Sáng 29/10, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể giải trình trước Quốc hội về việc chậm giải ngân vốn đầu tư công cho hai dự án trọng điểm quốc gia: đường cao tốc Bắc Nam phía Đông và dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Ông Thể cho hay, sau khi Quốc hội thống nhất tách dự án giải phóng mặt bằng thành sân bay Long Thành và dự án xây dựng công trình thì Bộ Giao thông tiến hành đồng thời hai việc.
Đầu tiên, Bộ phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện dự án giải phóng mặt bằng để trình Chính phủ phê duyệt; đồng thời, Bộ chủ trì đấu thầu quốc tế để lập dự án khả thi tổng thể giai đoạn một cho sân bay Long Thành.
Bộ trưởng Giao thông Nguyễn Văn Thể phát biểu trước Quốc hội sáng 29/10. Ảnh: Ngọc Thắng
Tháng 3/2018, UBND tỉnh Đồng Nai trình Chính phủ dự án giải phóng mặt bằng, đến tháng 7 trình lại lần 2. Hiện 25 thành viên Hội đồng thẩm định quốc gia đã thống nhất ý kiến, hồ sơ có thể được phê duyệt trong tháng 11/2018. Sau đó, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ kiểm đếm và sử dụng tiền được bố trí để giải phóng mặt bằng.
Bộ Giao thông cũng tổ chức đấu thầu quốc tế, lập dự án tổng thể giai đoạn một và dự kiến từ tháng 1 đến tháng 6/2019 đấu thầu quốc tế, tháng 6/2019 ký hợp đồng.
"Liên doanh 5 nhà thầu trong đó có 3 nhà thầu của Nhật Bản và 2 nhà thầu trong nước đang khẩn trương lập dự án. Theo kế hoạch, chúng tôi sẽ hoàn thành trong tháng 7/2019", ông nói.
Bộ trưởng Giao thông khẳng định, hiện hai dự án sân bay Long Thành và đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông đang tập trung vào khâu khảo sát, thiết kế, lập dự án, do đó kinh phí tuy đã bố trí nhưng chưa sử dụng được.
Theo ông, trong tháng 11 nếu Chính phủ phê duyệt được dự án giải phóng mặt bằng sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai sẽ sử dụng khoản 23.000 tỷ đồng bố trí cho giải phóng mặt bằng; còn khoản 55.000 tỷ đồng cho đường cao tốc Bắc Nam phía Đông thì đến tháng 1/2019, sau khi Bộ bàn giao mặt bằng cho các địa phương, mỗi tỉnh sẽ chọn từng đoạn đơn giản nhất để lập dự án trước và phê duyệt. "Lúc đó mới bắt đầu chi trả tiền giải phóng mặt bằng", ông Thể nói.
Video: Bộ trưởng Giao thông Nguyễn Văn Thể phát biểu tại Quốc hội
"Bộ Giao thông tiếp 112 đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán trong 3 năm"
Về tiến độ của tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông, ông Thể khẳng định Chính phủ, Bộ Giao thông xem đây là một trong các nhiệm vụ trọng tâm nên rất tập trung để đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, trong 3 năm qua, Bộ đã tiếp 112 đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, trong đó có Uỷ ban Kiểm tra trung ương vào làm việc. Kết luận của các cơ quan chức năng đều yêu cầu Bộ Giao thông và Chính phủ thực hiện nghiêm quy định pháp luật trong quá trình triển khai công trình hạ tầng.
"Vì vậy, với dự án cao tốc Bắc Nam, chúng tôi đã thực hiện đúng trình tự, không cho phép sai sót ở bất cứ khâu nào; mục đích là công trình đảm bảo tiến độ, chất lượng và phải đúng thủ tục", ông Thể nói.
Bộ trưởng Giao thông cho hay, tháng 11/2017, Chủ tịch Quốc hội ban hành Nghị quyết triển khai dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông thì tháng 12/2017, Chính phủ giao trách nhiệm cho các Bộ ngành liên quan. Sau khi có ý kiến chính thức của Chính phủ, Bộ Giao thông tổ chức đấu thầu lập dự án, khi đấu thầu mất khoảng 2 tháng để lựa chọn nhà tư vấn phù hợp.
Dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông gồm 11 dự án thành phần, trong quá trình thực hiện, tư vấn phải tiến hành khảo sát và làm nhiều việc như đánh giá tác động môi trường, thống nhất khung chính sách đền bù giải phóng mặt bằng giữa các tỉnh. Khung chính sách này phải được Chính phủ phê duyệt. Ngoài ra, Bộ cũng cần thống nhất với các địa phương về quy mô dự án đi qua, hầm chui, cầu, vị trí các tuyến...
"Tất cả những việc này tư vấn làm rất khẩn trương và hiện Bộ Giao thông đã phê duyệt 5 dự án; 5 dự án khác đang trình Chính phủ, khi được thống nhất Bộ sẽ phê duyệt vào đầu tháng 11. Còn một dự án chậm là cầu Mỹ Thuận 2, đây là cầu lớn nên phải đấu thầu rất lâu. Bộ đang cố gắng trong năm 2018 tất cả 11 dự án được phê duyệt", ông Thể cam kết.
Sau khi 11 dự án được phê duyệt, dự án sẽ đầu đấu thầu thi công; dự kiến tháng 9/2019 mới hoàn thành thiết kế bản vẽ thi công và tập trung xây dựng công trình trong hai năm 2020 - 2021.
"Riêng công tác giải phóng mặt bằng sẽ được tập trung trong đầu năm 2019", Bộ trưởng Giao thông cho hay.
Trong phiên thảo luận của Quốc hội về kinh tế - xã hội trong hai ngày 26 và 27/10, một số đại biểu đã lo ngại việc dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành chậm trễ. "Đến năm 2020, có khả năng dự án này không giải ngân hết vốn đã bố trí trong khi nhiều công trình khác cần vốn, như vậy sẽ gây lãng phí nguồn lực", đại biểu Hoàng Quang Hàm nói.
Sân bay Long Thành là công trình có tổng mức đầu tư 336.630 tỷ đồng (tương đương 16 tỷ USD), trong đó giai đoạn một là 114.000 tỷ đồng (5,4 tỷ USD); kế hoạch chậm nhất 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác giai đoạn một.
Tháng 11/2017, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng.