Thái tử Mohammad bin Salman, Bộ trưởng Quốc phòng Arab Saudi. Ảnh: NPR.
Truyền thông Arab Saudi ngày 26/2 đưa tin vua Arab Saudi Salman đã ra hàng loạt sắc lệnh hoàng gia để sa thải Tổng tham mưu trưởng Abdul Rahman bin Saleh al-Bunyan cùng nhiều tướng lĩnh quân đội.
Việc Riyadh không tuyên bố lý do sa thải các tướng lĩnh gây ra nhiều đồn đoán. Giới phân tích quân sự cho rằng quyết định này bắt nguồn những thất bại muối mặt của Arab Saudi trong chiến dịch quân sự ở Yemen, cũng như nhằm nâng cao khả năng tác chiến cho quân đội ở nước ngoài, theo NPR.
"Arab Saudi đang tiến hành dự án lớn nhằm cải cách quân đội. Những điểm yếu trong cuộc chiến ở Yemen đã giúp họ nhận ra nhiều vấn đề", ông Bernard Heykel, chuyên gia về Trung Đông ở Đại học Princeton của Mỹ, nhận định.
Trong ba năm qua, Arab Saudi đã dẫn đầu liên quân tiến hành chiến dịch quân sự chống phiến quân Houthi ở Yemen. Đây là lực lượng nhận được sự ủng hộ từ Iran, đối thủ chính của Arab Saudi tại khu vực Trung Đông.
Arab Saudi cũng đã chi hàng tỷ USD để mua các khí tài quân sự hiện đại nhất, chủ yếu từ Mỹ, Anh và Pháp phục vụ cho cuộc chiến. Tuy nhiên, dù sở hữu những vũ khí hiện đại, liên quân do Arab Saudi dẫn đầu chưa thể đánh bại phiến quân Houthi được trang bị thua kém.
Họ thậm chí còn phải chịu nhiều thiệt hại nặng về con người và khí tài trong các trận đánh và phục kích của Houthi tại Yemen. Hàng loạt xe tăng, thiết giáp của Arab Saudi bị phiến quân phá hủy, nhiều binh sĩ cũng thiệt mạng trong các trận tập kích của Houthi.
Nhiều video trên mạng xã hội cho thấy lính Arab Saudi được trang bị vũ khí hiện đại hoàn toàn thất thế trước phiến quân Houthi trong các trận giao tranh, thậm chí phải bỏ lại khí tài để tháo chạy.
Chiến dịch quân sự này còn khiến Riyadh phải nhận nhiều chỉ trích từ cộng đồng quốc tế do can dự vào cuộc xung đột chưa có hồi kết, khiến gần 6.000 dân thường thiệt mạng và 22,2 triệu người cần viện trợ nhân đạo.
Binh sĩ quân đội Arab Saudi tham gia duyệt binh. Ảnh: USNI.
Thái tử Mohammad bin Salman, Bộ trưởng Quốc phòng Arab Saudi, đã thúc đẩy việc cải cách quân đội, bao gồm cả quá trình xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng, sau khi nhận ra hàng loạt điểm yếu của quân đội nước này. Ông đã thay đổi phương thức mua sắm trang bị quân đội và đấu thầu ngay trước chuyến thăm London và Washington, dự kiến diễn ra trong tháng 3.
"Đây là thời điểm quan trọng với Riyadh. Hàng loạt thay đổi sẽ khiến Bộ Quốc phòng Arab Saudi hoạt động hiệu quả hơn, cũng như thay đổi vị trí của Riyadh trong quá trình đàm phán quốc phòng và vũ khí trang bị ở Mỹ và Anh", chuyên gia Theodore Karasik thuộc Nhóm Phân tích Vùng Vịnh ở Washington nêu quan điểm.
Ông Karasik cho rằng đây là dấu hiệu thể hiện sự thay đổi thế hệ lãnh đạo ở Arab Saudi, từ khi Vua Salman đi ngược lại truyền thống kế vị ngai vàng và phong con trai làm Thái tử hồi tháng 6 năm ngoái. Thái tử Mohammed bin Salman đã củng cố quyền lực và tăng cường cải cách quân đội Arab Saudi, trong đó thất bại ở Yemen chính là chất xúc tác đẩy nhanh quá trình này.
Duy Sơn