 |
|
Bên trái là bức ảnh cảnh sát có được về Provenzano chụp năm 1959 và bức ảnh ông ta khi già được tái tạo qua máy tính (AP). |
Ngày 11/4/2006, cảnh sát tuyên bố tóm được Bernando Provenzano trong một trang trại trên đảo Sicily. Trùm mafia khiến cảnh sát vất vả lần theo dấu vết suốt gần nửa thế kỷ qua, giờ đây là một ông già 73 tuổi.
Tài năng của các chuyên gia an ninh Italy trong việc tái tạo khuôn mặt Provenzano khi về già đã được chứng minh, vì ông ta trên thực tế khi bị bắt trông không khác mấy so với "tác phẩm" dự trên sự phân tích của họ.
Provenzano từng bị kết án vắng mặt về một loạt vụ giết người, trong đó có vụ sát hại hai thẩm phán chống mafia nổi tiếng là Giovanni Falcone và Paolo Borsellino năm 1992. Y bị kết án tù chung thân vì tội ác gây chấn động dư luận Italy này.
Trùm mafia vùng Sicily nổi tiếng với biệt danh U Tratturi (Máy kéo), do ông ta có chiến tích "giết người như ngả rạ". Nhưng các nhà bình luận cho rằng, Provenzano cũng là kẻ điều hành mạng lưới rất cẩn trọng, hiệu quả và ít mạo hiểm. Do những lý do này ông ta còn mang biệt hiệu khác là The Accountant (Kế toán).
Sinh ra trên miền đất dữ
 |
|
Nơi ẩn náu của Provenzano (AFP). |
Bernardo Provenzano sinh ngày 31/11933 tại Corleone, một thành phố trên đảo Sicily, vốn đồng nghĩa với các hoạt động của mafia Italy. Corleone cũng được đặt tên hư cấu cho một dòng họ trong loạt phim Bố già (The Godfather) vang bóng một thời.
Ông ta gia nhập hàng ngũ mafia ngay từ khi mới lớn sau Chiến tranh thế giới thứ II. Cùng với "đồng đội" thân thiết Salvatore "Toto" Riina, Provenzano nhanh chóng trở thành trợ thủ đắc lực của tay mafia nhiều tham vọng Luciano Liggio. Tên này từng có nhận xét rằng Provenzano có "bộ não của một con gà nhưng bắn súng thì như thần".
Cuộc đối đầu giữa Luciano Liggio và Michele Navarra, trùm băng đảng tại Corleone, bùng lên thành một "cuộc chiến tổng lực" trong những năm 1950. Năm 1958, giới giang hồ khẳng định rằng, chính Provenzano đã giúp Liggio hạ sát Navarra để đưa Liggio thành kẻ thống lĩnh băng đảng ở Corleone.
Năm 1963, Provenzano bắt đầu cuộc bôn tẩu kéo dài gần nửa thế kỷ, sau khi bị cảnh sát phát lệnh bắt vì tội giết một trong những đệ tử của trùm Navarro. Đến năm 1974, trùm Luciano Liggio phải vào nhà đá bóc lịch, để lại Salvatore "Toto" Riina phụ trách băng đảng cũng cánh tay phải của ông ta là Provenzano.
Năm 1993, lại đến lượt Salvatore "Toto" Riina sa lưới và lĩnh án tù chung thân. Từ lúc này, "vua lẩn trốn" Provenzano chính thức chèo lái băng đảng mafia do những "tiền bối" để lại. Riina chính là kẻ tổ chức một cuộc tranh giành quyền lực tàn bạo hồi đầu những năm 1980, làm hàng trăm mafioso (thành viên băng đảng mafia) bỏ mạng.
Nhưng dưới thời Provenzano, tổ chức tội phạm này có những thay đổi trong đường lối hoạt động. Ông ta đứng ra dàn xếp các phe mafia đối đầu nhau trong làm ăn. Đồng thời chỉ đạo đàn em tránh những vụ tấn công các quan chức cao cấp vì không muốn làm dư luận chống mafia thêm gay gắt và khiêu khích sự phản ứng quyết liệt của cảnh sát.
Cuộc lẩn trồn đầy vận may
 |
|
Đảo Sicily nằm ở phía nam Italy (BBC). |
Trong khi đó, Provenzano cực kỳ cảnh giác và áp dụng một chiến thuật xoá dấu vết tinh vi. Ông ta tránh xa điện thoại và thường xuyên ra mệnh lệnh cho đàn em qua những mảnh thư tay nhỏ gọi là pizzini. Đồng thời chỉ để lộ tung tích mình cho một nhóm nhỏ thuộc hạ thân tín.
Kể từ khi nắm quyền lãnh đạo băng mafia Sicily, Provenzano thậm chí cũng liên lạc với vợ và 2 con trai ở Corleone qua pizzini, nhằm tránh rủi ro. Trong suốt thời gian này xuất hiện những lời đồn thổi dai dẳng rằng ông ta đã chết. Ngay đến tháng trước, luật sư của ông ta vẫn còn khăng khăng tuyên bố như vậy.
Nhưng các công tố viên chống mafia của Italy vẫn tin rằng Provenzano còn sống. Họ dẫn ra bằng chứng ADN về trùm xã hội đen giấu mặt này của Italy, mà họ phát hiện được sau khi Provenzano đến điều trị tại một bệnh viện ở miền nam nước Pháp năm 2003.
Thời tàn của trùm mafia
Nhưng cuối cùng thời tung hoành của Provenzano cũng đến hồi kết. Vận may trong những lần lẩn trốn không còn nữa và trùm mafia, kẻ từng được mệnh danh là không thể đụng tới, giờ đây đang phải đối mặt với cảnh ngồi tù trong suốt quãng đời còn lại.
 |
|
Cảnh sát áp giải Provenzano (Reuters). |
Provenzano bị bắt tại nơi ẩn náu là một căn lều tồi tàn gần thành phố Corleone. Các nhà phân tích bình luận, sự kiện này là một chiến thắng quan trọng của luật pháp và trật tự xã hội ở Sicily, nơi cảnh sát vẫn đang hàng ngày phải đấu tranh chống mafia.
Những thành viên mafia làm chỉ điểm cho cảnh sát cho biết, Provenzano thường chuyển địa điểm lưu trú trong khu vực 2 hoặc 3 đêm một lần để tránh bị bắt. Theo công tố viên Piero Grasso, cảnh sát lần ra dấu vết của ông ta từ một gói quần áo đã được giặt chuyển tới nơi ẩn náu.
Các thám tử gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm ra tung tích của Provenzano, vì bức ảnh cuối cùng về tên này mà họ có được chụp từ gần 50 năm trước. Nhưng bước đột phá của cuộc truy lùng chính là việc họ phát hiện ra việc ông ta từng đến chữa bệnh tại một bệnh viện ở Pháp dưới một cái tên giả.
Cảnh sát cho biết, khi bị còng tay, Provenzano đang mặc một chiếc áo màu xanh da trời, quần jeans và không hề có hành động chống cự nào. Ông ta im lặng trong suốt quá trình bắt giữ và chỉ nói để xác nhận danh tính của mình với các nhân viên an ninh.
Khi bị áp giải tới trụ sở cảnh sát ở thành phố Palermo, thủ phủ đảo Sicily, nhiều người địa phương đứng xem đã hét to "tên ám sát" hay "đồ độc ác". Uy lực ngày nào của một trùm mafia khét tiếng nhất Italy giờ chỉ còn là quá khứ.
Đình Chính (theo BBC, AP)