Vật thể phát sáng bí ẩn ở Phoenix, Arizona, Mỹ năm 1997. Ảnh: Fox.
Tháng 3/1997, hàng trăm người dân ở Arizona, Mỹ nhìn thấy một vật thể cực lớn bay lơ lửng trên dãy núi Phoenix. "Tôi chứng kiến một phi thuyền hình tam giác rất lớn đang lặng lẽ bay qua dãy núi. Đó là khoảnh khắc thực sự nghẹt thở", cựu thống đốc Arizona Fife Symington kể lại với CNN.
Vụ việc này cùng hàng nghìn báo cáo về những lần nhìn thấy Vật thể Bay Không xác định (UFO) khác trên lãnh thổ Mỹ đã buộc Lầu Năm Góc phải vào cuộc một cách nghiêm túc, mở đầu cho chương trình điều tra, săn đuổi người ngoài hành tinh với khoản ngân sách lên tới 22 triệu USD mỗi năm.
Quân đội Mỹ mới đây thừa nhận với NYTimes sự tồn tại của Chương trình mang tên Nhận dạng Mối đe dọa Vũ trụ Tiên tiến (AATIP). Chương trình được bắt đầu từ năm 2007 với mục đích điều tra các báo cáo về UFO, do một quan chức tình báo quân đội là Luis Elizondo điều hành tại văn phòng đặt ở tầng 5, khu C, sâu bên trong tòa nhà 5 góc khổng lồ của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Ngân sách 22 triệu USD ban đầu được Lầu Năm Góc cấp cho chương trình này theo yêu cầu của Harry Reid, lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mỹ thời điểm đó, người luôn quan tâm đến các hiện tượng lạ trong vũ trụ. Phần lớn số tiền này được chuyển cho một công ty nghiên cứu vũ trụ do Robert Bigelow, bạn lâu năm của ông Reid, điều hành. Tỷ phú Bigelow cũng là người hợp tác với NASA để sản xuất các phi thuyền con người có thể sử dụng trong không gian.
Trong cuộc phỏng vấn với CBS hồi tháng 5, tỷ phú Bigelow nói rằng ông "hoàn toàn tin" vào sự tồn tại của người ngoài hành tinh và việc UFO từng ghé thăm Trái Đất. Công ty của ông phối hợp với các nhân viên AATIP xây dựng các tài liệu mô tả về những lần phát hiện các phương tiện bay di chuyển với vận tốc cao mà không có dấu hiệu rõ ràng của động cơ đẩy, hoặc treo lơ lửng mà không có thiết bị nâng.
Các quan chức quân đội tham gia chương trình này cũng nghiên cứu những video ghi lại các cuộc chạm trán giữa phi công quân sự Mỹ với những vật thể lạ, trong đó có video được công bố hồi tháng 8 về cuộc truy đuổi giữa hai phi công tiêm kích F/A-18F với một vật thể hình bầu dục có kích thước bằng máy bay chở khách di chuyển với vận tốc rất cao ngoài khơi San Diego năm 2004.
Cuộc chạm trán giữa phi công F/A-18F với vật thể bay lạ.
Quân đội Mỹ từng bắt đầu dự án mật vào năm 1947 để điều tra hơn 12.000 báo cáo về các vụ nhìn thấy UFO trên lãnh thổ Mỹ. Nghiên cứu mang mật danh Sách Xanh từ năm 1952 kết luận rằng phần lớn các UFO trong những báo cáo này là những vì sao, đám mây, máy bay thông thường hoặc phi cơ do thám. Mặc dù vẫn còn 701 trường hợp chưa thể giải thích, không quân Mỹ quyết định kết thúc dự án vào năm 1969.
Tuy nhiên, chương trình điều tra UFO bắt đầu được mở lại sau cuộc gặp năm 2007 giữa thượng nghị sĩ Reid với hai đồng nghiệp cũng rất tin vào sự tồn tại của người ngoài hành tinh là Ted Stevens và Daniel K. Inouye. Trong cuộc gặp tại phòng bảo mật ở Đồi Capitol, ông Reid nói rằng chính phủ Mỹ nên xem xét một cách nghiêm túc hiện tượng UFO và trao đổi với các binh sĩ, đặc biệt là phi công quân sự, từng báo cáo về những phương tiện bay không thể giải thích. Ông cho rằng những quân nhân này thường không báo cáo vụ việc lên chỉ huy vì lo sợ bị cười nhạo hay kỳ thị.
Thượng nghị sĩ Stevens nói rằng khi còn là phi công bay trên bầu trời Trung Quốc trong Thế chiến II, máy bay của ông đã bị một vật thể lạ bám theo suốt nhiều km. Bởi vậy, ông rất háo hức khi nghe về dự án điều tra UFO mới do ông Reid khởi xướng.
