Hội nghị Cấp cao Hợp tác Mekong - Lan Thương lần thứ nhất hôm nay diễn ra tại Tam Á, Hải Nam, Trung Quốc với sự tham dự của lãnh đạo các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam. Đoàn Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu.
Với chủ đề "Cùng chung dòng sông, cùng chung tương lai", hội nghị nhất trí cùng thúc đẩy hợp tác trên ba trụ cột là chính trị - an ninh, kinh tế; phát triển bền vững; văn hóa, xã hội và giao lưu nhân dân. Trong thời gian tới, hợp tác Mekong - Lan Thương sẽ đặt trọng tâm vào 5 lĩnh vực ưu tiên là quản lý tài nguyên nước, kết nối, hợp tác năng lực sản xuất, hợp tác kinh tế qua biên giới, nông nghiệp và xóa đói giảm nghèo.
Hội nghị nhất trí tăng cường hợp tác giữa 6 nước trong quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong - Lan Thương, coi đây là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu. Hội nghị cũng ủng hộ đề xuất xây dựng Trung tâm hợp tác nguồn nước Mekong - Lan Thương nhằm thúc đẩy hợp tác giữa 6 nước trong chia sẻ thông tin và dữ liệu, nâng cao năng lực, quản lý lũ lụt và hạn hán, và thực hiện các nghiên cứu chung về nguồn nước sông Mekong - Lan Thương.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề cao việc Trung Quốc tăng cường xả nước ở thượng nguồn theo đề nghị của các nước hạ nguồn Mekong, để hỗ trợ khắc phục tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn.
Phó Thủ tướng cho rằng cơ chế hợp tác mới giữa các nước tiểu vùng sông Mekong cần chú trọng quản lý và sử dụng một cách khoa học và bền vững nguồn nước sông Mekong, trong bối cảnh hạn hán và xâm mặn ngày càng nghiêm trọng ở các nước hạ lưu sông. Phó Thủ tướng nhấn mạnh đây phải là lĩnh vực hợp tác ưu tiên hàng đầu của 6 nước Mekong - Lan Thương.
Đồng thời Phó Thủ tướng cũng kêu gọi thúc đẩy kết nối kinh tế trong tiểu vùng, hợp tác sản xuất nông nghiệp bền vững, và tạo thuận lợi cho lưu chuyển thương mại, đầu tư và du lịch qua biên giới.
Để góp phần thúc đẩy hợp tác Mekong - Lan Thương đi vào thực chất, Việt Nam đề xuất ba dự án và đã được các nước nhất trí đưa vào Danh sách dự án thu hoạch sớm để triển khai giai đoạn đầu của hợp tác Mekong - Lan Thương.
Cả ba dự án này đều có lợi ích thiết thực, phù hợp với ưu tiên của hợp tác Mekong - Lan Thương, nhất là dự án tăng cường phối hợp quản lý lũ lụt và hạn hán trong lưu vực sông Mekong - Lan Thương và dự án hài hòa hóa tiêu chuẩn, thủ tục giữa các nước trong tiểu vùng.
Việt Nam cũng sẵn sàng phối hợp với Trung Quốc và các nước tiểu vùng sông Mekong triển khai dự án chung về thành lập Trung tâm hợp tác nguồn nước Mekong - Lan Thương nhằm chia sẻ thông tin, nâng cao năng lực về quản lý bền vững tài nguyên nước sông Mekong, trong đó có việc đóng góp tài chính và chuyên gia làm việc tại trung tâm này.
Phương Vũ