 |
|
Osama bin Laden. Ảnh: AFP. |
2002
Sau vụ tấn công ngày 11/9/2001, CIA và quân đội Mỹ bắt đầu truy tìm và thẩm vấn những nghi phạm trong mạng lưới khủng bố al-Qaeda tại nhà tù Guantanamo và các nhà tù bí mật. Một số tù nhân do không chịu được các biện pháp hỏi cung của quân đội Mỹ đã buộc phải hé lộ thông tin về một người đưa thư trung thành của Bin Laden có biệt danh là Abu Ahmed al-Kuwaiti. Đây là chính là manh mối quan trọng dẫn đường cho cuộc truy bắt gần mười năm qua.
2003
Tháng 3, Khalid Sheikh Mohammed, kẻ từng tham gia vào vụ tấn công ngày 11/9/2001 bị bắt tại thành phố Karachi của Pakistan. Jose Rodriguez, giám đốc Trung tâm chống khủng bố thuộc CIA từ năm 2002 đến 2005 cho biết, Khalid buộc phải cung cấp thông tin về người đưa thư này sau vài tuần ngoan cố với các hình thức tra tấn. Y xác nhận có biết Abu Ahmed al-Kuwaiti nhưng phủ nhận việc hoạt động trong mạng Al-Qaeda.
2004
Nhân vật hàng đầu của Al-Qaeda là Hassan Ghul bị bắt vào tháng 2/2004 ở miền bắc Iraq. Y khai nhận với các nhân viên thẩm vấn của CIA rằng Abu Ahmed al-Kuwaiti chính là một nhân vật quan trọng với Al-Qaeda và thủ lĩnh Bin Laden. Đặc biệt, Ghul còn tiết lộ rằng người đưa thư cho Bin Laden cũng là chỗ thân cận với Abu Faraj al-Libi, người kế nhiệm Khalid Sheikh Mohammed mới sa lưới.
2005
Tháng 5/2005, tới lượt Abu Faraj al-Libi theo chân Khalid bị bắt ở Mardan, Pakistan. Người này thừa nhận với CIA rằng khi lên nhậm chức, y đã nhận thông tin qua một người đưa thư nhưng lại bịa ra một cái tên khác và phủ nhận không biết Abu Ahmed al-Kuwaiti. Tuy nhiên, sau vài tuần bị tra tấn, al-Libi xác nhận biết al-Kuwaiti và tiết lộ những thông tin quan trọng về nhân vật này. Y cho biết người này làm nhiệm vụ chuyển thư của Bin Laden ra ngoài hai tháng một lần.
Cũng trong năm 2005, CIA đã tăng số nhân viên cắm chốt ở Pakistan và Afghanistan. Họ đã tìm ra tên thật của người đưa thư nói trên và Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA) đã cài thiết bị theo dõi các cuộc gọi và email giữa gia đình của y với bất kỳ ai ở Pakistan. Từ đó, CIA đã tìm được tên họ đầy đủ của y là Sheikh Abu Ahmed, một người Pakistan sinh ra ở Kuwait. Đây là bước ngoặt trong chiến dịch lần ra dấu vết Osama bin Laden.
2009
Các cơ quan tình báo Mỹ cuối cùng cũng xác định được một khu vực tại Pakistan nơi người đưa thư Sheikh Abu Ahmed có mật danh al-Kuwaiti và anh trai của y đang hoạt động nhưng lại chưa định vị được chính xác địa điểm. Trong khi đó, theo nguồn tin của Bộ ngoại giao Pakistan, cơ quan tình báo của nước này đã cho biết thông tin về một ngôi nhà ở Abbottabad nơi họ nghi ngờ Bin Laden đang ẩn náu.
Tháng 7/2010
Bằng việc theo dõi các cuộc điện thoại qua vệ tinh của người đưa thư, cơ quan an ninh quốc gia Mỹ đã tìm ra mạng lưới của Al-Qaeda ở hai thành phố Kohat và Charsada thuộc tỉnh Khyber Pakhtunkhwa của Pakistan. Các điệp viên CIA ở Pakistan cũng thông báo phát hiện người đưa thư nói trên đang lái xe ở gần thành phố phía bắc Peshawar và tiến hành theo dõi các di chuyển của y.
Tháng 8/2010
Al-Kuwaiti không hề biết rằng mình đang dẫn đường cho các cơ quan tình báo đến nơi ẩn náu của Bin Laden ở Abbottabad, cách thủ đô Islamabad 56km về phía bắc và chỉ cách Học viên quân sự Pakistan khoảng 1 km. Khu dinh cơ biệt lập gồm 3 tầng khá rộng, được bao quanh bằng bước tường cao.
Các chuyên gia phân tích tình báo Mỹ xác định đây là nơi ẩn náu của một nhân vật quan trọng, thậm chí có thể chính là Osama bin Laden. Giám đốc CIA Leon Panetta đã tóm tắt lại các chi tiết về ngôi nhà cho tổng thống Barack Obama và các trợ lý an ninh cao cấp nhất của ông gồm Phó tổng thống Joe Biden, Ngoại trưởng Hillary Clinton và Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates.
Mùa thu năm 2010
Các cơ quan tình báo Mỹ tiếp tục theo dõi khu nhà ở Abbottabad để xác nhận liệu có phải Bin Laden đang trú ngụ bên trong hay không. Các vệ tinh đã cung cấp những hình ảnh chi tiết về tòa nhà trong khi NSA cố gắng theo dõi các hoạt động liên lạc tại đây khi không có đường dây điện thoại và đường truyền Internet. Sau đó Cơ quan tình báo địa lý quốc gia Mỹ (NGA) đã lập được bản đồ chi tiết về khu vực và hình ảnh của tòa nhà cho CIA.
