Sĩ quan đặc nhiệm Alexander Prokhorenko. Ảnh: Wiki.
Nga hôm qua xác nhận thiếu tá phi công Roman Filippov, người điều khiển cường kích Su-25 bị bắn rơi ở Syria, đã kích nổ quả lựu đạn mang theo để không bị phiến quân Syria bắt sống. Anh không phải là quân nhân Nga đầu tiên chấp nhận cái chết chứ không chịu đầu hàng kẻ thù tại Syria. Hai năm trước, sĩ quan đặc nhiệm Alexander Prokhorenko đã có hành động anh dũng tương tự.
Prokhorenko hy sinh ngày 17/3/2016 ở tuổi 25, khi một mình xâm nhập sâu vào khu vực do nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng kiểm soát ở ngoại ô Palmyra, Homs để phát hiện, chỉ thị các mục tiêu quan trọng cho máy bay Nga đến ném bom.
Tuy nhiên, trong quá trình tác chiến, Prokhorenko không may bị phiến quân IS phát hiện và bao vây. Phiến quân tìm mọi cách bắt sống Prokhorenko, bởi với chúng, một tù binh là sĩ quan đặc nhiệm Nga sẽ mang lại lợi thế lớn khi mặc cả, đồng thời phục vụ cho mục đích tuyên truyền của phiến quân.
Khi phải một mình đối mặt với toán IS đang tìm cách vây kín mọi nẻo đường, Prokhorenko biết rằng không còn cách nào để thoát ra ngoài. Nhận thấy các tay súng phiến quân đang áp sát, Prokhorenko đã đưa ra quyết định quan trọng nhất.
Anh liên lạc qua radio với các phi công ở căn cứ Hmeymim, yêu cầu họ ném bom xuống tọa độ đúng nơi anh đang ẩn nấp. Vài phút sau, chiến đấu cơ Nga lao xuống trút bom vào vị trí đó, tiêu diệt toán phiến quân, nhưng Prokhorenko cũng tử trận.
Theo trang Liveleak, thông điệp cuối cùng Prokhorenko gửi về cho các đồng đội là: "Tôi đang bị bao vây, chúng đang ở bên ngoài, tôi không muốn chúng bắt tôi rồi sẽ đưa tôi đi diễu hành như chiến lợi phẩm. Hãy không kích đi, nếu không, chúng sẽ chế giễu tôi và bộ quân phục này".
"Tôi muốn chết trong vinh quang và khiến những tên khốn này cũng phải mất mạng. Làm ơn hãy thực hiện mong muốn cuối đời của tôi, hãy không kích đi vì dẫu sao chúng cũng sẽ giết tôi thôi. Xin cảm ơn chỉ huy, hãy nói với gia đình và đất nước rằng tôi rất dũng cảm và tôi đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Hãy chăm sóc gia đình tôi, trả thù cho cái chết của tôi. Tạm biệt, hãy nói hộ với gia đình tôi rằng tôi yêu họ".
Lễ tưởng niệm Prokhorenko năm 2016. Ảnh: RIA.
Trong khi đó, ở quê nhà, người vợ trẻ Ekaterina của anh không hề biết rằng chồng mình đang chiến đấu ở Syria. Khi Prokhorenko tạm biệt vợ và đứa con chưa chào đời để lên đường hai tháng trước đó, cô tin rằng anh chỉ đến đóng quân ở vùng Caucasus của nước Nga, chứ không phải là chiến trường Syria, nơi sĩ quan đặc nhiệm này ngày đêm âm thầm xâm nhập sào huyệt của IS để thực hiện nhiệm vụ.
Với sự hỗ trợ của lực lượng người Kurd ở Syria, thi thể của Prokhorenko được đưa về Moscow ngày 29/4. Các đồng đội cùng người dân Nga gọi Prokhorenko là "Rambo của nước Nga" để ca ngợi lòng dũng cảm và sự hy sinh của anh. Chính quyền Orenburg, quê của Prokhorenko đã đặt tên một con đường theo tên anh. Tổng thống Nga Vladimir Putin đích thân đến gặp gia đình của Prokhorenko để truy tặng anh huân chương Anh hùng nước Nga, phần thưởng cao quý nhất ghi công những anh hùng ngã xuống.
Phi công Roman Filippov. Ảnh: Odnoklassniki.
Còn trong vụ Su-25 Nga bị bắn rơi ngày 3/2, phi công Filippov đã cố điều khiển đến cùng để cứu máy bay và kịp thông báo tình hình về sở chỉ huy. Tuy nhiên, máy bay đã rơi ngay sau đó, buộc anh phải nhảy dù xuống khu vực phiến quân kiểm soát.
Filippov đã chiến đấu tới phút cuối cùng bằng khẩu súng ngắn mang theo bên mình, do không kịp rút khẩu súng trường dưới gầm ghế phóng dù. Filippov nấp sau một tảng đá, bắn hết một băng đạn súng ngắn và cũng bị trúng đạn khi phiến quân khép chặt vòng vây.
Nhận thấy nguy cơ bị bắt sống, thiếu tá phi công Nga đã tự sát bằng lựu đạn khi phiến quân chỉ còn cách vài chục mét. Video đăng trên kênh YouTube IDLIB + cho thấy phiến quân Syria áp sát vị trí ẩn nấp sau một tảng đá của Filippov. Anh hô to "vì các đồng đội của tôi" trước khi rút chốt lựu đạn. Một tiếng nổ lớn vang lên và khói bốc lên từ sau tảng đá nhưng không rõ có phiến quân nào bị tiêu diệt trong vụ nổ hay không.
Roman Filippov sinh năm 1984 tại Voronhez, trong một gia đình có truyền thống phi công quân sự. Anh đã có vợ và con gái 5 tuổi. Filippov được đánh giá là phi công giỏi, kinh nghiệm, đã từng giữ các chức vụ phi công chính, chỉ huy phó phi đội bay cường kích của quân khu phía Đông.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết Filipov đã thực hiện "hàng chục nhiệm vụ chiến đấu tại Syria để tiêu diệt các nhóm khủng bố quốc tế và hộ tống nhiều đoàn xe cứu trợ tới các vùng giải phóng". Anh sẽ được truy tặng danh hiệu Anh hùng nước Nga.
Phương Vũ