Ngân sách đen
Các thượng nghị sĩ không muốn ngân sách dành cho chương trình điều tra UFO này được thảo luận công khai tại Thượng viện. "Đó được gọi là tiền đen", ông Reid nói. "Ngoại trừ ba người chúng tôi, không ai khác ở Thượng viện được biết về nó, và đó là điều chúng tôi muốn".
Trong giai đoạn 2008-2011, với ngân sách gần 22 triệu USD được cấp, công ty Bigelow Aerospace của tỷ phú Bigelow đã cải tạo một số tòa nhà ở Las Vegas để chứa những mảnh kim loại và các vật liệu khác được cho là dấu vết của các hiện tượng vũ trụ chưa xác định. Các chuyên viên của chương trình cũng nghiên cứu những người nói rằng họ cảm nhận được tác động vật lý khi chạm vào các vật thể này. Các nhà nghiên cứu còn trò chuyện với những quân nhân từng báo cáo về các máy bay lạ.
Bigelow cho rằng Mỹ là nước đi sau rất nhiều so với Nga và Trung Quốc trong lĩnh vực nghiên cứu UFO. "Họ có những tổ chức rất lớn nghiên cứu về hiện tượng này. Các nước nhỏ hơn như Bỉ, Pháp, Anh, Chile đều cởi mở hơn với vấn đề này. Họ sẵn sàng thảo luận về hiện tượng ngoài hành tinh, chứ không coi đó là một chủ đề cấm kỵ", ông nói.
Tỷ phú Bigelow. Ảnh: NYTimes.
Đến năm 2009, Reid yêu cầu mức độ an ninh cao hơn để bảo vệ chương trình, vì cho rằng họ đã có những phát hiện rất lớn. "Chương trình đã xác định được một số phát hiện rất nhạy cảm, liên quan đến vũ trụ", Reid viết trong thư gửi Thứ trưởng Quốc phòng William Lynn III, nhằm yêu cầu xếp chương trình vào diện "hạn chế tiếp cận đặc biệt".
Một báo cáo trong năm đó được giám đốc chương trình AATIP trình lên Lầu Năm Góc cho rằng "điều từng bị coi là khoa học viễn tưởng nay đã trở thành thực tế khoa học" và rằng Mỹ không thể tự bảo vệ trước một số công nghệ ngoài hành tinh vừa được phát hiện. Tuy nhiên, yêu cầu nâng cấp mức độ an ninh cho chương trình của ông Reid bị từ chối.
Đến năm 2012, sau 5 năm tiến hành, Lầu Năm Góc quyết định ngừng chương trình này vì cho rằng có nhiều vấn đề cần được ưu tiên cấp ngân sách hơn. Giám đốc chương trình Elizondo phản ứng gay gắt, cho rằng điều duy nhất khiến AATIP bị ngừng là do hết tiền.
Sau khi chương trình bị ngừng rót vốn, Elizondo và một số quan chức của hải quân Mỹ, CIA vẫn tiếp tục vừa điều tra các hiện tượng liên quan đến UFO trong văn phòng ở Lầu Năm Góc vừa thực hiện công việc thường nhật của mình tại Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, Elizondo đã nộp đơn từ chức hồi tháng 10 để phản đối cái mà ông gọi là sự chống đối nội bộ và yêu cầu giữ bí mật quá mức.
Thượng nghị sĩ Reid cũng tuyên bố tự hào về chương trình. "Tôi cho rằng đó là một trong những điều tốt đẹp mà tôi làm được trong thời gian làm thượng nghị sĩ của mình. Tôi đã làm điều mà chưa ai từng làm trước đây".
Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học tỏ ra thận trọng khi đánh giá về chương trình này. "Khi một người tuyên bố nhìn thấy hiện tượng thực sự khác thường, điều đó xứng đáng được điều tra nghiêm túc", Sara Seager, nhà vật lý thiên văn tại Viện Công nghệ Massachusetts, nhận định. "Nhưng ngay cả trong khoa học vẫn có những hiện tượng chưa thể giải thích được".
Cựu kỹ sư NASA James E. Oberg cũng tỏ ra hoài nghi về chương trình săn đuổi người ngoài hành tinh. "Có rất nhiều sự kiện và kiến thức bình thường có thể giải thích cho những câu chuyện đó", Oberg nói. "Nhiều người hoạt động trên bầu trời và không muốn người khác biết về mình. Họ muốn che giấu mình trong nền nhiễu, thậm chí dùng nó để ngụy trang".
Tuy nhiên, kỹ sư này vẫn hoan nghênh nghiên cứu về UFO của Bộ Quốc phòng. "Biết đâu lại có phát hiện quý giá ở đó", ông nói. Về phần mình, thượng nghị sĩ Reid thừa nhận ông vẫn chưa biết các vật thể bay kỳ lạ đó đến từ đâu. "Nếu ai nói rằng đã có câu trả lời, họ chỉ đang tự lừa mình. Nhưng chúng ta vẫn phải bắt đầu ở đâu đó".
Việt Dũng