Giám đốc CIA Leon Panetta cùng các chuyên gia đã thảo luận về cách thức tổ chức theo dõi tại chỗ tòa nhà này, nhưng lo ngại hành động sẽ đánh động những người ẩn náu bên trong và bỏ trốn. CIA cũng quyết định không cung cấp thông tin cho chính quyền Pakistan để tránh ảnh hưởng đến nhiệm vụ đang thực thi. Ông Panetta thậm chí còn nói với Time rằng có thể chính quyền Pakistan sẽ đánh động cho các mục tiêu đang bị Mỹ theo dõi.
Tháng 2/2011
Giữa tháng 2, một loạt các cuộc họp ở Nhà Trắng có sự tham dự của Tổng thống Obama đã quyết định tăng cường theo dõi Bin Laden tại Abbottabad. Phó đô đốc William McRaven, tư lệnh Bộ chỉ huy lực lượng đặc biệt Mỹ (JSOC) đã được mời tới họp với giám đốc CIA Panetta tại trụ sở của CIA ở Langley,Virginia, bàn về một cuộc đột kích.
Sau một vài tuần thảo luận, họ đi đến thống nhất lựa chọn một trong ba kế hoạch tác chiến gồm ném bom từ trên cao bằng máy bay B-2, tấn công trực tiếp với tên lửa hành trình và tấn công bằng trực thăng chở biệt kích Mỹ. Trong đó, hai kế hoạch đầu có khả năng phá hủy cả tòa nhà và gây ra "tổn thất phụ trợ" lớn.
14/3/2011
Tổng thống Barack Obama chủ trì cuộc họp đầu tiên trong 5 cuộc họp với Hội đồng an ninh quốc gia (NSC) để thảo luận về các phương án được phó đô đốc McRaven đưa ra, sau khi đã có thêm các bằng chứng về việc Bin Laden đang ẩn náu trong ngôi nhà tại Abbottabad. Giới chức an ninh Mỹ tranh luận về việc có tiến hành cuộc tấn công hay chờ theo dõi thêm cho đến khi đảm bảo chắc chắn Bin Laden đang ở trong khu dinh cơ.
22/3/2011
Tổng thống Mỹ tiếp tục thảo luận về những phương án tấn công Bin Laden. Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates tỏ ra nghi ngờ về thành công của phương án đột kích bằng trực thăng và hướng dẫn các nhân viên dưới quyền tính đến sử dụng các loại bom thông minh. Tuy nhiên sau đó, ông được thông báo rằng sẽ cần đến 32 quả bom hạng nặng có khả năng phá hủy mọi thi thể.
Sau đó phương án đột kích bằng trực thăng thắng thế và biệt đội ST6 thuộc lực lượng đặc nhiệm SEAL của hải quân bắt đầu tập luyện cho sứ mệnh tại các cơ sở, nơi đã dựng mô hình tòa nhà của Bin Laden. Khi đó họ hoàn toàn không biết đang chuẩn bị cho chiến dịch như thế nào và tấn công mục tiêu là ai.
26/4/2011
Giám đốc CIA Panetta đã tổ chức một cuộc họp với 15 trợ lý để đánh giá độ tin cậy của các thông tin tình báo mà họ thu thập được. Đã có những bằng chứng xác thực cho thấy sự tồn tại của Bin Laden ở trong dinh cơ nhưng không có vệ tinh nào chụp được hình ảnh của y hay bất kỳ thành viên nào trong gia đình. Giám đốc CIA kết luận đã đủ cơ sở để thực hiện chiến dịch, trong khi các trợ lý chỉ tin 60-80% Bin Laden đang ở đó. Họ quyết định trình kế hoạch lên tổng thống.
28/4/2011
Panetta thông báo với Tổng thống Obama và các cố vấn an ninh quốc gia tại Nhà Trắng rằng đã đến lúc đưa ra quyết định. Các kịch bản rủi ro được đưa ra thảo luận và các quan chức trong buổi họp chia thành hai phe với một bên ủng hộ sử dụng trực thăng đột kích và một bên nghiêng về phương án dùng tên lửa tấn công. Cuối cùng, Tổng thống Barack Obama cho biết ông chưa đưa ra quyết định và muốn được suy nghĩ thêm để đưa ra quyết định sớm nhất có thể.
29/4/2011
Ngay trước khi lên trực thăng đến thị sát khu vực vừa xảy ra bão lốc ở bang Alabama, Tổng thống Obama đã họp kín với các trợ lý cao cấp tại Nhà Trắng và giao một sắc lệnh đã được ký cho phép thực hiện một cuộc đột kích bằng trực thăng. Giám đốc CIA Panetta lập tức chỉ thị cho phó đô đốc McRaven thực thi nhiệm vụ.
30/4/2011
Tổng thống Barack Obama tranh thủ gọi cho phó đô đốc McRaven từ tiệc tối ở Nhà Trắng và chúc ông may mắn với sứ mệnh đặc biệt.
1/5/2011
Tổng thống Mỹ Barack Obama và các quan chức hàng đầu như Ngoại trưởng Hillary Clinton, Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates tập trung tại Phòng tình huống trong Nhà Trắng theo dõi thông tin cập nhật về chiến dịch, do Giám đốc CIA trực tiếp thực hiện từ trụ sở ở Langley. Khi đó là buổi chiều theo giờ Mỹ và đêm cùng ngày, ông Obama thông báo Bin Laden đã bị tiêu diệt.
Anh Ngọc