh bắt hải sản mà còn là những cột mốc sống bảo vệ chủ quyền biển đảo", ông Môn nói.
| Tháng 7/2014, Chính phủ ban hành Nghị định 67 về một số chính sách phát triển thủy sản. Sau hơn một năm triển khai, chính sách này được sửa đổi, bổ sung một số điều thành Nghị định 89. Theo đó, cả nước sẽ đóng mới 2.079 tàu đánh bắt xa bờ, 205 tàu dịch vụ hậu cần. |